1. Yosh fiziologiya va gigiyena fanining ahamiyati?

31. Bolalarda oliy asab faoliyati tiplari?
Bolalar oliy asab 
faoliyatining tipologik xususiyatlari. 
Bolalarda oliy asab faoliyatini 
o’rganish N.I.Krasnogorskiy bosh miyaning po’stloq va po’stloqosti 
hosilalari orasidagi asab faoliyatini kuchiga, muvozanatlashgaligiga va 
harakatchanligiga hamda signal tizimlari orasidagi nisbatlarga bog’liq 
holda 
oliy 
asab 
faoliyatining 
4-ta 
tipini 
ajratdi. 
1. Kuchli, muvozanatlashgan, maqbul qo’zg’aluvchan tez tip. Bu tip 
juda tez shartli reflekslar hosil bo’lishi bilan xarakterlanadi, bu 
reflekslarning turg’unligi jiddiydir. Bu tipga mansub bolalar juda nozik 
tabaqalashlarni hosil qilish xususiyatiga ega. Ularning shartsiz 
reflektorli faoliyati funksional jihatdan kuchli po’stloq bilan 
boshqariladi.2. Kuchli, muvozanatlashgan, sekin tip. Bu tipdagi 
bolalarda shartli reflekslar juda sekin hosil bo’ladi, so’ngan 
reflekslarning tiklanishi ham xuddi shunday sekin bo’ladi. Bu tipga 
mansub bolalarning shartsiz reflekslari va emosional holatlari doimo 
sezilarli darajada po’stloq nazoratida bo’lishi bilan xarakterlanadi3. 
Kuchli, muvozanatlashmagan, yuqori qo’zg’aluvchan jonsarak tip. 
Doimo ham po’stloq bilan nazoratda bo’lavermaydigan, kuchli 
namoyon 
bo’luvchi 
po’stloqosti 
faoliyati, 
yetarlicha 
tormozlanmaydigan jarayonlar bilan xarakterlanadi. Bunday bolalarda 
shartli reflekslar tez so’nadi, hosil bo’layotgan tabaqalanish esa 
chidamsiz.4. Zaif tip. Bu tipdagi bolalar past darajadagi 
qo’zg’aluvchanlik bilan xarakterlanadi. Shartli reflekslar sekin hosil 
bo’ladi, chidamsiz ko’pchilik holatlarda sekin gapiradi, yengil 
tormozlanuvchi tipdir. 
32. Ta’m bilish analizatori va uning yoshga bog’liq 
xususiyatlari?
Ta’m bilish analizatoriOg'iz bo'shlig'i shilliq qavatining 
epiteliysida yumaloq yoki oval shakldagi ta’m bilish 
piyozchalari 
joylashgan. Har bir piyozchada 2-6 ta ta’m bilish hujayralari 
bo'ladi. Katta odamda piyozchalarning umumiy soni 9 
mingtagacha yetadi. Ular tilning shilliq qavatidagi so'rg'ichlarda 
joylashgan. Tilning uchida 150-200 ta zam burug'simon t a’m 
bilish piyozchalari, asosida esa bargsimon piyozchalar bor. 
Bundan tashqari, ta’m bilish piyozchalari yumshoq tanglay 
yuzasida, yutqinning orqa devorida va hiqildoq ustida juda 
siyrak joylashgan. Shiringa tilning uchi, achiqqa asosi, 
nordonga ikki yon qismi, sho'rga esa tilning uchi va asosi sezgir 
bo'ladi. Bir yoshdan to olti yoshgacha ta’m bilish 
retseptorlarining sezuvchanligi ortib boradi. Maktab yoshidagi 
bolalarning ta’m bilishikatta odamlarning ta ’m bilishidan 
uncha farq qilmaydi. Keksalarda ta ’m bilish sezgisi kamayadi.