Parvoviruslar oilasi (Parvoviridae)
Parvoviruslar (lotincha pervus-kichkina) sut emizuvchilar, qushlar va hasharotlarda turli kasalliklami keltirib chiqaradi. Parvoviruslar oilasi 3 ta turkumni o 'z ichiga oladi: 1. Parvovirus turkumi sut emizuivchilar va qushlarda kasallik q o'zg'atadi. 2. Dependovirus turkumiga ad«noviruslar bilan birga uchraydigan viruslar yoki adenosatellit deb ataluv-chi viruslar k irad i ( s a te llitla r - n u q so n li v iru slar). 3. D en so v iru s tu rk u m ig a hasharotlaming densonukleaza viruslari kiradi.
Morfologiyasi. Parvoviruslar mayda virionlar bo'lib, o'lcfcami 18-26 nm. Virion kapsidi 32 takapsomerdan tashkil topgan, kubsimon simmetriya tipida tuzilgan. Virion genomi bir ipli DNK dan iborat, m o lek u lar massasi 1,5-2,2 md. Virion tarkibida 3 xil oqsil borligi aniqlangan.
Chidamliligi. Parvoviruslar fizik-kimyoviy omillar ta’siriga chidamli: 60“C haroratda qizdirilganda 1 soat davomida, detergent va past pH muhit ta’sirid a o ‘z faolligini yo'qotmaydi. Parvoviruslar UB nurlar hamda dezinfeksiya qiluvchi eritmalar ta’siriga chidamsiz.Kasallikning odamlardagi patogenezi va klinikasi. Oldingi yillarda o d am parvoviruslariga faqat ad enovirus bilan birikkan viru slar kiradi va u n in g reproduksiyasi «yordamchi» - adenovirus ish tiro k id a sodir b o 'la d i, deb hisoblab kelingan. H o zir Parvovirus turkum iga 14 xil v ir u s la r kirad i. Bular nuqsonsiz v ir u s la r b o 'lib , a lo h id a -a lo h id a k o 'p a y is h xususiyatiga ega. Uy h ay v o n lari, kem iruvchilar, quyon va qushlardaensefalopatiya, enterit va m iokardit kabi kasalliklarni keltirib chiqaradi. Nuqsonsiz viruslar odamlarda qizamiqqa o'xshash toshmalar (eritem a), b o 'g 'im la r o g 'r ig 'i, g em o litik anem iya kabi k asalliklarni D en so v iru s turkumiga 10 xil v iru s kirib, bular ham nuqso n siz hisoblanadi, ular alohida-alohida k o 'p ay ish xususiyatiga ega. Bu viruslar hasharotlarda uchraydi va oldingi ikki turkumdan virionda 4 ta (VP 1, VP2, VP3, VP4) oqsili borligi bilan farq qiladi.Im m uniteti. Kasallikdan so 'n g hosil bo'ladigan immunitet virusni neytrallovchi antitelolarning paydo b o 'lish ig a bog'liq.Laboratoriya tashxisi. Virusni aniqlash uchun elektron mikroskopiya v a lF usullaridan foydalaniladi. Tekshiriluvchi materialda virusgaxos DNK ni topish uchun molekular gibridizatsiya usuli qo'llaniladi. Qon zardobidagi juft z;ardoblar olinib antitelolar titri aniqlanadi.Oavosi va profllaktikasi. Maxsus davo va profilaktikasi hozircha ishlab chiqilmagan.
Do'stlaringiz bilan baham: |