1. tovar-pul munosabatlari bozor iqtisodiyotining asosidir. Marketing tamoyillari va funksiyasi tarkibi

Marketing tamoyillari – bu marketing asosining tub mohiyatini ochuvchi asosiy holatlar, talablar majmuasidir. Marketing mohiyatidan kelib chiqqan holda, quyidagi tamoyillar marketing faoliyatida asosiy hisoblanadi.
1.«Iste’molchi - shoh».

2.«lshlab chiqarilgan mahsulotni sotish emas, sotiladigan mahsulotlarni ishlab chiqarish».

3.«Mahsulot yaratish bilan uning iste’molchisini ham yaratish kerak».

4.«Tovar bozorlariga differensiyalashgan holda yondashish kerak».

5.«Korxona iste’molchining talabini qondirish bilangina o‘z foydasi va obro‘siga ham ega bo‘lishi kerak».

Tamoyillarga yondashuvlar quyidagilardan iborat:
Iste’molchiga kerak narsani ishlab chiqarish.Bozorga tovar va xizmatlar bilan emas, balki iste’molchilar muammolarini hal qiluvchi vositalar bilan chiqish.Tovar ishlab chiqarishni iste’molchilarni va talabni o‘rgangandan so‘ng yo‘lga qo‘yish.Firmaning ishlab chiqarish – eksport faoliyatini yo‘lga qo‘yishni jadallashtirish.Qo‘yilgan maqsadlarga erishish uchun maqsadli dasturli va kompleks yondashuvdan foydalanish.

Mahsulotning bozor talablariga moslashishi uchun taktika va strategiyani kerakli vaqtda qo‘llash, tovarning iste’molchiga yetib kelgunigacha bo‘lgan jarayonda marketingni samarali qo‘llash.

Korxona faoliyatini uzoq muddatli samarali kommunikatsiya bilan ta’minlash orqali tovarning bozordagi mavqeyini mustahkamlash.

Tovar hayotiylik davrining har bir bosqichida ishlab chiqarishning ijtimoiy va iqtisodiy omillarini inobatga olish.

Korxonalar rejasini bozorga asoslangan holda ishlab chiqish.

Tarmoqlararo integratsiyani yo‘lga qo‘yish orqali talab va taklifni muvofiqlashtirish.

Firmaning raqobatbardoshlik ustunliklari va imijini kuchaytirish uchun faol harakat qilish. Marketing funksiyasi tarkib

Ichki va tashqi muhit tahlili, xalqaro bozorlar tahlili, sotuv bozorlari, kapital bozorlari, moddiy va mehnat resurslari bozorlari tahlili, sanoat tarmoqlari tahlili, sotuvlar tahlili, iste’molchilar talablarini o‘rganish, tovar tarqatish kanallari tahlili, reklama faoliyatining tahlili, tovar va uning qadog‘i tahlili, axborot to‘plash va tahlil qilish, marketing operatsiyalarini o‘rganish, marketing–miks kompleksi tadqiqoti, raqobatchilarni o‘rganish, benchmarking, talab va sotuv hajmining istiqbolini belgilash va h.k.

Mahsulot assortimentini rejalashtirish siyosati.

Tovar siyosatini ishlab chiqish, ishlab chiqarishning mahsulotlar assortimentini ishlab chiqarish va aniqlash, mahsulot sifati va uning raqobatbardoshlik ko‘rsatkichlarini kuchaytirish, yangi mahsulot ishlab chiqarish va boshqalar.

Sotishva taqsimlash.

Tovarlarni sotish va taqsimlash siyosatini ishlab chiqish, samarali sotuv kanallarini tashkil etish, sotuv kanalarini tanlash, yuklarni saqlash, tashish, transportirovka qilishni tashkil qilish, savdo aylanmasi va budjetini aniqlash, sotuv hajmi va tovarlar oqimini tahlil qilish.

Reklama va sotuvni rag‘batlantirish.

Reklama va sotuvni rag‘batlantirish siyosatini ishlab chiqish, sotuvni rag‘batlantirish mexanizmlari samarasini asoslash, savdo agentlari harakatlarini muvofiqlashtirish, tovar harakati jarayonida yangi internet texnologiyalar va elektron savdo samarasini asoslash, xaridorlar va iste’molchilar xaridini rag‘batlantirish, firmaning ichki reklamasini tashkil qilish, sotish bilan shug‘ullanuvchi ishchi xodimlarni rag‘batlantirish, omma bilan aloqalarni rivojlantirish.

Narx shakllantirish.

Narx shakllanishining taktika va strategiyasini ishlab chiqish, tovar hayotiylik davrining turli bosqichlarida turli bozorlar uchun narx matritsasini ishlab chiqish, joriy narxlarning o‘zgarish mexanizmini ishlab chiqish, raqobatchilar narxi tahlili, yangi tovarlar narxini belgilash va h.k.

Marketingmenejment.

Marketingni boshqarishni tashkil etish, kontrolling, marketing xizmati tarkibiy qismini ishlab chiqish, marketing faoliyatidagi qarorlarni optimallashtirish, audit-marketing, marketing xizmati faoliyatining samarasini baholash.