1-ШЎъба: педагогик технологиялардан самарали фойдаланиш муаммолари ва ечимлар

―Ақлий ҳужум‖ методи. 
Ушбу методда тингловчиларга мавзуга оид 
савол берилади, улардан бу саволга жавобни топиш бўйича қандай 
мулоҳазалари борлиги ҳамда улардан энг кутилмаган фикрлар айтишлари 
сўралади. Барча фикрлар қисқа шаклда доскага ѐзиб борилади. 
Айтилаѐтган фикрларга нисбатан танқидий муносабат билдирилмайди ва 
фикрлар охиригача ѐзиб борилаверади. 
―Ақлий ҳужум‖ методини ўтказишдан кўзланган мақсадлар 
қуйидагилар: 

муаммони ҳал қилиш учун ғоялар айтиш; 

ғояларни аҳамиятлигига қараб, тартиблаш; 

фаол фикрлаш малакасини шакллантириш; 

кутилмаган ғоялар пайдо бўлиш жараѐнини намойиш қилиш; 

ғоялардан фойдаланиш кўникмасини шакллантириш. 
Ушбу метод талабаларни мавзу хусусида кенг ва ҳар томонлама 
фикр юритиш, ўз тасаввурлари, ғояларидан ижобий фойдаланишга доир 
кўникма, малакаларни ҳосил қилишга рағбатлантиради. У ѐрдамида 
ташкил этилган машғулотларда ихтиѐрий муаммолар юзасидан бир неча 
оргинал (ўзига хос) ечимларни топиш имконияти туғилади. Мавзу 
доирасида маълум қарашларни аниқлаш, уларга муқобил ғояларни танлаш 
учун шароит яратилади. 
Уни самарали қўллашда қуйидаги қоидаларга амал қилиш лозим:

ўқувчи (талаба)лар ўзларини эркин ҳис этишларига шароит яратиб 
бериш, ғояларни ѐзиб бориш учун ѐзув тахтаси ѐки қоғозларни тайѐрлаб 
қўйиш; 

муаммо (ѐки мавзу)ни аниқлаш; 

---

95 

машғулот жараѐнида амал қилинадиган шартларни белгилаш;

билдирилаѐтган 
ғояларни 
уларнинг 
муаллифлари 
томонидан 
асосланишига эришиш ва уларни ѐзиб олиш, қоғозлар ғоя (ѐки фикр)лар 
билан тўлгандан сўнг ѐзув тахтасига осиб қўйиш; 

билдирилган фикр, янги ғояларнинг турлича ва кўп миқдорда бўлишига 
эътибор қаратиш; 

талабанинг бошқалар фикрларини ѐдда сақлаши, уларга таяниб янги 
фикрлар билдириши ва улар асосида муайян хулосаларга келишига 
алоҳида эътибор бериш; 

талабалар томонидан мустақил фикр юритилиши, илгари сурилган 
шахсий ғояларни янада бойитиш; 

бошқалар томонидан билдирилган фикр (ғоя)лар устидан кулиш, 
кинояли шарҳлар билдирилишига йўл қўймаслик; 

янги ғоялар билдириш давом этаѐтган экан, муаммонинг ягона тўғри 
ечимини эълон қилишга шошилмаслик. 
Ушбу технологияни қўллаш икки босқичдан иборат. 
Биринчи босқичда
 
талабалар навбатма-навбат Ўзбекистонда 
ижтимоий шерикликни ривожлантириш борасида ғоя ва таклифларини 
билдиришади. Ғоя ва таклифлар котиб томонидан ѐзиб борилади. 
Билдирилган ғоя ва таклифлар қисқа ва лўнда баѐн қилинади. Шуни айтиб 
ўтиш жоизки, ҳеч қайси ғоя ѐки таклиф танқид қилинмайди.
Иккинчи босқичда
 
берилган ғоя ва таклифлар талабалар томонидан 
танқидий кўриб чиқилади, таклифлар берилган таҳлилий ҳужжат 
тайѐрланади.