1. Tuproq kimyosining XVIII – XIX asrlarda rivojlanishi X1X asr oxirida XX asr birinchi yarmida tuproq kimyosining rivojlanishi



Download 121,18 Kb.
bet2/14
Sana31.05.2022
Hajmi121,18 Kb.
#622255
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
MAVZU 1

U o’simliklarning asosiy oziqa moddasi gumusdir deb hisoblagan, tuproqning boshqa barcha tarkibiy qismi esa o’simliklar gumusni singdirishi uchun faqat qulay sharoit yaratadi degan. Ushbu nazariyani Berlin universitetining professori Albret Daniyel Teyer (1752-1828) ta’rifladi va keng targ’ib qildi. Bu nazariyaga ko’ra, tuproqning unumdorligini belgilaydigan asosiy omil – tuproq chirindisi hisoblanadi.Nemis olimi, agrokimyogar Yustus Libix gumus nazariyasiga keskin qarshi chiqib, murosasiz kurash olib bordi. Libix «Dehqonchilik va fiziologiyada kimyoni tatbiq etish» (1840) asarida gumus nazariyasiga keskin zarba berib, o’zining o’simliklarni mineral moddalar bilan oziqlanish nazariyasini olg’a surdi. O’simlik chirindi bilan emas, balki mineral moddalar bilan oziqlanadi, gumus esa karbonat angidridining manbai hisoblanadi, deb ta’kidlaydi.

  • U o’simliklarning asosiy oziqa moddasi gumusdir deb hisoblagan, tuproqning boshqa barcha tarkibiy qismi esa o’simliklar gumusni singdirishi uchun faqat qulay sharoit yaratadi degan. Ushbu nazariyani Berlin universitetining professori Albret Daniyel Teyer (1752-1828) ta’rifladi va keng targ’ib qildi. Bu nazariyaga ko’ra, tuproqning unumdorligini belgilaydigan asosiy omil – tuproq chirindisi hisoblanadi.Nemis olimi, agrokimyogar Yustus Libix gumus nazariyasiga keskin qarshi chiqib, murosasiz kurash olib bordi. Libix «Dehqonchilik va fiziologiyada kimyoni tatbiq etish» (1840) asarida gumus nazariyasiga keskin zarba berib, o’zining o’simliklarni mineral moddalar bilan oziqlanish nazariyasini olg’a surdi. O’simlik chirindi bilan emas, balki mineral moddalar bilan oziqlanadi, gumus esa karbonat angidridining manbai hisoblanadi, deb ta’kidlaydi.

Libix biologik omillarga yetarli e’tibor bermagan bo’lsada, uning bu kimyoviy nazariyasi dehqonchilikda sun’iy o’g’itlardan foydalanish va mineral o’g’itlar ishlab chiqarishni kengaytirish uchun asos bo’ldiki, bu qishloq xo’jaligidagi katta yutuq edi. G’arbiy Yevropada tuproqqa mineral kimyoviy nuqtai nazardan, ya’ni tuproq oddiy mineral oziqa moddalar manbai sifatida qaraladigan bo’ldi.

  • Libix biologik omillarga yetarli e’tibor bermagan bo’lsada, uning bu kimyoviy nazariyasi dehqonchilikda sun’iy o’g’itlardan foydalanish va mineral o’g’itlar ishlab chiqarishni kengaytirish uchun asos bo’ldiki, bu qishloq xo’jaligidagi katta yutuq edi. G’arbiy Yevropada tuproqqa mineral kimyoviy nuqtai nazardan, ya’ni tuproq oddiy mineral oziqa moddalar manbai sifatida qaraladigan bo’ldi.
  • Gumus kislotalarining tarkibi, eruvchanligi, tuzlar va ammiak bilan o’zaro ta’siri borasida I.Dyobereyner (1822), K.Shprengel (1826), I.Ya.Berselius (1833), 1840 yildan to 1860 yilgacha bo’lgan davrda – G.Mulder va rus tadqiqotchisi R.German tomonidan chuqur tadqiqotlar bajarilgan.

Download 121,18 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish