1-variant Boshlang‘ich ta`limda o‘quvchi shaxsining mukammal rivojlantirish omillari

Ijtimoiy eksperimentlar bir qator muhim xususiyatga ega :
1. Ijtimoiy tajriba aniq tarixiydir. Fizika, kimyo bo'yicha tajribalar, biologiya turli mamlakatlarda, turli mamlakatlarda takrorlanishi mumkin, chunki tabiatni rivojlantirish qonunlari ishlab chiqarish munosabatlari shaklida, milliy va tarixiy xususiyatlarga bog'liq emas. Iqtisodiyot, milliy-davlat-davlat qurilmasi, ta'lim va ta'lim tizimlari va boshqalarni o'zgartirishga qaratilgan ijtimoiy tajribalar turli xil tarixiy davrlarda, nafaqat boshqacha, balki to'g'ridan-to'g'ri qarama-qarshi bo'lgan.
2. Ijtimoiy eksperiment ob'ekti tajribadan tashqarida qolgan qolgan ob'ektlardan, umuman ushbu jamiyatning barcha ta'siri yuqori darajada ajratilgan. Bu erda fizik eksperiment paytida vakuum pompalar, himoya ekranlari va boshqalar kabi ishonchli izolyatsiya qiluvchi asboblar imkonsiz. Va bu ijtimoiy eksperiment "toza sharoitlar" ga etarli darajada yaqinlashish bilan bog'liq bo'lishi mumkin emas.
3. Ijtimoiy eksperimentlar tabiiy fanlar bo'yicha eksperimentlar bilan taqqoslaganda "xavfsizlik texnikasi" ga rioya etilishini, hatto sud jarayoni va xatolar usuli bilan tajribaga ega bo'lgan tajribalarga yo'l qo'yiladi. "Eksperimental" guruhida ishtirok etgan ijtimoiy tajribadagi ijtimoiy eksperiment doimiy, farovonligi, farovonligi, farovonligi, jismoniy va ruhiy salomatligi doimiy ravishda ta'sir qiladi. Eksperiment paytida biron bir qismni kam baholab, odamlarga zararli ta'sir ko'rsatishi mumkin va tashkilotchilarning buni oqlashga yaxshi niyat qilmaydi.
4. Ijtimoiy tajriba to'g'ridan-to'g'ri nazariy bilimlarni olish uchun amalga oshirilmaydi. Har qanday nazariya nomidan tajribalarni (tajribalarni) jalb qilish. Ijtimoiy eksperiment - tasdiqlovchi tajriba.
3-savol.Ko’rgazmali qurollar yaratish texnologiyasi Ko‘rgazmali qurollardan foydalanish darajasi o‘qituvchining mohirligi, fantaziyasiga bog‘liq.O'qituvchi tarqatma materiallar tayyorlayotganda, ma’lum qoi- dalarga rioya qilishi lozim.Tarqatma materiailami tayyorlash va qo‘Uash qoidalari:Ta’lim oluvchilarga haddan tashqari ko‘p tarqatma materi­allar bermang.Sarlavhalami bosh harflar bilan yozing, bir matn uchun ikki-uchta tarqatma material tayyorlasangiz, ularga nom-kod be­ring. Bu ulami ajratishni osonlashtiradi. ,Matn shrifti 12 dan kichik bo‘lmasligi kerak.Bir betda 80 tadan ko‘p belgi (harf, qavs, undov belgisi va hokazo ) ishlatmang' • Matnlar tushunarii, qisqa va oddiy bo‘lishi kerak.Varaq dizayni e’tibomi o‘ziga tortishi kerak.Tarqatma materiallarda:o‘tiladigan mavzuning asosiy mazmunini berish;olingan axborotni dars davomida va darsdan tashqarida ta­labalar bilan mustaqil muhokama qilish;ta’lim oluvchilar diqqatini mustaqil fikrlash, ijodiy izla- nishga qaratish;o‘quvchi-talabalami darsga faol jalb qilish;o'quvchi-talabalaming olgan bilimlarini nazorat qilish va sinash.Bulaming hammasi dars jarayonida tarqatma materiallardan keng foydalanishning zaruriyatini keltirib chiqaradi.Shu bilan biiga dars jarayonida tarqatma materiallardan foy- dalanishda o'ziga xos kamchiliklar ham mavjud.Tarqatma materiallar tayyorlash o‘qituvchidan ko‘p kuch va vaqt, yuksak mahorat talab qiladi.Bir kishiga bitta tarqatma materiallar bo‘lishi kerak. Bu qo‘shimcha katta moddiy xarajatni talab qiladi.Tarqatma material asosida o‘zaro muhokama cho‘zilib, mavzuning boshqa qismlariga, savollariga e’tibor pasayishiga olib kelishi mumkin.
Ayrim kamchiliklariga qaramay, darsda tarqatma materiallar­dan foydalanishning afzalligi ustun Ko‘rgazmali qurol yoki namoyish qilinuvchi material va tarqatma materiallardan barcha metodlar asosida dars o‘tishda keng foydalanish mumkin.Dars jarayonida ko‘igazmali qurollar va tarqatma materialardan foydalanish muhim ahamiyatga ega. Buning uchun ulami tay- yorlashni ham o‘rganish zamr. Ko'igazmali qurol va tarqatma ma- teriallami tayyoriayotganda ulami nima maqsadda tayyorlanayot- gani, qanday shakl va mazmunda yetkazish ma’qul ekanini hamda ulami tayyorlash qoidalariga rioya qilishni yoddan chiqarmaslik kerak. Asosiy tayanch tushunchalar va atamalar Ko‘rgazmali qurol, moddiy ko‘rgazmali qurol, nomoddiy ko‘rgazmali qurol, illyustratsiya, slayd, sxema, chizma, diagramma, grafik, tarqatiladigan materiallar,

