1. Tema. Beloklerdiń qurılısı, ayrıqshalıqı hám wazıypaları R. A sobirova

1. Tema. Beloklerdiń qurılısı, ayrıqshalıqı hám wazıypaları R. A Sobirova

Variant 1

1. Tábiyiy beloklar neshe turliı aminokislotalardan qurilgan. (6 bet Sob )

A. 20*

B. 30

C. 40

D. 50

2. Belok insan organizmi massasınıń (quritilmasdan) neshe % ni quraydi (6 bet Sob )

A. 25% *

B. 30%

C. 40%

D. 50%

3. Belok insan organizmi massasınıń qurıtılǵannan keyin bolsa neshe % ni quraydi (6 bet Sob )

A. 20 -25%

B. 30 -35%

C. 35-40%

D. 45-50% *

4. Beloklardiń elementar quramı boyınsha uglerod neshe (%) ni quraydi (8 bet Sob )

A. 30 -35%

B. 35-40%

C. 40 -45%

D. 50, 6 - 54, 5%, *

5. Beloklardiń elementar quramı boyınsha azot neshe (%) ni quraydi (8 bet Sob )

A. 10 -12%

B. 11-14%

C. 14-15%

D. 15-17%*

6. Beloklardiń elementar quramı boyınsha kislorod neshe (%) ni quraydi (8 bet Sob )

A. 10, 5-12, 5%

B. 21, 5 - 23, 5%*

C. 14, 5-15, 5%

D. 15, 5-17, 5%

7. Beloklardiń elementar quramı boyınsha vodorod neshe (%) ni quraydi (8 bet Sob )

A. 3, 5-5, 5%

B. 6, 5 - 7, 3%*

C. 4, 5-5, 1%

D. 10, 5-11, 5%

8. Beloklardiń elementar quramı boyınsha altıngugurt neshe (%) ni quraydi(8 bet Sob )

A. 2, 0%

B. 0, 5% *

C. 3, 5%

D. 4, 5%

9. Radikallardi saqlawshı aminokislotalarning 5 klası tómendegishe parq etiledi. Bularǵa (8 bet Sob )

1. nopolyar (gidrofob) 2.polyar (gidrofil) 3. aromatik (kóbinese nopolyar)

4. keri zaryadlanǵan 5. oń zaryadlanǵan 6. almasinadigan 7. almastırıp bolmaydigan

A. 1, 2, 3, 6, 7 B. 1, 2, 3, 4, 5 * C. 3, 4, 5, 6, 7 D. 1, 2, 5, 6, 7

10. Biriktiriwshi toqıma belogi kollagenda aminokislotalar ónimleri qaysı… (9 bet Sob ) 1. oksilizin 2. oksiprolin 3. diyodtirozin 4.protrombin 5. γ-karboksiglutamin kislota A. 1, 3

B. 1, 2 *

C. 3, 4

D. 2, 5

11. Qaysı zat qalqan tarizli bez gormoni strukturasınıń qasiyeti esaplanadı. (9 bet Sob )

A. diyodtirozin*

B.protrombin

C. oksiprolin

D. oksilizin

12. Almasip bolmaydigan aminokislotalarga (11bet Sob )

1. valin 2. izoleytsin 3. fenilalanin 4.glitsin 5.jalının

A. 1, 2, 3*

B. 1, 2, 4

C. 1, 3, 4

D. 1, 2, 5

13. Shved ximiyageriI. Ya. Berselius 1938-jılda azot saqlawshı organik birikpelerdi ósimlik hám haywan toqımalarınan ajıratıp alıp, onı ne dep atag'an (5 bet)

A.proteinlar*

B. lipidlar

C. uglevodlar

D. alkenler

14. E. coli kletkasında qanshaǵa jaqın hár qıylı beloklar ámeldegi (6 bet)

A. 1000

B. 2000

C.. 3000*

D. 4000

15. Adam organizminde qanshadan artıq hár qıylı ı belokler ámeldegi (6 bet)

A. 90000

B.. 100000*

C. 200000

D. 300000

16. Tábiyiy beloklar neshe qıylı aminokislotalardan quralgan. (6 bet)

A. 10

B. 20*

C. 30

D. 40

17. Barlıq toqımalar, kletkalar hám organoidlar belokdan quralgan. Bul jerde fibrillar beloklar (kollagen, keratin, elastin hám basqalar ) za’ru’r wazıypanı atqaradı. Bul beloklardin qaysı funktsiyası esaplanadı (6 bet)

