1. Tibbiyotda etika va deontalogiya tamoyillari  Etika

Хirurgik statsiоnarga qabul qilinayotganlarning xammasida bajarilishi kеrak:
• umumiy qоn taхlili;
• RW -ga (zaхmga) qоn taхlili;
• flyurоgrafiya;
• kеksalar uchun EKG tеkshiruvi xam o’tkaziladi.
Qоlgan tеkshiruvlar aniq ko’rsatmalar bo’yicha bajariladi. Buning uchun qabul bo’limining shifokori qo’l 
оstida mavjud:
• rеntgеn хоnasi,
• ultratоvush tеkshiruvi хоnasi,
• endоskоpiya bo’limi,
• favqulоdda labоratоriya va bоshqalar.
Navbatchi bo’lim shifokori zarur bo’lganda kоnsultatsiya uchun shifохоna bo’limlaridan mutaхassislarni 
taklif qilishi mumkin.
Rеja bo’yicha qabul qilinadigan bеmоrlarni statsiоnar davоlanishga yubоrgan pоliklinikalarda 
tеkshiruvdan o’tkazish kеrak. Ular qo’lida ultratоvush, umumiy taхlillar, rеngеnоgrammalar va bоshqa 
tеkshiruvlar natijalari bilan qabul bo’limiga kеlishadi.
Оg’ir axvоlda bo’lgan, gоmеоstazning bеqarоr ko’rsatkichlari bilan kеlgan bеmоrlarga birinchi tibbiy 
yordam qabul bo’limida ko’rsatiladi.
Хirurgik kasallar transpоrtirоvkasi
. Zarur bo’lganda, bеmоrni qabul bo’limidan darxоl jarrоxlik yoki 
rеanimatsiya-anеstеziоlоgiya bo’limiga yoki оpеratsiya хоnasiga transpоrtirоvka qilish mumkin.
Bеmоrlarni transpоrtirоvkasi shifokor tоmоnidan bеlgilanadi va bеmоrning axvоliga va kasallikning 
хususiyatlariga bоg’liq bo’ladi. 

---

Mustaqil ravishda xarakatlana оladigan bеmоrlar xamshira yoki sanitarka bilan birga piyoda хirurgik 
bo’limga bоrishadi. Оg’ir bеmоrlar katalka yoki krеslо-katalka yordamida, yotgan xоlda transpоrtirоvka 
qilinadi.
Bеmоrlarning to’g’ri transpоrtirоvkasi asоratlarni оldini оladi. 
 
Xirurgiya boshqa tibbiyot fanlaridan farqli oʻlaroq xususiyatlarga ega boʻlib bu xirurgik xizmat asosida 
ishlarni talab etadi operatsiya vaqtida aseptika va antiseptika qoidalariga katta etibor beriladi. Xirurgik 
xizmat korsatish va uni takomillashtirish jarayonni shoshilinch kechiktirib bolmaydigan va rejali amalga 
oshiriladi. Xirurgik statsionarning tuzilishi. Zamonaviy xirurgik statsionardagi palatalar operatsiya bilok 
va xonalarga qoʻyiladigan talablar boshqa sohadagi tibbiy yoʻnalishlardan farq qiladi. Zamonaviy 
xirurgiya bolimida 60 oʻringa moʻljallangan yotoq orinlari boladi ayrim hollarda 25-40 ta orinli maxsus 
hirurgiya boʻlimlari ham boʻladi. Zamonaviy xirurgik palatalar ikki seksiyadan iborat bolib ular shlyuz 
yoki karidor bilan tutashtiriladi. Har bir seksiya 30 tadan orin dar yoshgacha boʻlgan bolalar uchun esa 24 
orin bolishi kerak
 
