|
1. Kaliy o`g`itlari to`g`risida ma`lumot.
2. Vakuum nasoslar va maxsus nasoslar.
3. Kalsinatsiyalangan soda ishlab chiqarish usullari.
1.Kaliyli oʻgʻitlar - tarkibida oʻsimliklar oson oʻzlashtiradigan shaklda kaliy elementi boʻlgan mineral moddalar; suvda eruvchan xlorid, sulfat va karbonat kislotalarning tuzlari. Tarkibida kaliyli tuzlar boʻlgan togʻ jinslari K.oʻ. olinadigan xom ashyo.
K.oʻ. konsentrlangan K.oʻ., aralash K.oʻ. va xom kaliy tuzlariga boʻlinadi. Konsentrlangan K.oʻ.ga kaliy xlorid (55,259,7% K2O), kaliy sulfat (44— 52% K2O), kaliyli selitra (44% K2O) kiradi. Aralash K.oʻ. xom kaliy tuzlariga konsentrlangan K.oʻ. qoʻshib tayyorlanadi: 30—40% li kaliy tuzlari kaliy xloridning silvinit yoki kainit bilan mexanik aralashmasidan iborat; kaliy-magniyli konsentrat; kaliy-magniy sulfat yoki kalimagneziya; yogʻoch, torf va b. kuli. Xom kaliy tuzlari — maydalangan tabiiy minerallar (silvinit va kainit).K.oʻ. sifatida tarkibida kaliyli tuzlar bor alyuminiy va sement sanoati chiqindilari (potash) ham ishlatiladi. Sement changi va potash muhiti ishqorli. Kul, ayniqsa, nordon tuproqpar uchun aʼlo darajadagi K.oʻ. hisoblanadi, u tuproqning zararli kislotaliligini ham neytrallaydi. Goʻng oʻsimliklar uchun kaliy manbai, chunki unda 0,6% atrofida K2O boʻladi.Barcha q.x. ekinlari, ayniqsa, qumli va qumloqli tuproqlardagi ekinlar K.oʻ.ga kuchli ehtiyoj sezadi. K.oʻ., odatda, fosforli yoki azot va fosforli oʻgʻitlar bilan birga ishlatiladi. Gʻoʻza, kartoshka, sabzavot, qand lavlagi, xashaki ildizmevalilar, makkajoʻxori, kuzgi gʻalla ekinlari va b. ekinlar kaliyga talabchan. 1 ga maydondagi gʻoʻza har tonna hosili uchun yerdan 30–70 kg azot, 10–20 kg fosfor bilan birga 30– 80 kg kaliyni oʻzlashtirishi aniklangan. K.oʻ. meva, rezavor-meva, uzum, ildizmevalilar va b. tarkibidagi qand miqdorini, kartoshkada kraxmalni, tolali ekinlarda tola miqdorini oshirib, sifatini yaxshilaydi, yem-xashak ekinlari tarkibidagi proteinni koʻpaytiradi, kuzgi gʻalla ekinlari, dukkaklilar va daraxtlarning sovuqqa va qurgʻoqchilikka chidamini oshiradi. Quruq choʻl zonasida va sur tuproq yerlarda K.oʻ. faqat sugʻorish paytida beriladi. Shoʻrtob tuproqlarda K.oʻ. ishlatilmaydi, ular tuproq shoʻrini kuchaytiradi. Yerga solinadigan K.oʻ. meʼyori tuproqning harakatchan kaliy bilan qanchalik taʼminlanganligiga bogʻliq. Bunda azot, fosfor, kaliy (NPK) 1:0,7—0,8:0,53 nisbatda olinadi. K.oʻ. yillik miqdorining 50% ini asosiy oʻgʻit sifatida kuzgi shudgorda, 50% ini esa vegetatsiya davrida berish tavsiya etiladi.
2.Juda ishonchli va samarali quruq vakuum nasoslari, tirnoqli va vintli nasoslar umumiy sanoat jarayonlarida, shuningdek, portlovchi va korroziy muhitda vakuum yaratish uchun keng qo'llaniladi."Quruq" vakuum nasoslarini loyihalash va ishlab chiqarish bo'yicha jahon yetakchisi ingliz kompaniyasi Edvards hisoblanadi. Aynan Edvards quruq gaz nasoslari sohasida kashshof hisoblanadi. Keng ko‘lamdagi ilovalarda, jumladan, chang va ifloslanish darajasi yuqori bo‘lgan jarayonlarda va butun dunyo bo‘ylab jo‘natiladigan 150 000 dan ortiq quruq vakuum nasoslari bo‘yicha 90 yildan ortiq tajribamiz bilan biz eng yaxshi quruq vakuum yechimini taqdim etamiz.Quruq nasos texnologiyasi ekspluatatsiya xarajatlarini sezilarli darajada kamaytirish, ishlab chiqarish samaradorligini oshirish, mahsulot sifatini yaxshilash, shuningdek, ish joyida yanada qulay mehnat sharoitlarini yaratishni ta'minlaydi. Ushbu texnologiya neft muhrlangan nasoslar ishlash diapazonining chekkasida bo'lgan holatlarda yuqori darajadagi ishonchlilikni kafolatlaydi. "Quruq" nasoslar nasosning kirish qismida eng yuqori ruxsat etilgan suv bug'ining bosimiga ega bo'lgan suyuqliklarni quyish qobiliyatiga ega, moyli muhrlangan nasoslar uchun eng yuqori suv bug'ining bosimidan bir necha baravar yuqori va ular hech qanday ifloslanish bo'lmaganda buni amalga oshiradilar. Ushbu qobiliyat nasoslarni quritish jarayonlarida va boshqa sanoat ilovalarida vakuumli nasoslar uchun ideal qiladi.1984-yilda Edvards tomonidan patentlangan Drystar-ning tirnoqli quruq vakuum texnologiyasi vakuum olamidagi yangilik bo'lib, bugungi kungacha butun dunyo bo'ylab munosib mashhurlikka erishmoqda.
