1. Tarmoqni boshqarishning to’rt satxli modeli Element menedjeri va Tarmoq menedjeri

Element menedjer

Element-menedjer-EM, bu dasturiy mahsulot bo’lib, SDH tarmog’ining alohida elementlarini boshqarish va monitoringi uchun, SDH qurilmalarini ishlab chiqaruvchilar tomonidan qayta ishlangan. U yana tugun menedjeri (NM) deb ham ataladi, chunki u SDHning bir nechta element (multipleksor)laridan iborat bo’lgan, SDH tarmoqlarining tugunlarini boshqaradi.

Element-menedjer, quyidagi asosiy vazifalarni amalga oshiradi:

• tarmoqning yangi tugunlarini konfiguratsiyalash;

  
  

• taxminan konfiguratsiyalangan tarmoq tugunidan konfiguratsiyani o’zgartirish;

  
  

• tugunlarning holat monitoringi va tarmoq tugunlarining ishlab chiqarish xarakteristikasi. Eng asosiysi EMni nafaqat lokal tarmoqlarda, balki tarmoqning uzoq tugunlarida ham qo’llash mumkin. Uni yana maydon sharoitida tarmoq trassasida ta’mirlash ishlarini amalga oshirish va tugunlarni funktsionallashtirishni nazorat qilish uchun ham qo’llash mumkin.

  
  

Element-menedjer (EM)dan yana har xil OS boshqarishlarni qo’llagan holda kompyuterlarda foydalanish mumkin. EMda ishlash jarayonida olinadigan axborot, faylda yoki SDH tarmoqlarining NM tarmoq menedjerlarida qo’llaniladigan, berilganlar bazasida saqlanishi mumkin. EM odatda Ethernet lokal tarmoqlariga ulanish uchun mo’ljallangan interfeys va Q₃ protokoli bilan ishlash imkoniyatiga ega.

Tarmoqda sinxronizatsiyani boshqarish uchun ham EMdan foydalaniladi. Unda u quyidagi funktsiyalarni amalga oshiradi:

• etalon sifatida qo’llanilgan manbalarni belgilash;

  
  

• etalon manbalarni tanlashda prioritetni belgilash;

  
  

• 2 Mbit/s li uzatiladigan signal sifatini va unga mos keluvchi 2 MGts chastotali sinxronizatsiya signallarini belgilash;

  
  

• STM-Nning har bir interfeysining belgilangan sifat sathi, yoki SSM sinxronizatsiya statusi xabarini qo’llash imkoniyati tanlash;

  
  

• tashqi interfeysdan jo’natiladigan taymer signalini tanlash.

  
  

EM, sinxronizatsiya tizimining uchta ish rejimini qo’llashi mumkin:

• prioritetlarga mos holda shakllangan ro’yxatdagi etalon sifatida qo’llaniladigan sinxronizatsiya manbalarini eng yaxshisini tanlash imkoniyati uchun prioritet ro’yxatini qo’llash ;

  
  

• sinxronizatsiya manbasini qo’lda tanlash ;

  
  

• sinxronizatsiyani ushlab qolish.

  
  

Element-menedjerlar, tarmoqni konfiguratsiyalash jarayonida shakllanuvchi maxsus kross-ulovchi jadval bo’yicha kross-ulanish konfiguratsiyalanishini ham amalga oshiradi. Bundan tashqari avariya xaqidagi monitoringi ham EM displey ekranida dasturlashtirish yo’li orqali aks etishi mumkin. Bunda ekranda quyidagilar paydo bo’ladi:

• avariya holatidagi manba;

  
  

• murakkablik darajasi va muammolar statusi (indikatorning har xil ranglaridan foydalangan holda);

  
  

• berilgan tugunga tegishli bo’lgan avariya xabarlarining ro’yxati;

  
  

• berilgan blokka tegishli bo’lgan avariya xabarlarining ro’yxati;

  
  

• bo’lib o’tgan hodisalar jurnali, ya’ni ma’lum bir vaqtda ro’y bergan barcha avariya xabarlarining ro’yxati aks etgan, shu jumladan o’chirilgani ham.