1-savol. Aholi daromadlari va uning tarkibi. Aholi turmush darajasi va uning ko’rsatkichlari

Daromadlar tengsizligi darajasini miqdoriy aniqlash uchun jahon amaliyotida Lorents egri chizig’idan foydalaniladi.
Daromad %
100 Е
80
60
40
20 F
Аholi %
0
20 40 60 80 100
CHizmaning yotiq chizig’ida aholi guruxlarining foizdagi ulushi tik chizig’ida esa bu guruhlar tomonidan olinadigan daromadning foizdagi ulushi joylashtirilgan. Nazariy jihatdan daromadlarning mutloq teng taqsimlanishi imkoniyati (burchakni teng ikkiga bo’luvchi) OYe chiziqda ifodalangan bo’lib, u oilalarning har qanday tegishli foizi daromadlarining mos keluvchi foizni olishini ko’rsatadi. Ya‘ni aholining 20% barcha daromadlarining 20% ni, aholining 40% daromadlarining 40% ni, aholining 60% daromadlarining 60%ni olishini bildiradi va h.k.
Demak, OYe chizig’i daromadlarining taqsimlanishidagi mutloq tenglikni ifodalaydi. Real xayotda mutloq tenglik va mutloq tengsizlik holatlari mavjud bo’lmaydi. Balki aholining ma‘lum guruxlari o’rtasidagi daromadlarning taqsimlanishi notekis ravishda boradi. Bunda taqsimlanishini Lorents egri chizig’i deb nomlanuvchi OYe egri chizig’i orqali kuzatish mumkin.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida daromadlar tengsizligini keltirib chiqaruvchi umumiy omillar mavjud. Bularning asosiylari quyidagilar:

1. 
   Kishilarning umumiy (jismoniy, aqliy va estetik) layoqatidagi farqlar;
   
2. 
   Ta‘lim darajasidagi va malakaviy tayyorgarlik darajasidagi farqlar;
   
3. 
   Tadbirkorlik mahorati va tahlikaga tayyorgarlik darajasidagi farqlar;
   
4. 
   Ishlab chiqaruvchilarning bozorda narxlarni o’rnatishga layoqatli darajadagi farqlar (bozordagi hamkorlik darajasidan kelib chiqqan holda).
   

Bunday sharoitda davlatning daromadlarni qayta taqsimlash vazifasiga daromadlar tengsizligidagi farqlarni kamaytirish va jamiyat barcha a‘zolari uchun ancha qo’lay moddiy hayot sharoitini ta‘minlashga qaratiladi.