1-sentabr — mustaqillik kuni kirish 1-dars

sodda kesim 
va 
murakkab kesim. 
Bir  so‘z  bilan  ifodalangan  kesim 
sodda  kesim
dir: 
Paxta  va  tilladan  yurt 
bezanadi. 
Rost 
gapir
. (O`.Hoshimov). Haqiqat 
achchiq.
 
Birdan ortiq so‘zdan iborat kesim murakkab kesim deyiladi: 
1.O‘zbekiston 
– 
kelajagi  buyuk  davlat
.  2.Sadafdan  inju,  ilondan  zahar  hosil  bo`ldug`i  kabi 
rostlikdan 
foyda,
  xiyonatdan 
zarar
  hosil  bo`lur
.  (A.Avloniy)  3.
To‘y
  –  bahor 
kelganda. 
4.Hamma gap
  – mening yo‘qligimda
. 
 
Yordamchi  so‘zlar  (ko‘makchi  fe’l,  bog‘lama,  nisbiy  so‘z  va  b.lar)  ham 
murakkab kesimni shakllantiradi.
 
 
37.1-topshiriq. 
Ilmiy ma’lumotni quyidagi sxemaga joylashtiring. 

---

 
 
37.2-mashq
.  Berilgan  sodda  kesimli  gaplarni  murakkab  kesimli,  murakkab 
kesimli gaplarni sodda kesimli gaplarga aylantiring. 
1.Rostlik ila xiyonat ikkisi jam’ kelmas. (A.Avloniy) 2.Rostgo`ylikda xavf-u xatar 
ko`rsanglar  ham,  rost  so`zlanglar.  (Hadisi  sharif)  3.Yolg`on  uzoqqa  ketsa  ham, 
Haqiqat quvib yetar. (Maqol) 4.O`zida biroz haqiqati bo‘lgan  chalkashliklar − eng 
xavflilari.  (Adam  Smit)  5.Oxir-oqibat  yolg`on  nima  o`zi?  −  Niqoblangan  haqiqat. 
(Gordon Bayron)