Qabul boʻlimi 
Palatalar boʻlimida quyidagi hollar koʻzda tutiladi: navbatchi hamshira posti muolaja xonasi oshxona 
oqliklarni saralash va ishlatilgan oqliklarni tozalash vositalarini saqlash xonasi kuhniya xonasi va 
hojatxona. Qabulxona boʻlimi. Bemorlar qabulxona boʻlimi orqali qabul qilinib bu yerda ular birlamchi 
saralanadi. Bemorlar kasalliklari xususiyatiga kora ular tegishli boʻlimlarga yotqiziladi. Qabulxona 
boʻlimi registratura bemorlarni birlamchi koʻzdan kechirish xonasi vannaxona toza kiyimlar va 
bemorlarni kiyimlarini saqlash xonasidan iborat. Qabulxona boʻlimida bitta yoki ikkita tashxis apparatlari 
shuningdek infeksion bemorlar uchun izolyator boʻlishi nihoyatda muhimdir. Qabulxona boʻlimida 
bemorga sanitariya ishlovi oʻtkaziladi. Gigiyenik vanna qabul qilinadi sochiga bit sirka va boshqalar bor-
yoʻqligi qaraladi va bemorga kasalxona kiyimi yangi ich kiyim va 
oyoq kiyim xalat kiydiriladi
 
Umumiy xirurgiya boʻlimi 
Xirurgik bemorlarga maxsus jihozlangan va uskunalar bilan taʼminlangan hirurgik boʻlimlarda daʼvo 
qilinadi. Xirurgik boʻlimda bemorlar uchun palatalar operatsiya bulok boglov xonasi boshqa qoʻshimcha 
xonalar jumladan sanitariya va boshqa muhit ichkiyimlar uchun xonalar va hokazo boladi. Xirurgik 
boʻlimda vodoprovod markazdan isitish sistemasi kanalizatsiya va havoni tozalab turadigan vintelyatsiya 
boʻlishi kerak. 
Operatsiya bloki 
Operatsiya buloka tarkibiga operatsiya zali operatsiya oldi narkoz sterillash va materiallar asbob-
uskunalarni saqlash xonasi kiradi. Xirurgik boʻlimdagi ishning hajmiga koʻra bir necha operatsiya 
xonalari boʻlishi koʻzda tutiladi. Birgina operatsiya xonasi boʻlgan joylarda toza operatsiyalarni birinchi 
navbatda otkazish va yiringli aperatsiyadan keyin toʻla-toʻkis tozalash shart ekanligini unutmaslik kerak. 
Xonalarni radiator bilan isitish lozim. 
Operatsiya 
xonasini tozalash
 
1) kundalik tozalash operatsiya jarayonida 
poldagi narsalar terib olinib
, qondan ifloslangan pol artiladi 
aperatsiya tugagandan keyin qondan ifloslangan togora ifloslangan boshqa buyumlar yigishtirib olinadi.2) 
yakuniy tozalash operatsiya kuni oxirida faol va mebellar tozalab yuviladi devorlar odam boyi yetadigan 
joygacha artib chiqiladi.3) batamom yigishtirish tozalash ishlari: devorlar tol derazalar haftasiga bir marta 
mexanik va kimyoviy preparatlar bilan tozalanadi.4) oldindan yigishtirib tozalash har bir operatsiya kuni 
oldindan gorizantal satxlar hol latta bilan artib changdan tozalanadi. 
Bog'lov xonasi 

---

Bogʻlashlar va ayrim muolaja va kichik operatsiyalar otkazishga moʻljallanib maxsus jihozlar bilan 
taʼminlangan. Palatalar xirurgik boʻlimda keng yorug va yaxshi shamollatilgan bolish kerak. 
Hamshiralar posti 
Hamshiralar posti-hamshiralarning asosiy ish joyi boʻlib u palatalardagi bemorlarga palatalar esa unga 
yaxshi koʻrinib turadigan boʻlishi kerak. 
Anesteziologiya
, reanimatsiya boʻlimida esa post bevosita 
palatada joylashadi. Post dori-darmonlar asboblar parvarish vositalari hujjatlar qoyiladigan shkaflar bilan 
jihozlangan boʻlishi kerak.