23-variant
1-savol. Grammatika, fonetika, so‘z yasalishini o‘rganish metodikasi. Grammatik tushunchalarda ham bɨshqa tushunchalar kabi hɨdisalarning muhim bɟlgilari umumlashtirilgan hɨlda aks ettiriladi. Til hɨdisalari bɨshqa Kɨdisalarga nisbatan juda mavhumligi bilan farqlanadi. Grammatik tushunchaning bu ɯususiyatlari tufayli o`quvchilarda tushuncha juda ko`p qiyinchilik bilan shakllanadi. Grammatik tushunchani bilib ɨlish uchun mavhum tafakkur rivɨjlangan bo`lishi kɟrak. Mavhum tafakkur ta’lim jarayonida maɯsus mashqlar ɨrqali rivɨjlantirib bɨriladi. O`qituvchi o`quvchilarning mavhum tafakkurlarini rivɨjlantirishga e’tibɨr bɟrmasa, o`quvchilar so`zlarni taqqɨslay ɨlmaydilar. Va ularni muhim ɯususiyaglariga ko`ra bir guruhga birlashtira ɨlmaydilar. Masalan: yurmɨq, ekmɨq, chɨpmɨq; uɯlamɨq, ko`karmɨq, o`smɨq yoki, kitɨb, do`st, gulchi; qahramɨnlik, qadam, tinchlik va h.k. so`zlarni fɟ’l va ɨt turkumiga kirita ɨlmaydilar. 'ɟmak, tushunchani shakllantirish uchun o`quvchilarda mavhumlashtirish ko`nikmasini o`stirish, ular diqqatini so`zning aniq lɟksik ma’nɨsidan grammatik ma’nɨsiga qaratish va shu guruhdagi so`zlarga ɨid umumiy grammatik bɟlgilarni hisɨbga ɨlgan hɨlda bularni bir guruhga birlashtirishni talab etadi. Grammatik tushunchani o`zlashtirish uzɨq davɨm etadigai jarayondir. Bu jarayon shartli ravishda 4 bɨsqichga bo`linadi; 1-bɨsqich – tushunchaning muhim bɟlgilarini ajratish maqsadida til matɟrialini tahlil qilish. Bu bɨsqichda ma’lum so`z va gaplarning lɟksik ma’nɨsidan kɟlib chiqib, mavhumlashtirish amalga ɨshiriladi va til hɨdisasi uchun ɯɨs bo`lganlari ajratiladi. Tahlil, taqqɨslash amalga ɨshiriladi. 2-bɨsqich – tushuncha bɟlgilarini umumlashtirish, ular ɨrasidagi Eɨg`lanishlarni aniqlash, atamani bɟrish. Qiyoslash, tahlil (analiz), sintɟzlash o`tkaziladi.7 3-bɨsqich – tushuncha ta’rifini ifɨdalashni tushunish, bɟlgilar mɨhiyatini va ular ɨrasidagi bɨg`lanishni aniqlash.
Kichik yoshdagi o`quvchilar ɨg`zaki va yozma nutqni egallashlarida IɨQɟtikadan ɨlgan bilimlarining ahamiyati katta: a) fɨQɟtik bilimga asɨslangan hɨlda o`qish va yozishga o`rgatiladi. b) fɨQɟtik bilim so`zni to`g`ri talaffuz qilish asɨsini tashkil etadi. v) fɨQɟtik bilim mɨrfɨOɨgik va so`z yasalishiga ɨid bilimlar bilan birga o`quvchilarda qatɨr ɨrfɨgrafik malakalarni shakllantirish uchun zamin bo`ladi. g) fɨQɟtik bilim gapning ɨhangiga ko`ra to`g`ri aytish, urg`u, gap uchun zarur. d) so`zning tɨvush tɨPɨnini bilish, uning ma’nɨsini tushunish va nutqda ɨngli qo`llash uchun muhimdir
Dasturga muvɨfiq bɨshlang`ich sinf o`quvchilari fonetik-grafik ko`nikmalarni egallaydilar: tɨvushlar va harflar, unli undɨsh tɨvushlar, jufti bɨr jarangli va jarangsiz undɨshlar, so`zni bo`g`inlarga bo`lish, urg`uli bo`g`inni ajratish ko`nikmalariga ega bo`ladilar. Ulalar maktabga kɟlgunga qadar ham so`zlarni bo`g`inlarga bo`lishini, nutqning tɨvush qurilishini amaliy o`zlashtiradilar, ammɨ ular maɯsus o`qigunlariga qadar so`zdagi tɨvushlarni to`g`ri va izchil talaffuz qilishni bilmaydilar. Maqsadga erishish uchun izchil ish ɨlib bɨrish lɨzim bo`ladi. 7ɨvush murakkab tushuncha bo`lgani uchun bɨshlang`ich sinflarda unga ta’rif bɟrilmaydi, ammɨ amaliy ishlar ɨlib bɨriladi. Bunda ɟtakchi usul so`zdagi tɨvushlarning talaffuzi, so`zning lɟksik ma’nɨsi, so`zdagi tɨvushlarning tarkibiga bɨg`liqligi ustida kuzatish hisɨblanadi. Masalan: aka-uka, kul-gul. So`zning tɨvush tarkibi ustida ishlash savɨd o`rgatish davridayoq Eɨshlanadi. Ular so`zni tɨvush tɨPɨndan tahlil qilishga o`rganadi. Masalan: kɟl so`zida k, e, l; yomg`ir so`zida y, ɨ, m, g`, i, r tɨvushlari bɨrligini aytishlari zarur. Bu esa so`zdagi harflarni tushirib qɨldirmay yozish va to`g`ri talaffuz qilishga yordam bɟradi. So`zning tɨvush tarkibi ustida ishlash 2-3-4 sinflarda ham davɨm ettiriladi. 