1-topshiriq. Berilgan savollarga yozma tarzda javob tayyorlang. Ekotizim va uning tarkibi

Mineral changlar- tog’ jinslarini yemirilishi,nurashi,vulqonlarning otilishi,,to’qay va o’rmon yong’inlariidan hosil bo’lgan changlar kiradi.

Organik changlar-havoda yashovchi aeroplankton organizmlar,bakteriyalarsporalar,o’simlik urug’lari,o’simlik va hayvonlarning chirindi va chiqindilari hisobiga hosil bo’ladi.

Koinot changlari-metioritlarning atmosferadan o’tish vaqtida yongan qoldiqlardir.

Antropogen ifloslanish-transport vositalarida,sanoat korxonalarida va energiya ishlab chiqaruvchi tarmoqlarda organik yonilg’ilardan foydalanish natijasida hosil bo’ladigan chiqindilar va ajratmalarning havo havzasiga tushishi natijasida sodir bo’ladi.Atmosferani ifloslanishi butun dunyoni tashvishga solmoqda.Bunday muammolar asosan sanoati rivojlangan davlatlarda kuzatilmoqda.Transport vositalarining va sanoat korxonalarining soning ortishi,turli yonilg’ilardan foydalanish,o’rmonlarning kamayishi,okean suvlarini neft bilan ifloslanishi,yadro qurollarining portlashishi natijasida atmosferadakislorod miqdorini kamayishi, karbonat angidiridi va azot oksidlarini miqdorini oshishi kuzatilmoqda.Bu esa global isishni keltirib chiqarmoqda.Agar uning ifloslanishini oldi olinmasa 50 yildan keyin yer yuzaisa harorati 1.5-3.0 gradusga isib,muzliklar erishi boshlanadi,va quruqlikni bir qismini suv bosib,geografik muhitning o’zgarishi sodir bo’ladi.

Atmosfera o’zini o’zi tabiiy tozalash jarayoniga ega.Ulardagi yog’inlar iflos moddalarni uchirib,bir joyda to’planishiga yo’l qo’ymaydi,tuproqqa yoki suv yuzasiga tushgan iflos moddalar esa reaksiyaga kiradi va oqibatda neytrallashadi.Lekin antropohen ifloslanishi tabiiy tozalanishidan ustun bo’lmoqda.O’zini o’zi tozalaydi deb xotirjam o’tirish yaramaydi,katta salbiy oqibatlarga olib keladi. Shuning uchun atmosferaning suniy ifloslanishidan tozalash yo’llarini joriy etish,uning oldini olish bugungi kunning asosiy vazifasidir.

Daraxtlar tabiatga tabiiy filtr ekanligini ko’pdan beri bilamiz.yashil o’simliklar chan,aerosol,karbonat angidirid gazini yutib, kislorod chiqarishadi. Shu sababdan o’rmonlarni ko’paytirish joiz.Daraxtlar va yashil o’simliklar havodagi chang miqdorini 2-3marta kamaytiradi.