1. Umumiy hollar. Sanoat inshoatlari qurilishi uchun muhandislik-geolagik izlanishlar

Mavzu:Bino va gidrotexnika inshoatlar qurishda injener-geolagik qidruv ishlari.tadqiqot ishlarining vazifasi.
Re’ja
1. Umumiy hollar.
2. Sanoat inshoatlari qurilishi uchun muhandislik-geolagik izlanishlar.
3. Alohida binolar uchun muxandislik-geologik izlanishlar.
4 . Yer osti inshootlarini qurish uchun muhandis - geologik izlanishlar
5. Boshlang’ich izlanishlar.

1) Umumiy holatlar.
Muhandislik - geologik izlanishlar har qanday ob’ekt qurilishining boshlang’ich bosqichidir va ob’yekt turiga (sanoat korxonasi, turar joy, avtomobil yo’li va x.k.) to’liq bog’liq. Shuning uchun ob’yektni har bir turi uchun izlanishlar o’z xususiyatlariga ega, ammo hamma izlanishlarni umumiy tomonlari standarti bor. Muhandislik - geologik tadqiqotlarni natijalari hisobot ko’rinishida qurilish loyiha tashkilotiga kelib tushadi. Hisobotlar muhandis-loyihachi uchun muxandisgeologik izlanishlarni natijalarini yettita asosiy holati bo’yicha materiallarga ga bo’lishi kerak:

• 
  ushbu ob’ektni qurilishi uchun maydonchani yaroqliligi bahosi;
  
• 
  asos va fundament bo’yicha hamma masalalarni yechishga imkon beradigan geologik material;
  
• 
  gruntli asosni ob’ektdan hosil bo’lishi mumkin bo’lgan dinamik
  

ta’sirlarga chidamlilik bahosi;

• 
  geologik jarayonlarni mavjudligi va ularni bo’lajak ob’ektni turg’unligiga
  

ta’siri;

• 
  yer osti suvlari bo’yicha to’liq ma’lumotlar;
  
• 
  gruntlar bo’yicha hamma ma’lumotlar, tayanch asosni tanlash uchun ham, yer ishlarini o’tkazish uchun ham.
  
• 
  bo’lajak ob’ektni tabiiy muhitga ta’siri bo’yicha.
  

Yirik ob’ektlarni loyihalash quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi:
texnik-iqtisodiy asoslash (TIA), texnik loyiha va ishchi chizmalar.
Muhandislik - geologik tadqiqotlarni bosqichlari jami loyihaviy ishlar bosqichlariga mos keladi, bundan TIA mustasno, chunki unda geologik ishlar rekognosirovka muhandislik - geologik izlanishlari deb nom olgan. Belgilash lozimki, qurilish amaliyotida loyihalash bosqichlarini ketma-ketligiga hamma vaqt ham amal qilinmaydi. Yirik ob’yektlarni loyihalash ikki bosqichda o’tkazilishi mumkin, turar-joy binosini loyihasi bir bosqichda. Shu bosqichlarga mos ravishda muhandislik - geologik tadqiqotlar o’tkaziladi.
Loyihalashni boshlang’ich bosqichlarida muhandislik - geologik izlanishlar keng maydonlarni egallaydi, juda ham aniq bo’lmagan, ammo nisbatan oddiy va iqtisodiy arzon texnik vositalar qo’llaniladi. Keyingi bosqichlarga o’tgan sari izlanishlar maydoni torayib boradi va geologik ishlarni murakkab va aniq usullari qo’llaniladi.
Qurilishga ajratilgan maydonchada har bir bosqichda muhandislik-geologik izlanishlar ma’lum ketma-ketlikda bajariladi:

• 
  hudud bo’yicha umumiy ma’lumotlar adabiyotlardan va izlanish tashkilotlarini arxivlaridan yig’iladi; iqlim, rel’yef, aholi, daryolar to’ri va x.k. lar haqida;
  
• 
  muhandis – loyihachilar muhandis - geolog bilan birgalikda qurilish maydoni ko’rib chiqadilar; uning qurilish darajasini aniqlaydilar, avval qurilgan binolar (inshootlar), yo’l turi, rel’yef, o’simliklar va x.k. larni ko’rib chiqadilar, uchastkani qurilishi uchun umuman yaroqliligini aniqlaydilar va izlanishlar uchun texnik topshiriq ishlab chiqadilar;
  
• 
  muhandislik - geologik izlanishlar bajariladi; dala sharoitida maydonchaning geologik tuzilishi, gidrogeologiyasi, geologik jarayonlar o’rganiladi, zarurat bo’lsa gruntlarda tajriba ishlari qo’yiladi;
  
• 
  olingan grunt va yer osti suvlari namunalari laboratoriyada o’rganiladi;
  
• 
  dala va laboratoriya ishlari tugatilgan so’ng kameral davrda muhandislik- geologik hisobot tuziladi, uni loyiha tashkilotida himoya qilinadi, shundan so’ng u xujjat bo’ladi va ob’yektni loyihalashda ishlatiladi.
  

Quyida xar xil qurilish ob’yektlari uchun bajariladigan muhandislik geologik izlanishlarni qisqa mazmuni keltirilgan.