1 Tursunhodjayeva Sh. Z. – Tmi, talaba

 

[7] 

 

Standartlarning  yoyilishi  davllatlarda,  xalqaro  darajada  va  hattoki,  tarmoq 

darajasida (bank, sug’urta tashkilotlari) amalga oshirildi. Buning isboti bo’lib, risklarni 

boshqarishning  anglosakson  huquqli  davlatlar  (Avstraliya,  Yangi  Zelandiya, 

Yaponiya, Buyuk Britaniya, JAR, Kanada) milliy standardlari, shuningdek, Homiylik 

tashkilotlari  Treadway  komissiya  Komiteti  (COSO,  AQSh)  ishlab  chiqqan  standart, 

risk-menejerlar  yevropa  assosiyasiya  federatsiyasi  standarti  (FERMA)  va  risklarni 

boshqarish standarti ISO 31000:2009 hisoblanadi. 

Tarmoq  risklarini  boshqarish  standartlari  orasida  sug’urta  tashkilotlari 

(Solvency,  Solvency  II)  va  bank  (Basel,  Basel  II,  Basel  III)  faoliyati  bilan  bog’liq 

bo’lgan standartlar mashhurdir. 

Risk-menejment sohasidagi standartlar quyidagi unifikatsiyani ko’zlaydi: 

Bu sohada ishlatilayotgan terminologiya; 

Risk boshqarish jaroyoni tarkibi; 

Risk-menejmentining tashkilotlardagi tizimini tuzish yo’llari. 

Shunga  ko’ra,  xar  bir  yuqorida  keltirilgan  standartlar  turlicha  va  hammasini 

birday  qo’llash ko’pgina  chalkashliklarga  olib keladi.  Shuning  uchun,  biz  faqatgina 

ayrim standartlarni ko’rib chiqamiz. 

Misol uchun, Homiylik tashkilotlari Treadway komissiya Komiteti (Committee 

of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission, COSO) tomonidan ishlab 

chiqilgan  “Tashkilotlar  riskini  boshqarish.  Integratsiyalashgan  model”i.  Bu  modelni 

kompaniya 2001 yilda “PricewaterhouseCoopers” kompaniyasi bilan birgalikda ishlab 

chiqadi. Bu hujjat tashkilotlar doirasida  risklarni boshqarish  asoslari va  tashkil  etish