Shunday qilib, Drystar savdo belgisining tirnoqli mexanizmi bo'lgan Edvards nasoslarining birinchi modellari GV seriyali nasoslar bo'lib, ular hozirda butun dunyoda turli xil umumiy sanoat jarayonlarida, metallurgiyada, quritish jarayonlarida, sirtda o'rnatiladi. davolash va yarimo'tkazgichli qurilmalar ishlab chiqarish. GV nasoslarining ishlash printsipi tutqichning tirnoqli mexanizmiga asoslanadi va nasoslarni loyihalashda qo'llaniladigan qo'shimcha Roots bosqichi ish diapazonida nasos tezligini oshirish va maksimal harakat tezligiga erishish imkonini beradi. Quruq tirnoqli nasoslarni ishlab chiqishda to'plangan tajriba EDP seriyali nasoslarda qo'llanilgan, ularning GV seriyali nasoslardan asosiy farqi nasosli muhit oqimining vertikal yo'nalishidir, buning natijasida suyuqliklar kirsa. ish hajmi, ular ta'sir qilmasdan darhol nasosdan oqib chiqadi. Shu bilan birga, nasos ichidagi yuqori harorat muhitning, shu jumladan kimyoviy faol moddalarning kondensatsiyasini va natijada korroziya ta'sirini oldini olishga imkon beradi. Ushbu xususiyat tufayli EDP seriyali nasoslar kimyo va farmatsevtika sanoatining yuqori talablariga optimal javob beradi.Tirnoqli mexanizm bilan quruq nasos texnologiyasiga parallel ravishda, spiral nasosli rotorlar bilan vakuumlash texnologiyasi ishlab chiqildi.IDX seriyali vintli nasoslar vakuum ostida yuqori ishlash yoki atmosfera bosimidan tez nasos talab qiladigan ilovalar uchun idealdir. Nasoslar milni kengaytirish kompensatsiya tizimini soddalashtiradigan noyob ikki tomonlama simmetrik vintli mexanizmdan foydalanadi. Boshqa ishlab chiqaruvchilarning mahsulotlarida o'xshash bo'lmagan ushbu dizayn changning yuqori miqdori bo'lgan gazsimon muhitni pompalashni osonlashtiradi. Shuni ta'kidlash kerakki, nasos ko'p bosqichli vakuum tizimida qo'llab-quvvatlovchi nasos sifatida ishlatilishi mumkin. IDX nasos tizimlari po'latni gazsizlantirish jarayonlari uchun standart echimdir.
3.Soda ishlab chigarish uchun xom ashyolar, ahamiyati
Soda qadim zamonlardan ma’lum bo`lib, uni dengiz o’simliklari kulidan ajratib olingan shu usul bilan olingan soda shisha sanoatida va kir yuvish vositasi sifatida foydalanilgan. Sanoatning rivojlanishi bilan soda mahsulotlariga talab kun sayin oshib boradi. 1775 yilda fransuz farmatsevti Leblan natriy sulfatidan soda ishlab chiqarishni quyidagi reaksiya bo’yicha tavsiya etdi.
Na2SO4 + CaCO3 + C = Na2CO3 + CaS + CO2
Olingan qotishmadan suv yordami bilan sodani eritib olinib, eritmasi bug`lanib qattiq soda olingan. CaS esa tashlanilgan. Tabiiy Na2SO4 bњlmagan mamlakatlarda Na2SO4 ni osh tuzini sulfat kislotasi bilan parchalab olingan. Uz vaqtida Leblan usuli Kimyo sanoatini rivojlanishida malum rol o’ynaydi. Leblan usuli bilan soda olish uchun tabiiy Na2SO4, yoki bo’lmasa osh tuzi va ko’p miqdorda sulfat kislotasi bo’lishi kerak.
48-variant
Do'stlaringiz bilan baham: |
