1. Tarixiy ekologiya nimani o‘rganadi?

Inonmagil molingga, bir kun qo’ldan ketaro.


Ota-ona, qarindosh qayon ketti, fikr qil,
To’rt oyog’lig’ cho’bin ot bir kun senga yetaro.


Dunyo uchun g’am yema, Haqdin o’zgani dema,
Kishi molini yema, sirot uzra tutaro.


Ahli ayol, qarindosh – hech kim bo’lmaydur yo’ldosh, Mardona bo’l, g’arib bosh, umring eldek o’taro.


Qul xoja Ahmad, toat qil, umring bilmam necha yil,
Asling bilsang, obu gil, yana gilga ketaro!


Ushbu parcha haqida to’g’ri javobni toping.
A)Sodda fe’l kesimga tobelangan, qaratqich aniqlovchiga nisbatan hokim bo’lak vazifasida kelgan vositasiz to’ldiruvchi qatnashmagan.
B)Qo’shma gap tarkibidagi sodda gaplar o’rtasida vergul qo’llangan. C) Sifat so’z turkumidagi so’z vazifasida kelgan, otga tobelangan paronim so’z qatnashgan. D) Nomustaqil hol vazifasida kelgan ravish so’z turkumidagi so’z mavjud.

2. Metonimiya asosida ma’nosi koʻchgan so’z qaysi qatorda ikki xil sintaktik vazifa bajargan? A) ”Semurg” “So’g’diyona”ni qabul qilib, raqiblar darvozasiga ketma-ket beshta to’p kiritishga muvaffaq bo’ldi. B) Mabodo, ”Besh bolali yigitcha” kelmadimi? C) Bola onasining oldiga tushib pildirab ketdi. D) Yigitning uylanayotganini eshitib qizning qalbi yaralandi.

3. Illat izlaganga illatdir dunyo,

G’urbat izlaganga g’urbatdir dunyo.
Kim neni izlasa, topgay begumon
Hikmat izlaganga hikmatdir dunyo.
Ushbu she’riy parchadagi sodda fe’llar necha o’rinda kesim vazifasida kelganligini aniqlang.
A) 2 o’rinda B) 3 o’rinda
C) 4 o’rinda D) 1 o’rinda

4. Kimyogar ba’zi ilmlar haqida suhbatlashgandan keyin uning zehniga, ma’lumotining kengligiga taajjublanganini yashirmadi. Ushbu gapda tarkibida birgina tovushdan iborat egalik qo’shimchasi mavjud bo’lgan so’zlar necha o’rinda tobe so’z vazifasida kelgan?

A) 4 o’rinda B) 5 o’rinda
C) 3 o’rinda D) 6 o’rinda

5. Qaysi gaplarda yuklama vazifadosh bog’lovchi bo’lib kelgan?

1. O’qidi-yu, tanidan chiqib ketdi muzdek ter. 2. Nega endi natijaga baho berishadi-yu, sababini tekshirib ko’rishmaydi. 3. Men ham ko’rgan va eshitganimni aytaman-da, jo’ra. 4. Yer bilan suv egizak, bir-birisiz yashay olmaydi. 5. Bir kuni kechasi bir hiyla o’ylab chiqdim-da, erta turgach, eski maktab sari jo’nadi.
A) 1, 2, 4, 5 B) 2, 4, 5 C) 1, 2, 5 D) 1, 2, 3, 5

6. Qaysi gapda ikkala qismining asosi ham omonimlik xususiyatiga ega bo'lgan ko'makchi fe'lli so'z qo'shilmasi mavjud? A) Taxtga chiqqach, adolat bilan ish tut. B) Ko'klamning daragi kelmasdan ayvonga ko'chib o'tdi. C) Qo'qonga nonushta mahali yetib keldik. D) Dadasining qo'lidan ushlab, dikir-dikir sakrab keta berdi.

7. Sharob ichishni odat qilmaki, u behushlik va g'ofillikka olib boradi, har doim bu odatdan qutulishga harakat qil.

Ushbu gapda necha o'rinda faqat jarangli undosh + yuqori tor unli qolipidagi ochiq bo'g'in mavjud?
A) 2 B) 3 C) 5 D) 1

8. Yo`qoling, siz bilan adi-badi aytishishga vaqtim yo`q.

Ot-kesim qaysi so`z turkumi bilan ifodalangan?
A) modal so`z
B) ot
C) sifat
D) harakat nomi

