1-semestr 1-lаborаtoriya ishi mavzu: Farmatsevtik injiniring fanidan fizik kattaliklar va ularni o’lchash. Maqsad

VI. Eritmalarning qaynash temperaturasini hisoblash (P≥P_atm).

1 usul. Agar eritmaning ma’lum bosimda 2 ta qaynash temperaturasi ma’lum bo’lsa quyidagi tenglamadan

yoki 1 nomogrammadan foydalanish mumkin. Bu yerda:

P_A1 va P_B1 – bir xil t₁ temperaturadagi 2 suyuqlikning to’yingan bug’larining bosimi;

P_A2 va P_B2 – bir xil t₂ temperaturadagi 2 suyuqlikning to’yingan bug’larining;

c – o’zgarmas konstanta.

2 usul. Agarda, eritmaning faqat ma’lum bir bosimda bitta qaynash temperaturasi aniq bo’lsa, boshqa bosimdagi qaynash temperaturasini Babo qoidasidan foydalanib topish mumkin:

bu yerda:

P – eritma bug’ining bosimi;

P₀ – o’sha temperaturada toza erituvchining to’yingan bug’ bosimi.

Konsentratsiyalangan suvli eritmalar uchun tenglamani 4.2-jadvalda keltirilgan koeffisiyentlarni inobatga olgan holda hisoblash kerak.

4.2-jadval

P/P0								Tuzatish koeffisiyenti ±Δt, K
0,9	0,8	0,7	0,6	0,5	0,4	0,3
Bosim P, mm. s. ust.
100	200	400	450	500	550	650	0,9
-	50	200	350	450	500	550	1,8
-	-	100	275	300	350	400	2,6
-	-	-	150	200	250	300	3,6

Agarda, erish issiqligi musbat bo’lsa (eritish paytida issiqlik ajralib chiqsa), tuzatish koeffitsienti qo’shiladi, manfiy bo’lsa ayiriladi.

VII. t_qayn– bu truba ichida eritmaning o’rtacha qaynash temperaturasi


bu yerda:

t_g.ef. – gidrostatik depressiya yoki gidrostatik bosim hisobiga eritmaning qaynash temperaturasini ortishi (gidrostatik effekti).

Bug’latish qurilma trubalarining balandligi bo’yicha eritmaning qaynash temperaturasi o’zgaradi. Shuning uchun, gidrostatik bosimni hisobga olgan holda eritmaning truba balandligi bo’yicha o’rtacha qaynash temperaturasi aniqlanadi.

Bug’latilayotgan eritmaning o’rta qatlamidagi bosim ushbu tenglama yordamida topiladi:

Gidrostatik depressiya ∆t_g.ef.bevocita ∆P_g.ef. bilan bog’liqdir va H_satx eritma balandligi satxi, zichligiga bog’liq. Optimal balandlik satxi, quyidagi tenglama bilan hisoblab topiladi:

Agar t_qay bo’yicha ma’lumotlar bo’lmasa,

deb olsa bo’ladi. Bu yerda:

ρ_e – oxirgi konsentratsiyali eritma zichligi

ρ_s– suvning zichligi

Gidrostatik depressiya ∆t_g.ef. quyidagi tenglama orqali aniqlanadi:

bu yerda

∆t_ur - ∆P_ur bosimda suvning qaynash temperaturasi.

Eritmaning o’rtacha qaynash temperaturasi quyidagi tenglama orqali hisoblanadi:

VIII. Umumiy va foydali temperaturalar farqi

Isituvchi bug’ kondensatsiyalanish temperaturasi t_i.b va ikkilamchi bug’ kondensatsiyalanish temperaturalari t₀ orasidagi farqi umumiy temperaturalar farqi deyiladi.

Isituvchi bug’ kondensatsiyalanish temperaturasi Δt_i.bva eritma qaynash temperaturasi t_qayorasidagi farqi foydali temperaturalar farqi deyiladi.

Bug’latish qurilmasining issiqlik o’tkazish yuzasi ushbu tenglama yordamida aniqlanadi: