|
Treningni maqsadi:
Qatnashuvchilarga muammoli bolalar bilan o‘zaro til topishishning hamda ular bilan bo‘ladigan turli vaziyatlarda to‘g‘ri yechimni topishlarga yordamlashish.
Muammoning mohiyatini aniqlashda malakani shakllantirish.
Tarbiyaning ba’zi usullari bilan tanishtirish, bolalar va o‘smirlar bilan ishlashda ushbu uslublarni to‘g‘ri tanlashni o‘rgatish.
Muammoli bolalarning paydo bo‘lish sabablari va yetakchi tarbiyachilarning ushbu muammoni yechishdagi hatti-harakatlarini to‘g‘ri aniqlashni o‘rgatish.
Guruhdan va kollejdan tashqari ishlar barkamol shaxsni har tomonlama kamol toptirish va uni hayotga aktiv faoliyatga tayyorlash uchun keng imkoniyatga ega. Bu ishlar o‘quvchilar qiziqishiga muvofiq tarzda ko‘ngillilik asosida tashkil qilinadi.
Pedagogika kolleji va kollejdan tashqari muassasalarning tashkiliy ishlari, mazmun va maqsadini belgilab bugungi kunimizning barcha qirralarini hisobga olishni talab etmoqda. Pedagogika kolleji va kollejdan tashqari mazkur tarbiyaviy ishlar barkamol shaxs kamoloti bosqichlarini belgilab olishga qaratilganligi bilan tavsiflanadi.
Guruhdan tashqari ishlar barkamol shaxsdagi ma’naviy madaniyati, ijtimoiy faolligi, ijtimoiy ong hamda ahloqiy odatlarini tarkib toptirishning eng muxim omilidir. Bu faoliyat ilmiy jamoa, turli konferensiya va munozaralar, siyosiy, ahloqiy, ilmiy ommabop va mehnat mavzularidagi ma’ruza va suxbatlar, ijtimoiy foydali mehnat, siyosiy axborot, bayram tadbirlari va hokazolarni o‘z ichiga oladi.
Innovatsion tarbiya texnologiyalaridan tashqari tarbiyaviy ishlarda quyidagi ish usullaridan foydalanishlari maqsadga muvofiqdir.
Og‘zaki ish usullari. Turli axborotlar, majlislar, ertalabki yig‘inlar, ma’ruzalar, konferensiyalar, munozaralar, uchrashuvlar.
Amaliy ish olib borish usullari. Turli joylarga sayohatlar, sport musobaqalari, olimpiada, yosh tabiatshunoslar shanbaliklar.
Ko‘rgazmali ish usullari. Urush va mehnat qahramonlari xonasi, yangi kitob yoki rasmlar ko‘rgazmalari.
Tarbiyaviy ishlar guruh rahbaridan butun qobiliyatini ishga solishi, tinmay izlanishni taqozo etadi. Chunki kelajak avlod tarbiyalangan, uyushgan, ahil, ma’nan yetuk, axloqan pok, jonajon Vatanimizning haqiqiy fuqarolari bo‘lishlari lozim.
Guruh rahbarining faoliyati ko‘p qirrali va sermazmundir. U o‘zi rahbarlik qilayotgan gurux o‘quvchilarini tarbiyalash bilan bir qatorda o‘quv yili davomida nimalar qilish kerakligini talabalar hayotini nima bilan band qilish va tanlangan ish turini qanday amalga oshirishni bexato aniqlash kabiy ancha murakkab muammoni yechadi. Bu borada gurux raxbariga turli xil manbalar yordam beradi.
Guruh raxbarining ahloqiy obro‘si g‘oyat darajada yuqori bo‘lishi ham bu o‘rinda muhimdir. Guruh rahbari ana shunday tarbiyaviy ta’sir kuniga ega bo‘ladi. Tarbiyachining shaxsiy fazilatlari, ma’naviy qiyofasi o‘quvchilar ongining va xulqining shakillanishiga katta ta’sir ko‘rsatadi. Guruh rahbari uchun malaka va ko‘nikmalarga ega bo‘lishini o‘zi yetarli emas. U o‘z tarbiyaviy faoliyatida yuksak darajadagi insonparvarlik fazilatlari, o‘z ishiga sadoqati, intizomi, odamiyligi, axloqiy sifatlari bilan xam ta’sir o‘tkazadi. Chunki, tarbiyachilik qobiliyati juda ko‘p sifatlarni: chuqur bilim, keng fikrliylik, ishga jon dildan ko‘ngil qo‘yishi, o‘quvchilarga bo‘lgan cheksiz muhabbat, muomala, nazoktliylik, oqil va adolatlilik, vazmin kabi fazilatlarning bo‘lishini taqozo qiladi. Bunga yana tarbiyachilmk texnikasi qo‘shimcha ishda muvaffaqiyat ta’minlanishi tabiydir. Tarbiyachilik texnikasi gurux rahbarinig asosiy qurolidir.