9. Dilim ranjitsa ham do‘q-u dag‘dag‘a,

Bog ‘imda bu oqshom jonon о ‘ynasin.
Gulday chiroyidan bo‘lay sadag'a,
Ochilib-sochilib chunon o'ynasin. (Mirtemir) She’riy parchada qaysi nisbatdagi fe’llar qatnashganligini aniqlang.
A) aniq, orttirma
B) aniq, majhul, orttirma
C) aniq, majhul
D) orttirma, aniq, o`zlik

10. Olmoshning faqat bir ma’noviy guruhiga mansub so‘zlar qatnashgan javobni aniqlang.

A) Har kim o’z yurtiga egalik qilsin.
B) Tog‘asining shu odati sabab o‘g‘li Haydar ham, qizi Tohira ham bu xonadondan bezib ketishdi.
C) Agar u guzardan hassasini do‘qillatib o‘tib qolsa, hamma barobar qalqib, to o‘tib ketguncha ta’zimda turadi.
D) Men o‘z fikrimni tushuntirib berishga harakat qilyapman, lekin siz uni eshitishni xohlamayapsiz.

11. Qaysi gap tarkibida o’z paronimi bilan o’zaro bir turkumga mansub bo’la oladigan tub so’z qatnashgan?

A) Yovga chiqsang, yarog’li chiq, Yolg’iz chiqma, hamrohli chiq. B)Bu jang varaqasini ifoda eta olgan yozuvchiga har bir satr ulkan jangnoma uchun bir bob bo’laveradi. C)Xalq bilan bo’lgusi muomalada qilichga emas, adl kuchiga suyanmoq lozim. D)Xuddi nina suqib chiqqanday tanam zirqirab og’riyapti.

12. Berilgan qaysi gapda qo'shimcha qo’llash bilan bog’liq uslubiy xatolikka yo’l qo’yilmagan?

A)Kasallikka eng yaxshi davo mehnat, ekanligining barchamiz yaxshi anglashimiz maqsadga muvofiqdir. B)Hukmdor dehqonning vaqtning qanchalar qadrlashini ko’rib, uni afv qildi va unga tasannolar aytdi. C)Xulqini tarbiya qilgan qiz bola oltinga qimmatli, injuga qadrli bir boylikdirki, bu kabi qizlarga barcha orzu qiladi. D )0’sha kuni kechasiyoq qahramonliklar ko’rsatib, shon-u shuhrat taratib, o'qituvchilarimni, Otajon Azizovichni hayratda qoldirish niyatida safarga otlandim.

13. Qaysi gapda ikki xil gap bo’lagi vazifasini bajargan qo’shma yasama fe’llar qatnashgan? A)Sipohning tarqoqligi saltanatning kuchsizlanishiga olib keladi.

B)Matbuotda e ‘lon qilingan bu farmoyishdan so’ng korxonada tegishli qaror qabul qilindi.
C)U xonaga yuzi qizarib kirib keldi-da, o’z o’rniga jahl bilan o’tirib gapira boshladi. D)Chin do’st ranjimaydi, agar ranjisa ham, do’stining uzrini qabul qiladi.

14. Quyidagi gaplarning qaysi birida tarkibida harfiy birikmalar qatnashgan so`zlar soni ko`proq?

A) Ukam minib, “saman oti”ni, “qilich” ushlab chiqibdi “jang”ga.
B) Torga tor dunyo, kengga keng dunyo.
C) Ish ishtaha ochar, dangasa ishdan qochar.
D) Qo`liga uch tang berib, bolani rozi qilib jo`natibdi.

15. Chiroylidir go`yo yosh kelin,

Ikki daryo yuvar kokilin.
Qorli tog`lar turar boshida,
Gul vodiylar yashnar qoshida.
Ismlar tarkibida munosabat shakllari necha o`rinda qatnashgan?
A) 8 ta B) 7 ta C) 6 ta D) 5 ta

16. Seni sal xo’rlagan sira insonmas, Ko’zlaringda g’urur va baxtdan yosh bu.

Sensiz O’zbekiston — O’zbekistonmas,
Sensiz keng jahon ham sira jahonmas, Toshbu! Tovush o`zgarishlari to`g`ri izohlangan javobni toping.
A) ikki o`rinda tovush tushishi to`liqsiz fe’llar bilan bog`liq
B) uch o`rinda ot-kesim tarkibida tovush tushgan
C) bir o`rinda tovush almashgan
D) ikki o`rinda tovush tushishi yasama so`zlar bilan bog`liq

17. Eng xosiyatli buloq// ilm chashmasi// undan suv ichgan sayin tashnalik yo`lomaydi.

Tinish belgilarini qo`ying.
A) tire, ikki nuqta B) vergul, ikki nuqta
C) ikki nuqta, vergul D) tire, nuqtali vergul