A. Transport wazıypası

B. Energetikalıq funksiya

C. Katalitik funksiya

D. Strukturalı funksiya*

18. Organizmdegi biokatalizatorlar - fermentler belok tábiyatına iye hám barlıq bioximiyaliq reaksiya júz beriwin basqaradi,yaǵnıy reaksiyalar tezligin belgili tártipte barıwına hám

basqariliwina múmkinshilik beredi. Bul beloklardiń qaysı funktsiyası esaplanadı (6 bet)

A. Transport wazıypası

B. Energetikalıq funksiya

C. Katalitik funksiya*

D. Strukturalı funksiya

19. Beloklar as qazan ishek traktida tarqaliip, ápiwayı aminokislotalar formasında soriladi.

Aminokislotalarning belgili bólegi oksidlenip energiya payda etedı. Bul beloklardiń qaysı funktsiyası esaplanadı (6 bet)

A. Transport wazıypası

B. Energetikalıq funksiya*

C. Katalitik funksiya

D. Strukturalı funksiya

20. Beloklar suwda, qanda jaqsı eriytugin pariqqa iye hám suwda, qanda erimeytugin zatlar menen kompleks payda etıp olardıń eriwsheńligin, tasılıwın támiyinleydi. Mısalı :

qan plazmasi belogi albumin may kislotalar, lipidlar, basqa beloklar temir, mıs, vitamin, gormonlarni nıshan aǵzalarǵa tasıydı. Bul beloklardiń qaysı funktsiyası esaplanadı (6 bet)

A. Transport wazıypası*

B. Energetikalıq funksiya

C. Katalitik funksiya

D. Strukturalı funksiya

21. Bulshıq et beloklari quramına kiretuǵın aktin, miozin, troponinlar qısqaruv qábiletine iye. Bul beloklerdiń qaysı funktsiyası esaplanadı (6 bet)

A. Transport wazıypası

B. Energetikalıq funksiya

C. Katalitik funksiya

D. Qısqaruw funksiya*

22. Organizmge túsken biygana beloklar, viruslar, bakteriyalar toksinlari antigenlar dep esaplanadı hám olarǵa qarsı qorǵaw beloklar antitelolar payda bolıp antigenlar menen birikib

zıyansizlantiriladi. Bul beloklardiń qaysı funktsiyası esaplanadı (7 bet)

A. Transport wazıypası

B. Energetikalıq funksiya

C. Katalitik funksiya

D. Qorǵaw funksiya*

23. Teri, suyek, tırnaq, shash, shemirshek, shemirshek beloklardan quralgan bolıp, insan denesinde tayansh wazıypasın atqaradı. Bul beloklardiń qaysı funktsiyası esaplanadı (7 bet)

A. Transport wazıypası

B. Energetikalıq funksiya

C. Katalitik funksiya

D. Tayansh funksiya*

24. Insulin gormoni, joqarı biologiyalıq aktiv zat bolıp, zat almasınıwın basqarıwında qatnasadı. Bul beloklardiń qaysı funktsiyası esaplanadı (7 bet)

A. Transport wazıypası

B. Energetikalıq funksiya

C. Katalitik funksiya

D. Basqarıw funksiya*

25. Násillik informaciyanı saqlawshı xromosomalar quramalı beloklar nukleoproteidlardan ibarat.

Bul beloklerdiń qaysı funktsiyası esaplanadı (7 bet)

