1. Tibbiy-pedagogik nazorat.(Tpn), asosiy vazifalari. Tibbiy-pedagogik nazoratni tashkil qilish asoslari

Tibbiy pedagogik nazoratning asosiy vazifalari:
1. Sportchilarning organizmiga jismoniy mashqlarning ta’sirini o‘rganish, ularning jismoniy tayyorgarlik darajasiga berilgan mashqlar mosligini aniqlash.
2. Shug‘ullanuvchilarning funksional tayyorgarligini baholash maqsadida ularning salomatligini va funksional holatini aniqlash.
3. O‘quv trenirovka jarayonini rejalashtirishni takomil-lashtirish maqsadida sportchi uchun qo‘llanilayotgan trenirovka vositalarini maqsadga muvofiqligini baholash.
4. Katta yuklamalardan keyingi tiklantirish jarayonini yaxshilashga qaratilgan pedagogik, psihologik, meditsina vositalarini va metodlarni tanlash va baholash.
5. O‘quv-trenirovka mashg‘ulotlarining sharoitini va tashkil qilishni baholash.
TPN vazifasi iloji boricha ravshan va biror aniq masalani hal qilishga qaratilgan bo‘lishi kerak. Vazifani asosan trener kuyishi kerak, ammo vrach ham kuyishi mumkin. Agarda vazifa mashg‘ulot sharoiti va tashkil qilishni, shug‘ullanuv-chilarni gruppalarga to‘g‘ri bo‘lish va sog‘liqni baholash to‘g‘risida bo‘lsa – uni vrach qo‘yishi kerak, agar vazifa sportchining jismoniy tayyorgarligini baholash, o‘quv trenirovka jarayonini takomillashtirish, tiklanish jarayonini yaxshilash to‘g‘risida bo‘lsa, uni trener kuyishi kerak.
Vrach kabinetida boshlangan tekshirishlar TPN jarayonida davom etilishi kerak. Jismoniy mashqlar tufayli organizmga ko‘rsatilgan salbiy ta’sirlar musobaqa va trenirovka jarayonida namoyon bo‘ladi. Musobaqa va mashg‘ulot davrida maxsus testlar yordamida o‘tkazilgan tekshirishlar organizmni funksional holatini aniqlashga yordam beradi, sportchilarning maxsus tayyorgarlik darajasini aniqlaydi. Trenirovka jarayonini boshqarishni takomillashtirish uchun TPN ma’lumotlari katta ahamiyatga ega. Bunga misol qilib quyidagilarni olish mumkin: trenirovkani to‘g‘ri tashkil qilish, mashg‘ulotlarga yoki mikro-siklga vositalarni tanlash va bo‘lib chiqish, mashqlarni optimal qaytarilish soni va ular orasidagi dam olish intervallarni aniqlash, yuklama hajmini hamda tiklanish davrining davomiy-ligini aniqlash, ma’lum etapdagi trenirovka natijalarini baholash, qo‘llanilayotgan tiklanish vositalarining samarador-ligini baholash va boshqalar.