1. Seminar mashg‘ulot tushunchasining mohiyati

---

1. Seminar mashg‘ulot tushunchasining mohiyati.

 Seminar mashg‘ulotlari 

davomida o‘qituvchi va talaba o‘rtasida ikki tomonlama yaqin aloqa o‘rnatiladi, 

jonli suhbat olib boriladi, o‘zaro fikr almashish va turlicha qarashlarni ifoda etish 

jarayonida fanning xususiy masalalarini chuqur o‘rganish maqsadini amalga 

oshiradi. Bunda zamonaviy pedagogik texnologiyaning interfaol usullari qo‘l 

keladi. Bu usullar yordamida o‘tkazilgan seminar mashg‘ulotlaridan asosiy maqsad 

– talabalarning faol ishlashi va mustaqil fikrlashi, o‘z-o‘zini baholash va boshqa 

larning fikrlarini hurmat qilish, mustaqil ishlash hamda guruhda ishlash 

ko‘nikmalarini shakllantirishdan iborat. 

 

2. Amaliy mashg‘ulot  tushunchasining mohiyati.

 Amaliy mashg’ulot darslari 

o`quvchilarning mustaqil ishlash qobiliyatlari shakllantiriladi. O`z bilimlarini 

chuqurlashtiradi va mustahkamlaydi. 

 

Amaliy mashg`ulot darslarini ikki turga ajratish mumkin, bular ma`ruza darsi 

mavjud bo`lgan va ma`ruza darsi mavjud bo`lmagan fanlardan (chet tili), 

o`tkaziladigan mashg`ulotlardir. Amaliy mashg`ulot darslari fanning dasturlari 

hamda tematik rejalariga qat`iy amal qilingan holda o`tkaziladi. 

 

Amaliy mashg`ulot darslariga o`qituvchi juda puxta tayyorgarlik ko`rishi talab 

etiladi. U amaliy mashqlar yechish davomida paydo bo`ladigan har qanday 

muammolarni atroflicha o`quvchilarga tushuntirib berish qobiliyatiga ega bo`lishi 

lozim. 

 

O`qituvchi har bir amaliy mashg`ulot darsini o`tkazish rejasini puxta tuzib chiqishi 

kerak. Uni qanday yangi pedagogic texnologiyalaridan yoki yangi interaktiv 

usullardan foydalanishni aniqlab olishi zarur. Kerakli ko`rsatma va tarqatma 

materiallarini oldindan tayyorlab qo`yish talab etiladi. Amaliy mashg`ulotda yangi 

pedagogic texnologiyalar yoki interaktiv usullardan foydalanish uchun 

imkoniyatlar katta bo`ladi. O`qituvchi darsga kirib tashkiliy ishlarni o`tkazadi, 

auditoriyani darsga tayyorgarligi yozish va o`cherish vositalarining mavjudligi 

hamda o`quvchilarning davomati aniqlanadi. Amaliy mashg`ulot darslarida savol-

javoblar, diskussiyalar tashkil qilinadi, faol ishtirok etgan talabalar rag`batlantiradi. 

 

Amaliy mashg`ulot darslarini dastur bo`yicha sifatli o`tilishini talabalar bilimining 

o`z vaqtida adolatli va xolisona baholanishini fandan ma`ruza olib boruvchi 

o`qituvchi muntazam nazorat qilib borishi shart. Shuningdek amaliyot o`qituvchisi 

bilan dastur bajarilishi uchun amaliy darslarda nimalarga alohida e`tabor 

qaratilishi, ma`ruzada mavzularni qaysi qismlari kam yoki ko`proq yoritilgani va 

boshqa o`quv-uslubiy masalalarda maslahatlashib fikrlashib turishlari lozim.

 

3.Bunday mashg’ulotlarning o’xshash va farqli xususiyatlari. Seminar 

mashg`uloti talabalar bilimini chuqurlashtirib mustahkamlaydi. Har bir seminar 

---

mashg`ulotining rejalari va foydalaniladigan adabiyotlar ro`yxati ishchi dasturda 

to`liq aks etadi. Shuningdek, seminar mashg`ulotlarining rejalari kundalik dolzarb 

ma`lumotlar bilan boyitiladi, kafedra yig`ilishlarida muhokama qilinadi va 

tasdiqlanadi. 

 

Ayniqsa ijtimoiy – iqtisodiy fanlar bo`yicha seminar mashg`ulotlarining savollari 

kundalik yangiliklar va senat Oily majlis qarorlari, jahon moliyaviy iqtisodiy 

inqirozi bo`yicha materiallar bilan to`ldiriladi. O`qituvchi har bir amaliy-seminar 

mashg`ulot darsi uchun zarur ko`rsatmali va tarqatmali materiallarni oldindan 

tayyorlab qo`yishi zarur. 

 

Amaliy mashg`ulotda ko`proq o`quvchilar guruhini bir nechta kichik guruhlarga 

ajratib o`qitishning aqliy hujum, bahs-munozara, suhbat metodlaridan foydalanish 

maqsadga muvofiqdir. Bu metodlar o`quvchilarni mavzu yuzasidan ko`proq 

mustaqil fikr yuritishga, o`z fikrini bayon etishga undaydi. Darsga bo`lgan 

qiziqishlarini oshirib, diqqatlarini jamlashga o`rgatadi. Bundan tashqari amaliy 

mashg`ulot so`ngida o`qituvchi har bir o`quvchining faoliyatini togri va xolisona 

baholashga erdishishi zarur. Shuningdek, baholarni e`lon qilib faol o`quvchilarning 

familiyalarini aytib rag`batlantirishi va aksincha passiv, nutqi rivojlanmagan yoki 

uyatchan o`quvchilarga yengil tanbeh berishi ham muhim ahamiyatga ega.