A. Násillik wazıypası

B. Energetikalıq funksiya

C. Katalitik funksiya

D. Basqarıw funksiya

Variant 2

1. Strukturası boyınsha aminokislotalar neshe klasqa boiinadi: (8 bet)

A. 6

B. 5

C. 4

D. 3*

2. Elektrokimyoviy ózgeshelikleri boyınsha aminokislotalar neshe klasqa boiish múmkin: (8 bet)

A. altı

B. bes

C. tórt

D. uch*

3. Oksilizin hám oksiprolin qayda ushraydı (11 bet)

A. biriktiruvchi toqıma beloki kollagenda*

B. Fenilalaninda

C. Tirozinda

D. Triptofanda

4. Diyodtirozin qaysı gormoni strukturasınıń qasiyeti esaplanadı. (11 bet)

A. qalqan tarizli bez*

B. biriktiruvchi toqımada

C. Triptofanda

D. Tirozinda

5. Qatar α-aminokislotalar, belok quramına kirmese de zat almasinuwida za’ru’rli wazıypalardı atqaradılar, olarǵa (11 bet)

A. tirozin

B. ornitin*

C. fenilalanin

D. triptofan

6. Qatar α-aminokislotalar, belok quramına kirmese de zat almasiniwinda za’ru’rli wazıypalardı atqaradılar, olarǵa (11 bet)

A. sitrullin*

B. fenilalanin

C. tirozin

D. triptofan

6. Qatar α-aminokislotalar, belok quramına kirmese de zat almasiniwinda za’ru’rli wazıypalardı atqaradılar, olarǵa (11 bet)

A.gomoserin*

B. fenilalanin

C. tirozin

D. triptofan

7. Qatar α-aminokislotalar, belok quramına kirmese de zat almasinuvida za’ru’rli wazıypalardı atqaradılar, olarǵa (11 bet)

A.gomotsistein*

B. fenilalanin

C. tirozin

D. triptofan

8. Qatar α-aminokislotalar, belok quramına kirmese de zat almasinuvida za’ru’rli wazıypalardı atqaradılar, olarǵa (11 bet)

A. dioksifenilalanin*

B. fenilalanin

C. tirozin

D. triptofan

9. Almasip bolmaytugin aminokislotalarga (11 bet)

A. valin*

B.glitsin

C.jalının

D. serin

10. Almasip bolmaytugin aminokislotalarga (11 bet)

A.glitsin

B. leytsin*

C.jalının

D. serin

11. Almasip bolmaytugin aminokislotalarga (11 bet)

A. serin

B.glitsin

C. treonin*

D.jalının

12. Almasip bolmaytugin aminokislotalarga (11 bet)

A. serin

B.glitsin

C.jalının

D. lizin*

13. Almasip bolmaytugin aminokislotalarga (11 bet)

A. metionin*

B.jalının

C.glitsin

D. serin

14. Almasip bolmaytugin aminokislotalarga (11 bet)

A. serin

B. izoleytsin*

C.jalının

D.glitsin

15. Almasip bolmaytugin aminokislotalarga (11 bet)

A.glitsin

B.jalının

C. fenilalanin*

D. serin

16. Almasip bolmaytugin aminokislotalarga (11 bet)

A. serin

B.jalının

C.glitsin

D. triptofan*

17. Almasip bolatugin aminokislotalarga (12 bet)

A.glitsin*

B. fenilalanin

C. izoleytsin

D. metionin

18. Almasip bolatugin aminokislotalarga (12 bet)

A. fenilalanin

B.jalının*

C. izoleytsin

D. metionin

19. Almasip bolatugin aminokislotalarga (12 bet)

A. fenilalanin

B. izoleytsin

C. serin*

D. metionin

20. Almasip bolatugin aminokislotalarga (12 bet)

A. metionin

B. fenilalanin

C. izoleytsin

D. sistein*

21. Almasip bolatugin aminokislotalarga (12 bet)

A.prolin*

B. metionin

C. izoleytsin

D. fenilalanin

22. Almasip bolatugin aminokislotalarga (12 bet)

A. metionin

B. sistin*

C. izoleytsin

D. fenilalanin

23. Almasip bolatugin aminokislotalarga (12 bet)

A. fenilalanin B. izoleytsin C. asparagin* D. metionin

24. Almasip bolatugin aminokislotalarga (12 bet)

A. metionin B. fenilalanin C. izoleytsin D.glutamin kislota*

25. Aminokislotalar ximiyalıq tárepten ………deyiladi. (12 bet)

A. amfoter elektrolitlar*

B. elektroforez

C. tsentrafuga

D. dializ