1-seminar: “ruwxíYLÍqtaníW” PÁniniń obekti, predmeti, maqseti hám wazíypalarí

1-SEMINAR: “RUWXÍYLÍQTANÍW” PÁNINIŃ OBEKTI, PREDMETI, MAQSETI HÁM WAZÍYPALARÍ

1. 
   “Ruwxıylıqtanıw” pániniń obekti, predmeti
   

Ruwxıylıq jámiyetimizdiń eń áhmiyetli tarawlariniń biri retinde, ol milliy ǵárezsizligimizdi mazmun jaǵinan bayitip bariwshi baǵdar bolip tabiladi. Sonliqtan da ǵárezsizligimizdiń dáslepki kúnlerinen baslap-aq xalqimizdiń milliy, ruwxiy tikleniwine, ruwxıylıqtiń rawajlaniwina ayriqsha itibar berip kelmekte. Ruwxıylıq jámiyetimizdiń turaqli rawajlaniwiniń áhmiyetli shárti hám kepilligi ekenligin uqtirip, Islam Karimov óziniń «Ózbekstan XXI-ácir bosaǵasinda . . .» degen miynetinde bilay jazadi: «Birde bir jámiyet mánawiy imkaniyatlarin, adamlar sanasinda ruwxiy hám ádep-ikramliq qadiriyatlarin rawajlandirmay hám de bekkemlemey turip óz keleshegin kóre almaydi».
Ǵárezsizlik dáwiri Islam Karimov sózi menen aytqanda, óz ótmishimizdi, óz mádeniyatimizdi qalis bilip aliw, dúńya jámiyeti, tariyxi aldindaǵi waziypamizdi ańlap aliw dáwiridur. «Ǵárezsizlik jillari jas demokratiyaliq mámleketti quriwdi tezletiw, oniń siyasatin islep shiǵiw dáwiri. Buldáwirruwxıylıqtińoyaniwihámmilliyózliktiańlawdińósiwidáwiri. Bulazatliqruwximenen, ózkúshlerine, mámlekettiń, xaliqtińjarqinkeleshegineisenimmenentoliptasqandáwir.

2“Ruwxıylıqtanıw” pániniń maqseti hám wazıypaları

Onińeńbasliprintsiplerdińbiri, uliwmainsaniyqádiriyatlarǵasadiqliq, ádalathámteńlikteózkórinisineiyebolip, insannińqádir-qimbatinbahalawdaáhmiyetliroldiatqaradi. Insan ádalathámteńlikkeshańaraqta, máhállede, jámiyetshilikarasinda, jumisjayinda, sawda-satliqtarawindahámt.b. qálegentarawdaruwxıylıqqaámelqilipkeledi. Bulnárseásiresebasshilawazimdaǵilardińmiynetkeshlerge, administrativlikhuqiqiyorganlardińpuxaralarǵaqatnasinda, baylanislarindakórinedi. Ádalathámteńliksiyaqliuliwmainsaniyqádiriyatlardijámiyetteornatiw, barqullaoǵanámelqilipjasaw, ǵárezsizligimizdibekkemlewdeoǵadaáhmiyetlibolip, onińbuziliwi, onimensinbewjámiyetturmisindaúlkenziyankeltiredi.

.3Ruwxıylıq t Millet qashanmilliytiykarlarǵasúyengendeǵanarawajlaniwǵaerisiwimúmkin. Olheshqashanózgelerdińjárdemimenenmilletdárejesinekóterilealmaydihámmánawiyrawajlaniwǵaerisealmaydi.

Sonliqtan da Prezidentimizdáslepkijazǵanmiynetlerindegimilliy- mánawiytikleniwwaziypalarinámelgeasiriwǵabaǵishlanǵankontseptsiyalarinózinińsońǵibasqamiynetlerindetvorchestvoliqrawajlandirǵan, jańamazmunmenenbayitqan, rawajlaniwdińjańabasqishindajúzegekelgenproblemalardisheshiwtalaplarinasáykesráwishteonińjańabaǵdarlarinbelgilep bergen.
Olardińuliwmalastiratuǵinbolsaq, olartómendegibaǵdarlardiózishinealadi~
-Mánawiymiyraslarimizhámdiniyqádiriyatlarditereńózlestiriw, milletimizdińózin-óziańlawinaerisiw, milliymaqtanishsezimlerinizshillikpenenbekkemlew~
úsinigi, onıń mazmun hám mánisi

4Ruwxıylıqtıńqaurambóleklerihámonıńinsankámalatındaǵıornı

-Milliy -ruwxıylıqqúdiretimizdińjáhántsivilizatsiyasindaǵiornintiklewhámbúgingikúnderuwxıylıq, máripat, ilim, texnika, texnologiyatabislarintereńózlestiriwtiykarindaházirgizamanuliwmadúńyaliqruwxıylıqsistemasinrawajlandiriwǵaúlesqosiw~
-jaslarruwxıylıqinmilliyǵárezsizlikideyasimenenbayitipbariw, olardińsanasindaideologiyaliqimmunitettikúsheytiw~
-insaniyattińásirlerdawamindajaratqanuliwmadúńyaliqmúlkineaylanǵanbárshebayliqlarin :Ózbekstannińmilliymánawiyqúdiretinińajiralmasbólegineaylandiriwhámǵárezsizligimizdihártáreplemebekkemlewgebaǵdarlaw.

5. Ruwxıylıq hám mádeniyat, olardın’ óz-ara múnásebetleri

házirgi zaman ilim pán, texnika hám texnologiya tabislarin tereń ózlestiriwleri úlken faktor ekenligi Prezidentimiz tárepinen ilimiy tiykarlanǵan.
Haqiyqattan da dúńyaniń rawajlanǵan mámleketleri tájiriybelerinde kórsetilgenindey qaysi mámleket jaslari zamanagóy pán, texnika hám texnologiya jetiskenliklerin qanshelli bekkem iyelese mámleket rawajlaniwina qosatuǵin tabislari da sonshelli nátiyjeli boladi, ruwxıylıq jetilisedi hám mámlekettiń házirgi zaman dárejesine kóteriliwi tezlesedi.

6. Ruwxıy miyras - ruwxıylıq rawajlanıwının’ tiykarı

Ruwxıylıq óz-ózinen qáliplesetuǵin nárse emes, ol dáslep hár bir insanniń ishki mánawiy dárejesin qáliplestiriw halinda bárshe materialliq hám ruwxiy bayliqlardi ózlestiriw, watan hám millet mápleri jolinda hadal, pidayiliq penen miynet qiliw protsessinde qáliplesedi.
Ózbekstan xalqi 130 jilǵa shekem kolonial siyasat tásiri astinda jasadi. Bul dáwir dawaminda milliy-mánawiy miyraslarimizdi joq etiwge, tariyxin umittiriwǵa qaratilǵan siyasat xalqimiz tariyxinda óziniń unamsiz qayǵili izlerin qaldirdi. Kolonial siyasat tásirinde kún keshirgen xalqimiz óz tariyxiy miyraslarin úyreniw imkaniyatlarinan ayirildi hám qatań qadaǵalaw astina alindi.
Máselen Imam al-Buxariy, Xoja Ahmed Yassawiy, Imam ál-Beruniy, Najmiddin Qubro, Abu Mansur Matrudiy, ál-Marǵuloniy, Ǵazaliy, Naqshband siyaqli alimlarimizdiń qaldirǵan bay mánawiy miyrasin úyreniw qilmis sanalar edi.
Tek ǵana ǵárezsizligimizdi alǵannan keyin ǵana miyraslarimizdi qayta tiklewge imkan jaratildi. Bunday imkaniyatlardi qolǵa kirgiziwimizde xalqimizdiń ulli perzenti, mámleket hám siyasat arbabi, jetik alim watanpárwar hám milletpárwar insan Islam Karimovtiń jetekshilik hám basshiliq roli tiykarǵi orindi iyleydi.
Ǵárezsizligimizden keyingi jillarda ekonomikaliq, jámiyetlik-siyasiy hám mánawiy tarawlarda úlken tabislar qolǵa kirgizildi. Mámleketimizde siyasiy turaqliliq payda boldi, bazar qatnasiqlarina basqishpa-basqish ótip barmaqtamiz.
Prezidentimizdiń milliy-mánawiy tikleniw barisinda islegen xizmetleri haqqinda atap ótetuǵin bolsaq, 1994-jildan Respublikamizda «Ruwxıylıq hám máriypat» jámiyetshilik orayin dúziw haqqinda párman shiǵarǵanliǵin, olardiń xizmetin jetilistiriw haqqinda ǵamqorliq kórsetkenligin aytip ótiwimiz kerek. Ǵárezsizlik jillarinda mánawiy miyrasimizdiń bay ǵáziynelerine úles qosqan ulli alimlardiń atlari qayta tiklendi, olardiń tuwilǵan kúnleri nishanlanbaqta, miynetleri jariq kórmekte.
Bahawiddin Naqshbandiydiń yut jilliǵi, Najmiddin Qubraniń 850 jilliǵi keń nishanlandi. qooi-jilda imam ál Buxariy háziretleriniń 1255 jilliǵi, Axmed ál Ferǵaniydiń 1200 jilliǵiniń belgileniwi Prezidentimizdiń tikkeley basshiliǵinda ámelge asirildi.
Ǵárezsizlik jillari Qurani Karim ózbek tiline awdarma qilindi. Imam al Buxariydiń ń tomliq hádislerin baspadan shiǵariw tamamlandi. Xoja Axmed Yassawiydiń «Hikmetler» toplami baspadan shiǵarildi.
Kóplep Qurani Kárimdi túsindiriwge baǵishlanǵan kitaplardiń baspadan shiǵarilǵanliǵi, Ramazan hám Qurban hayiti kúnleriniń hám Nawrizdiń uliwma xaliqliq bayram sipatinda nishanlaniwi milliy qádiriyatlarimizǵa úlken itibar bergenliginiń gúwasi bolamiz.
1998-jil Ózbekstan Respublikasi Ministrler Kabinetiniń ww-maydaǵi qarari menen qaraqalpaq ádebiyatiniń tiykarin saliwshilardiń biri Berdaq (Berdimurat) Ǵarǵabay uliniń áw0-jilliq merekesi pútkil :Ózbekstan kóleminde belgilendi hám paytaxtimiz Nókis qalasinda Berdaq atindaǵi Qaraqalpaq universiteti qasinan Berdaq muzeyi salindi.
1999-jildiń 19-avgustinda Ózbekstan Respublikasi Ministrler Kabinetiniń «Ájiniyaz Qosibay uliniń tuwilǵan kúniniń 175-jilliǵin belgilew haqqinda» № 389-sanli qarari járiyalandi. Usiǵan sáykes 1999-jildiń 18-dekabr`inde Ájiniyaz Qosibay uliniń 385-jilliǵi saltanatli belgilendi.