Tarbiya jarayoni
Tarbiyada o‘quvchilarning yosh va individual
xususiyatlarini hisobga olish qoidasi
|
Tarbiya tamoyillari quyidagilardan iborat.
-tarbiyaning maqsadga yo’naltirilganligi
-tarbiyada demokratik va insonparvarlik g`oyalar ustunligi
-tarbiyada milliy umumbashariyqadriyatlar ustunligi
-tarbiyada izchillik va tizimlilik
-tarbiyani ijtimoiy hayot bilan qo’shib olib borish
-tarbiyani mehnat bilan bog`lash
-tarbiyalanuvchi shaxsini xurmat qilish
-tarbiyada oquvchining esh va individual xususiyatlarini hisobga olish
-jamoa va jamoa erdamida tarbiyalash
-tarbiyada oquvchi xulqidagi ijobiy sifatlarga tayanib, salbiy tomonlarni
yuqotish. , tarbiyalangalik darajasiga. Tarbiya metodlarining qay
darajada urinli va samarali tanlan-gani hamda mohirona qullanilganligiga
bog`liq.Tarbiya metodlarini to’g`ri tanlash tarbiya vazifalarini ijoby hal
qilishda,oquvchilarning o’z-o hisobga olish qoidasi
Tarbiyaning mazmunini tashkil qiluvchi g ‘oyalar, talablar,
maqsad va vazifalar ichidan o ‘quvchilaming yosh va individual
xususiyatlariga muvofiq keladiganlarinigina tanlab olish juda
muhimdir. Boshqacha qilib aytganda, tarbiyachilar bola shaxsiyatiga
monand yo‘l topishlari, uning shaxsini shakllantirish uchun kerakli
sharoit yaratishlari lozim.
Insonning qobiliyati va shaxsiy xususiyatlarini, individual
xarakterini oila, muhit, turmush sharoiti oldindan belgilaydi.
0 ‘qituvchi bolalarni, ularning har birini tushunish mahoratiga
ega boMishi kerak. 0 ‘z o ‘quvchilarini bilish va ular bilgan narsalarni
bilish, har biri alohida va hammasi birgalikda bilishi mumkin boMgan
narsalarni bilish o ‘qituvchi uchun zarur shartlardan biridir.
Tajribali o‘qituvchilar o ‘quvchilami kuzatadilar, ularni har
tomonlama o ‘rganadilar, o‘quvchini boshqalardan ajratadigan
sifatlarni izlab topadilar va u boshqalarga qanday naf keltirishi mumkinligini aniqlaydiiar.
Tarbiyaning mazmuni, shakli va metodlari bolalar yoshi va
saviyasiga qarab turli sinfda turlicha boMadi. Masalan, boshlang‘ich
taMimning asosiy vazifasi o ‘quvchilarda o ‘qish, chizish, hisoblash
malakalarini shakllantirish bilan birga ularning ongi, qalbiga tabiatni
muhofaza qilish, yaxshilik, adolat, halollik, mehribonlik kabi
tuyg‘ulaming oddiy qonun-qoidalari singdiriladi. Buning uchun
ularni tez-tez tabiat qo‘yniga olib chiqish, ularning o'zlari kuzatishlar
olib borishlari uchun imkoniyatlar yaratish lozim.
Yuqori sinflarda esa shaxsning rivojlanishi va shakllanishi,
uning ijtimoiy o ‘zligini anglashga boMgan istagi, qiziqishi va
qobiliyatini ta’minlash uchun shart-sharoitlar yaratiladi, kasbga
y o ‘naltirishga e ’tibor beriladi. 0 ‘quvchilar jam oasi ayrim
shaxslardan iborat. Shuning uchun har bir bolaning o ‘ziga alohida
pedagogik ta’sir ko‘rsatilishi kerak. Buning uchun pedagog
bolaning qanday oilada tarbiyalanganligi, u tarbiyalangan
muhit ta’sirini, tengdoshlari, o‘rtoqlari va kattalar qanday ta’sir
ko‘rsatayotganlarini, uning ijobiy va salbiy odatlarini, nimalarga
qiziqishini hamda qobiliyatini yaxshi bilishi kerak. Har bir
bolaning o ‘zigag
i tarbiyalash va faoliyatini rag`batlantirishda
|
|