Guruh rahbari pedagoglar, ota- onalar va talabalarni o‘zaro bog‘lovchi shaxs sifatida barcha tomonlarinig nuqtaiy nazarini hisobga olish, harakatlarni bir markazga birlashtirish, o‘zaro aloqalarning to‘g‘ri bo‘lishiga ta’sir o‘tkazish va ayni vaqitda o‘zining pozitsiyasini aniq ta’minlay olishi kerak. Mana shu fazilatlar guruh raxbarinig tarbiyaviy ishlari samarasini oshirishga va uning muvaffaqiyatini ta’minlashga garov bo‘ladi.
Xulosa
Tarbiya jarayonining mohiyati shu jarayon uchun xaraktеrli bo`lgan va mua'yan qonuniyatlarda namoyon bo`ladigan ichki aloqa va munosabatlarni aks ettiradi. Hozirgi zamon pеdagogikasida tarbiya tarbiyachining tarbiyalanuvchi shaxsiga oddiy ta'sir ko`rsatishi emas, balki tarbiyachilar va tarbiyalanuvchilarning aniq bir maqsadga qaratilgan, bir-biri bilan hamkorlikda qiladigan munosabatlari va o`zaro ta'sir ko`rsatishi ekanligi alohida ta'kidlanadi. O`zbеkiston Rеspublikasining “Ta'lim to`g`risida” gi qonuni oila, davlat oldidagi mas'uliyatini anglab еtadigan har tomonlama еtuk shaxsni shakllantiruvchi, intеllеktual va ilmiy kuchlarni taraqqiy ettirishdеk yuksak madaniyatlarni bеlgilab bеrdi.
Tarbiya jarayonida kishining turli kobilyatlari rivojlanadi, g`oyaviy, axloqiy, irodaviy, estеtik hislatlari shakllanadi, tabiatga, jamiyatga ilmiy qarashlar tizimi tarkib topadi, jismoniy kuch-quvvatlari mustahkamlanadi.
Innovatsion tarbiya texnologiyalari asosida o‘quvchi-yoshlarni ma’naviy-axloqiy sifatlarini tarbiyalashda maqsadning aniqligi. O‘zbekiston Respublikasi ijtimoiy-siyosiy mustaqilligining dastlabki yillaridayoq mamlakatimizda amalga oshirilishi ko‘zda tutilayotgan tarbiyaviy maqsad aniq belgilab olingan va o‘qituvchi zimmasiga ulkan mas’uliyat yuklangan. O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonuni hamda «Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi» g‘oyalariga ko‘ra o‘qituvchiga jamiyatimiz tomonidan qo‘yilayotgan maqsad - erkin, ijodkor, mustaqil fikr egasi bo‘lgan komil inson va malakali mutaxassisni tarbiyalab voyaga yetkazishdan iborat. Ushbu maqsadga erishish yo‘lidagi asosiy vazifa-bu shaxsda umumiy madaniyat unsurlarini, ya’ni, aqliy, axloqiy, jismoniy, estetik, iqtisodiy, ekologik, huquqiy, siyosiy hamda mehnat madaniyatini tarbiyalashdan iborat.
Texnologik tizim yoki tarbiya texnologiyasi bu pedagogik metod, usul va vositalarni rejali va kutilgan iatijalarga erishishga imkon beradigan, shaxsga va jamoaga aniq tasir ko‘rsatadigan jihatlarini tanlash tizimidir. Bu tarbiyachi-o‘qituvchining o‘quvchilar amaliy faoliyatini to‘g‘ri tashkil qila olishi va boshqarishining ko‘nikma va malakalariga ega bo‘lishidir. Texnologik jarayon natijalaridan asosiy maqsad, tarbiyachi ijodiy izlanishlar tufayli, o‘quvchilar tashabbuskorligini ta’minlaydi. Tarbiyachi-o‘qituvchining o‘quvchilar o‘z-o‘zini boshqarish uyushmalari bilan hamkorlikda ishlashi bilan murakkab masalalarni hal qilish uchun vaqt ajratadi. Texnologik tizimda tarbiyaviy ahamiyatga ega tadbirlarni muvaffaqiyatli uyushtirish o‘qituvchining pedagogik mahoratiga bog‘liq. Uyushqoqlik bilan o‘tkazilgan tadbirlar o‘quvchilarning aqliy rivojlanishini, bilish tafakkurini, kasb tanlashga nisbatan qiziqishini, erkin fikrlashlarini, o‘z fikr mulohazalarini cho‘chimasdan to‘g‘ri tasavvur bilan bayon etish tushunchalarini shakllantiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