7ɨvushlar 2 guruhga bo`linadi: unli va undɨsh tɨvushlar. Uni o`quvchilarga tushuntirishda quyidagi bɟlgilar hisɨbga ɨlinadi: 1. Talaffuz qilinish usuli. 2. Og’iz va shɨvqinning ishtirɨki 3. Bo`g`in hɨsil qilish ɯususiyati. Bu bɟlgilarni o`quvchilar yodlashiga yo`l qo`yilmaydi. U bɟlgilar kuzatish usuli bilan o`rgatib bɨriladi O`zbɟk yozuvi tɨvush yozuvi hisɨblanadi, Wɨvush yozuvda harf bilan ifɨdalanadi. 1- sinf o`quvchilari quyidagilarni bilishlari lɨzim. 1. Tɨvushlarni talaffuz qilamiz va eshitamiz. 2. Harflarni ko`ramiz va yozamiz. 3. J ɯarfi 2 tɨvushni ifɨdalaydi. 1- sinfda jarangli va jarangsiz undɨsh tɨvushlir o`rganilganda kuzatish PɟWɨdidan fɨydalaniladi. Kuzatishda o`quvchilar faɨl qatnashishi lɨzim. Buning uchun faqat bir undɨsh tɨvush bilan farqlanadigan faqir-paqir, dil-til kabi so`zlar taqqɨslanib, b-p, d-g undɨshlarining farqi amaliy tushuntiriladi. ɏuddi shu PɟWɨdda jufti bɨr va jufti yo`q jarangli va jarangsiz tɨvushlar qiyoslanib, tayyorlangan ko`rgazma o`quvchilar diqqatiga havɨla qilinadi. Jarangli undɨshlar: b, v, g, d, z, j, j, g` y, l, m, n, r, ng Jarangsiz undɨshlar: p, f, k, t, s, ch, sh, ɯ q, h %ɨlalar jufti yo`q jarangli undɨshlar so`zning ɨɯirida kɟlganda ham talaffuzi yozilishiga mɨs kɟlishini bilib ɨlishlari ɟtarli. Jufti bɨr jarangli undɨshlar so`z ɨɯirida kɟlganda bunday mɨslik bo`lmaydi. Dɟmak, o`quvchilar undɨsh Wɨvushlarning imlɨsi yuzasidan quyidagi ko`nikma va malakalarni hɨsil qilishi Nɟrak. 1. Jufti bɨr jarangli va jarangsiz undɨsh tɨvushlarni ajratish. 2. So`z ɨɯirida kɟlgan jufti bɨr jarangli undɨsh tɨvushning jarangsiz jufti eshitilishini, shuning uchun bunday so`zni tɟkshirish kɟrakligini. 3. Undɨsh tɨvush unli tɨvushdan ɨldin kɟlganda bɨshqa tɨvush bilan almashmasligini. 4. Tɟkshiruvchi va tɟkshiriluvchi so`zdagi undɨsh harfni taqqɨslash (kitɨbikitɨb).
So`z yasɨvchi qo`shimchalar. So`zning lɟksik ma’nɨsini shakllantirish uchun ɯizmat qiladi. Shakl yasɨvchi qo`shimchalar so`zlarning grammatik fɨrmalarini shakllantirib, turli grammatik ma’nɨlarini ifɨdalaydi. Mavzuni o`rganishda 4 bɨsqich amalga ɨshiriladi: 1-bɨsqich – so`z yasalishini o`rganishga tayyorgarlik bɨsqichi. Bu Eɨsqichning vazifasi – o`quvchilarni bir ɯil o`zakli so`zlarniig ma’nɨ va tuzilishiga ko`ra bɨg`lanishini tushunishga tayyorlash. 2-bɨsqich – bir ɯil o`zakli so`zlarning ɯususiyatlari va barcha mɨrfɟmalarning Pɨhiyati bilan tanishtirish. Bu bɨsqichning asɨsiy o`quv vazifasi so`zlarning ma’nɨ qismlari sifatida o`zak, so`z yasɨvchi va fɨrma yasɨvchi qo`shimchalar bilan tanishtirish. "O`zakdɨsh so`zlar" tushunchasini shakllantirish; bir ɯil o`zakli so`zlarda o`zakning bir ɯil yozilishini kuzatish hisɨblanadi. "O`zakdɨsh so`zlar" tushunchasini shakllantirish ularning ikki muhim Eɟlgisini, ya’ni mazmuniy umumiylikniig (ma’nɨsida qandaydir umumiylik Eɨrligini) va tuzilishiga ko`ra umumiylikni (umumiy o`zak mavjudligini) o`zlashtirish bilan bɨg`lanadi. SHuning uchun bu bɟlgilarni o`quvchilar o`zlashtirishiga ta’lim jarayonida sharɨit yaratish lɨzim. Ta’limning bu bɨsqichida o`quvchilarning mɨrfɟma haqidagi bilimlari ɟtarli emas, ularni bu tushunchalar bilan mashqlarni bajarish jarayonida endigina tanishtirilyapti. SHuning uchun o`qituvchi tarkibi va yasalish usuli o`quvchilarning yosh ɯususiyatlariga mɨs bo`lgan so`zlarni tanlaydi. Bu so`zlarni analiz va sintɟz qilishni bɨshqaradi, so`zlarning lɟksik ma’nɨsi bilan mɨrfɟmik tarkibi o`rtasidagi bɨg`lanishni o`quvchilar bilib ɨlishlarga dɨimiy g`amɯo`rlik qiladi. 3-bɨsqich – o`zak, so`z yasɨvchi va fɨrma yasɨvchi qo`shimchalarning ɯususiyatlari va tildagi rɨlini o`rganish mɨWɨdikasi. Bu bɨsqichning o`quv vazifasiga "o`zak", "so`z yasɨvchi qo`shimcha", "fɨrma yasɨvchi qo`shimcha" tushunchalarini shakllantirish, so`zning lɟksik ma’nɨsi bilan mɨrfɟmik tarkibi o`rtasidagi bɨg`lanish haqidagi tasavvurlarni o`stirish, o`zakda jufti bɨr jarangli va jarangsiz undɨshli so`zlarni to`g`ri yozish malakasini shakllantirish, nutqda so`z yasɨvchi ko`shimchasi bɨr so`zlarni ɨngli ishlatish ko`nikmasini o`stirish kiradi. Bu bɨsqichning vazifasi bir-biri bilan ma’lum bɨg`lanishda hal qilinadi. Masalan, so`zda har bir mɨrfɟmaning rɨlini o`zlashtirish asɨsida o`quvchilar so`zning lɟksik ma’nɨsi bilan uning mɨrfɟmik tarkibi o`rtasidagi bɨg`lanishni bilib ɨladilar Barcha vazifalar bilan bɨg`liq hɨlda, so`zlarning mɨrfɟmik tarkibini hisɨbga ɨlib, ulardan nutqda mumkin qadar aniq va ɨngli fɨydalanish vazifasi bajariladi. O`zakni o`rganishning ɯususiyatlari. "O`zak" tushunchasini shakllantirishda o`quvchilar o`zak o`zakdɨsh so`zlarning umumiy qismi ekani va u barcha bir ɯil o`zakli so`zlarning ma’nɨsidagi umumiylikni o`z ichiga ɨlishi bilan tanishtiriladi. So`z yasɨvchi qo`shimchaning funktsiyasi ustida ishlash. Bu mɨrfɟmani o`rganishning asɨsiy vazifasi o`quvchilarni so`zda so`z yasɨvchi qo`shimchaning Uɨli bilan tanishtirish va shu asɨsda so`z yasɨvchi qo`shimchali so`zdan o`z nutqida ɨngli fɨydalanish ko`nikmasini o`stirish hisɨblanadi. O`quvchilar so`z yasɨvchi qo`shimcha yordamida yangi lɟksik ma’nɨ tushunishi muhim ahamiyatga ega. )ɨrma yasɨvchi qo`shimchalarni o`rganish ɯususiyatlari. Har bir Pɨrfɟmaning lingvistik mɨhiyatida o`ziga ɯɨslik bo`lib uni o`rganish mɟWɨdikasi ham o`ziga ɯɨs ɯususiyatlarga ega. Fɨrma yasɨvchi qo`shimchada grammatik funktsiya ɟtakchi hisɨblanadi, bu bilan u so`z yasɨvchi qo`shimchadan farqlanadi. 4-bɨsqich – so`z turkumlarini o`rganish bilan bɨg`liq hɨlda so`zning tarkibi ustida ishlash, (3-4 sinflar). So`zning mɨrfɟmik tarkibini o`rganish sistɟmasida bu bɨsqichniig maqsadi so`z yasɨvchi qo`shimchaning so`z yasashdagi Uɨli va fɨrma yasɨvchi qo`shimchani so`z shaklini o`zlashtirishdagi ahamiyati haqidagi bilimni chuqurlashtirish; o`quvchilarni ɨt, sifat, fɟ’llarning yasalish ɯususiyatlarini tushunishga tayyorlash hisɨblanadi. So`z turkumlarini o`rganish jarayonida o`qituvchi o`quvchilarga so`z yasalishi asɨslarini, so`z yasɨvchi qo`shimcha yordamida bir so`z turkumidan bɨshqasini yoki shu so`z turkumining o`zini yasash mumkinligini tushuntiradi.
2-savol Shakllantiruvchi eksperiment haqida ma’lumot bering..
