1. Тўсин каби ишлайдиган қуйма қовурғали темирбетон ораёпмани лойиҳалаш

1. Тўсин каби ишлайдиган қуйма қовурғали темирбетон ораёпмани лойиҳалаш


Ўқув қўлланмада қуйидаги қуйма қовурғали темирбетон ораёпма элементлари: тўсин каби ишлайдиган (қисқа йўналиш бўйлаб ишлайдиган) ораёпма, 2-даражали тўсин, бош тўсин, ҳамда устун ва пойдеворни ҳисоблаш ва конструкциялаш кўрсатилган.
Қуйма қовурғали темирбетон ораёпманинг афзаллиги шундан иборатки, бундай конструкцияларда чўзилишга ишлайдиган зоналарда кесимда чўзилган арматураларни жойлаштиришга фақат қовурғалар қолдирилади ва натижада бетон тежалади. Қовурға токчаси вазифасини бажарувчи ёпма (плита) 2-даражали тўсинлар оралиғида (қисқа йўналиш бўйлаб) эгилишга ишлайди. Бу билан бетоннинг сиқилишга яхши ва арматуранинг чўзилишга ишлаш қобилиятидан самарали фойдаланилади.
2-даражали тўсинлар бош тўсинлар билан қуйма боғланган бўлиб унга таянади, бош тўсинлар ўз навбатида устунларга ва ташқи деворларга таянади.
Бош тўсинлар узунлиги 6-9 м гача қўйилиб бино бўйламаси ёки кўндаланги йўналишида жойлаштирилади. 2-даражали тўсинларни жойлаштиришда уларнинг бирортасининг бўйлама ўқи устун ўқи билан мос келишига аҳамият қилиш керак (1-расм). 2-даражали тўсинлар узунлиги 3-7 м гача ва плиталарники 1,7-2,7 м гача оралиқда олинади.
Плита қалинлигини иқтисодий тежамкорлик талаблари бўйича энг кичик қабул қилиш керак. Жумладан: саноат бинолари ораёпмалари учун 6 см, турар жой ва фуқаро бинолари ораёпмаларида 5 см олинади.
Вақтинчалик юклар миқдори юқори бўлган ҳолларда плита қалинлиги оширилади. Вақтинчалик юк миқдори 10-15 кН/м² ва плита узунлиги 2,2-2,7 м бўлса тежамли арматурлаш талабидан келиб чиқиб плита қалинлиги 8-10 см қабул қилинади.
2-даражали тўсинлар кўндаланг кесими баландлиги , кесим эни ва бош тўсинлар учун кўндаланг кесим баландлиги , кесим эни оралиқларида олинади.
1.1. Қуйма қовурғали темирбетон ораёпмани ҳисоблаш ва конструкциялаш
Берилганлар:
1. Кўп қаватли саноат биноси ўлчамлари -

1. 
   Устун катаги ўлчамлари -
   
2. 
   Қаватлар сони – 5
   
3. 
   Қават баландлиги – 3,6 м
   
4. 
   Вақтинчалик норматив юкнинг (фойдали юк):
   

а) узоқ муддат таъсир қилувчи қисми ,
б) қисқа муддат таъсир қилувчи қисми

5. 
   Ораёпма пол элементларининг : - норматив оғирлиги – , ҳисобий оғирлиги –
   
6. 
   Қурилиш райони - Урганч шаҳри
   
7. 
   Грунт ҳисобий қаршилиги - . Пойдеворни ўрнатиш чуқурлиги – 1,5 м.
   
8. 
   Бино ташқи девори – пишган ғиштдан.
   

10. Бетон синфи B20 ( , , )

11. 
    Арматура синфи тўсинлар учун A-II , , кўндаланг арматура A-I , плита учун арматура синфи ,