1. Suniy intelekt va ekspert tizimi tushunchalari Ekspert tizimlarining instrumental vositalari

Interpretator.  Bu  ekspert  tizimining  bir  qismi  bo‘lib,  bazadagi  bilimlarni  ma’lum  bir  tartibda qayta ishlaydi. Interpretatorning ish texnologiyasi qoidalar majmuining ketma-ketligini ko‘rib chiqishga olib  boradi.  Agar  qoidadagi   shartlarga  rioya  etilsa,  ma’lum  xatti-harakatlar  bajarilsa  foydalanuvchiga 
ham uning muammolarini yechish variantlari taqdim etiladi. 
Bundan tashqari ko‘pgina ekspert tizimlarida quyidagi qo‘shimcha bloklar kiritiladi: ma’lumotlar 
bazalari, hisob-kitob bloki, ma’lumotlarni kiritish va tuzatish bloki. 
Hisob-kitob bloki boshqaruv qarorlarini qabul qilish bilan bog‘liq holatlarda zarur bo‘ladi. Ayni 
paytda reja, jismoniy, hisob-kitob, hisobot va boshqa doimiy hamda tezkor ko‘rsatkichlarni o‘z ichiga 
olgan  ma’lumotlar  bazalari  muhim  rol  o‘ynaydi.  Ma’lumotlarni  kiritish  va  tuzatish  blokidan 
ma’lumotlar bazasidagi joriy o‘zgarishlarni tezkor va o‘z vaqtida aks ettirish uchun foydalaniladi.