Eksperiment bir necha marta takrorlanadi, bir necha sinf va bir necha guruhlarda o'tkaziladi. Eksperimentda 2 ta sinf tanlanadi. Biri tajriba sinfi, ikkinchisi taqqoslash uchun tanlan gan tekshiruv sinfi. Tajriba sinfida yangi metod, yangi darslik, yangi ishlanmadan foydalanilsa, tekshiruv sinfida amaldagi metod, darslik, ishlanmadan foydalaniladi. Ikkinchi marta sinflar almashtiriladi, bu chaprost deb nom lanadi. Har ikki holda ham natija yuqori bo'lsa, demak, ish usuli foydali sanaladi.
Eksperiment vazifasiga ko'ra quyidagi hollarda o'tkaziladi: 1) yangi metod, yangi darslikning muvofiqligini tekshirishda; 2) metod yoki qo'llanmaning qay darajada foydaliligini tekshirishda; 3) metod yoki qo'llanm aning muvofiqligini va samaradorligini aniqlashda.
Eksperiment natijasini chiqarishda belgilangan baho me’yoriga amal qilinadi. Bunday m e’yor aniq, barcha holatlar uchun ham bir xil bo'lishi lozim. Ona tili metodikasida yozma ishlarda yo'l qo'yilgan xatolar soni va xarakteri, m a’lum bir vaqtda o'qilgan yoki yozilgan so'zlar soni, og'zaki hikoya va yozma inshoning hajmi va izchilligi m e’yoridan foydalaniladi.
Shakllantiruvchi eksperiment – bu usulning asosiy belgisi V.V.Davidovning “psixikaning u yoki bu empirik shakllarining xususiyatlarini oddiygina ta’kidlab emas, balki ularni faol modellashtirib maxsus sharoitlarda namoyon etib, ular mohiyatini ochib berishi” kerak degan fikri bilan belgilanadi.
Shakllantiruvchi eksperiment usullarini qo‘llash o‘quv-kasbiy jarayonlarning ma’lum tavsiflarini o‘zgartirish va shu o‘zgarishning ta’lim oluvchilarning yosh, intellektual xususiyatlariga bo‘lgan ta’siri bilan bog‘liq. Mohiyatiga ko‘ra, bu usul keng tadqiqot o‘tkazish vositasi sifatida boshqa usullarni qo‘llash orqali o‘tkaziladi.
Shakllantiruvchi eksperiment V.V.Davidov bergan tavsifiga ko‘ra – birinchidan, ko‘p sonli ya’ni, statistik muhim; ikkinchidan, u yoki bu konsepsiyani yuritish uchun amalga oshiriladigan; uchinchidan uzoq davomli va nihoyat pedagogik-nazariyotchi diagnostik metodistlarni o‘zaro hamjihatliligini ta’minlab beruvchi eksperimentdir. Shakllantiruvchi eksperiment kasbiy ta’limning optimal texnologiyalarida, korxonada kasbiy tayyorgarlikning samarali metodikasida, malaka oshirish tizimiga innovatsion usullarni qo‘llash jarayonida foydalaniladi.
3-savol Dars jarayonidan kelib chiqib metod yaratish va darsda qo’llash
Metod u yoki bu shaklda ma'lum qoida, tartib, usul, harakat va bilim mezonlarining yig‘indisi hamdir. U tamoyillar, talablar tizimi bo‘lib, sub'ektni aniq vazifani bajarishga, faoliyatning shu sohasida ma'lum natijalarga erishish sari yo‘naltiradi. U haqiqatni izlashda vaqt, kuchni tejaydi, maqsadga eng yaqin va oson yo‘l bilan yetishishga yordam beradi.
Metodning asosiy vazifasi faoliyatning bilish va boshqa shakllarini boshqaruvdan iborat. Biroq:
-birinchidan, metod va metodologik muammolarning rolini inkor qilish yoki to‘g‘ri baholamaslik ("metodologik negavizm");
-ikkinchidan, metodning ahamiyatini bo‘rttirish, mutlaqlashtirish, uni barcha masalalarning kaliti, ilmiy yangiliklarni yaratishning eng qulay vositasi (metodologik eyforiya), deb tushunish noto‘g‘ridir.
Har qanday metod muayyan nazariya asosida yaratiladi va tadqiqotning zaruriy sharti sifatida namoyon bo‘ladi. Har bir metodning samaradorligi uning chuqur mazmun va mohiyatga egaligi, nazariyaning fundamentalligi bilan asoslanadi. O‘z navbatida, metod mazmuni kengayib boradi, ya'ni bilimning chuqurlashishi va kengayishi, tajribaga tatbiq etilishi bilan metodning ko‘lami ham o‘zgaradi.

• 
  HOZIRGI KUNDA TA’LIM JARAYONIDA INTERAKTIV metodlar, innovatsion texnologiyalar, pedagogik va axborot texnologiyalari o’quv jarayonida qo’llashga bo’lgan qiziqish, e’tibor kundan kunga kuchayib bormoqda, bunday bo’lishining sabablaridan biri, shu vaqtgacha an’anaviy ta’limda o’quvchi talabalarni faqat tayyor bilimlarini egallashga o’rgatilgan bo’lsa, zamonaviy texnologiyalar ularni egallayotgan bilimlarini o’zlari qidirib topishlariga, mustaqil o’rganib, taxlil qilishlariga, xatto xulosalarni ham o’zlari keltirib chiqarishlariga o’rgatadi. O’qituvchi bu jarayonda shaxsning rivojlanish, shakillanishi, bilim olishi va tarbiyalanishiga sharoit yaratadi va shu bilan bir qatorda boshqaruvchilik, yo’naltiruvchlik funksiyasini bajaradi. Ta’lim jarayonida o’quvchi talaba asosiy figuraga aylanadi
  
  • 
    Shuning uchun oliy o’quv yurtlari va fakultetlarida malakali kasb egalarini tayyorlashda zamonaviy o’qitish metodlari-interaktiv metodlar,
    

Innovotsion texnologiyalarning o’rni va ro’li benihoya kattadir. Pedogogik texnologiya va pedogog maxoratiga oid bilim, tajriba va intiraktiv metodlar o’quvchi-talabalarning bilimli, yetuk malakaga ega bo’lishlarini ta’minlaydi .

• 
  Innovotsion texnologiyalarning o’rni va ro’li benihoya kattadir. Pedogogik texnologiya va pedogog maxoratiga oid bilim, tajriba va intiraktiv metodlar o’quvchi-talabalarning bilimli, yetuk malakaga ega bo’lishlarini ta’minlaydi .
  

• 
  Bunday pedogogik hamkorlik jarayoni o’ziga xos xususiyatlarga ega bo’lb, ularga quyidagilar kiradi:
  
• 
  -O’quvch-talabaning dars davomida befarq bo’lmaslikka, mustaqil fikrlash, ijod etish va izlanishga majbur etishi;
  
• 
  -O’quvchi-talabalarni o’quv jarayonida bilimga bo’lgan qiziqishlarini doimiy ravishda bo’lishini ta’minlashi;
  
• 
  -O’quvchi-talabaning bilimga bo’lgan qiziqishini mustaqil ravishda har-bir masalaga ijodiy yondashgan xolda kuchaytirishi;
  
• 
  -Pedogok va O’quvchi-talabaning hamisha hamkorlikdagi faoliyatini tashkilllanishi.
  
• 
  

Pedagogik texnologiyalar masalalari, muammolarini o’rganayotgan o’qituvchilar, ilmiy-tadqiqodchilar, amaliyotchilarning fikricha, pedogogik texnologiya bu faqat axborot texnologiyasi bilan bog’lq, ham da o’qitish jarayonida qo’llanlshi zaruru bo’lgan TSO, kompyuter, masofali o’qish yoki turli xil texnikalardan foydalanish deb belgilanadi. Bizning fikrimizcha, pedogik texnologiyaning eng asosiy negizi bu o’qituvchi va O’quvchi-talabaning belgilangan maqsaddan kafolatlangan natijaga hamkorlikda erishshlari uchun tanlangan texnologiyalarga bog’liq deb xisoblaymiz, ya’ni o’qitish jarayonida maqsad bo’yicha kafolatlangan natijaga erishishda qo’llaniladigan har bir ta’lm texnologiyasi