1-Тажриба иши. Matlab интерфейси билан танишув. Матрицаларни шакллантириш ва улар устида амаллар

1.7. Дастурлардаги матнли шарҳлар
MATLAB тизими, асосан, мураккаб ҳисоблашларни амалга оширишга мўлжалланганлиги сабабли, бажарилаётган амаллар таърифини ошкорлиги, шаффофлиги катта аҳамиятга эга. Бунга, хусусан, матнли шарҳлар ёрдамида эришиш мумкин. Дастурларда матнли шарҳлар % белги ёрдамида қаторнинг ихтиёрий жойидан киритилади, масалан:
% It is factorial function.
MATLABнинг янги версияларида матнли шарҳни кириллчада ҳам киритиш имкониятлари мавжуд.
Одатда, m-файлларнинг дастлабки қаторларида биринчи позициядан бошлаб, ушбу файл амалга оширувчи вазифалар таърифлари шарҳ сифатида келтириб ўтилади. Мазкур таърифларни кўриш учун қуйидаги буйруқдан фойдаланилади:
>>help Файл номи
Агар матнли шарҳлар тўла-тўкис келтирилган бўлса, m-файл яхши ёзилган ҳисобланади. Сабаби, бундай кўринишдаги шарҳларсиз хаттоки, дастурий модулларни ишлаб чиққан дастурчининг ўзи хам ёзилган модул қандай вазифани бажариб бериши мумкинлигини ёддан чиқариб қўйиши мумкин.
1.8. Ўзгарувчилар ва уларга қийматларни ўзлаштириш
Ўзгарувчилар – бу номга эга бўлган объектлар бўлиб, баъзи-бир, одатда турли хил қийматларни сақлаш имкониятига эга маълумотлардир. Ушбу маълумотларга боғлиқ равишда ўзгарувчилар сонли ёки белгили, векторли ёки матрицали бўлиши мумкин. Ўзгарувчилар математика ва дастурлашда кенг тарқалган объектлар бўлиб ҳисобланади.
MATLAB дастурлаш тилида ўзгарувчига маълум бир қийматларни бериш учун ўзлаштириш (=) амалидан фойдаланилади:
<ўзгарувчи номи> = <ифода>
Ўзгарувчилар тури олдиндан эълон қилинмайди. Улар ўзгарувчиларга ўзлаштирилаётган ифодалар қийматлари орқали аниқланади. Демак, агар ифода вектор ёки матрица бўлса, у ҳолда ўзгарувчи шунга мос бўлади.
Ўзгарувчи номи (идентификатор) ихтиёрий сондаги белгилардан ташкил топган бўлиши мумкин, аммо фақатгина дастлабки 31 таси эслаб қолинади ва шулар орқали идентификация қилинади. Ўзгарувчи номи бошқа ўзгарувчилар, функциялар, процедуралар номи билан устма-уст тушмаслиги лозим, яъни ном ноёб бўлиши лозим. Гарчи ўзгарувчи номи харфдан бошланиши лозим бўлсада, орасида харфлар, рақамлар ва _ белгидан (подчеркивание) иборат бўлиши мумкин. Лекин, ўзгарувчи номларига бўш жойларни (пробелларни) ва махсус белгиларни, масалан +, -, *, / ва бошқаларни қўйиш мумкин эмас.