1. Saboq olib diyonatdan, Ezgu ishdan, matonatdan, Qochib mudom xiyonatdan

BIOLOGIYA

46. Quyida berilgan hayvonlar nechta tipga (a) va nechta sinfga (b) tegishli?

1) jigar qurti; 2) ildizog’iz medusa; 3) qoramol tasmasimon chuvalchang; 4) qizil chuvalchang;
5) nereida; 6) krevetka; 7) biy; 8) iskabtopar; 9) bitiniya; 10) dresena; 11) eshakqurt; 12) kalmar;
13) tripanasoma; 14) kulrang satir; 15) kana; 16) bit.
A) a-8, b-11; B) a-7, b-12;
C) a-6, b-12; D) a-10, b-8;

47. Simpatik nerv sistemasi va gipofiz bezi uchun

umumiy bo’lgan xususiyatlarni aniqlang
1) qon bosimni oshiradi 2) qon bosimni susaytiradi
3) ichaklar ishini susaytiradi 4) siydik ajralishini
kamaytiradi 5) ichaklar ishini kuchaytiradi
A) 1,4; B) 1,3; C) 2,4; D) 3,5;

48. Gullari to‘g‘ri, asosiy ildizi rivojlanmagan,

chatnaydigan meva hosil qiluvchi o‘simliklarni
belgilang.
A) tamaki, turp, suli;
B) oddiy jag ‘-jag‘, o’sma, rediska;
C) lola, anzur, oshanin;
D) isirg’ao’t, tangao’t, gledichiya;

49. Ko’krak qafasi hajmi kattalashganda qaysi muskullarning tolalaridagi retseptorlar qo’zg’almaydi?

1) tashqi qovurg’alararo; 2) diafragma; 3) qorin muskullari; 4) ichki qovurg’alararo; 5) bo’yin
A) 1, 2, 5; B) 3, 4; C) 1, 3, 5; D) 2, 4;

50. Bug’doy barg to’qimasining ………… foizi, yo’g’ochligining … ………….. foizini selluloza tashkil qiladi?

A) 15-30; 60-70 % ; B) 15-30; 50 %;
C) 20; 50 % ; D) 15-30; 0 %;

51. Ushbu toʼpgulga ega oʼsimliklar soni nechta?

Nastarin, olma, tok, kungaboqar, olcha, sebarga, zubturum, karam, qoqioʼt, tol, qashqarbeda, piyoz, rediska, arpa, sabzi, bugʼdoy, ukrop, suli, sholi.
A) 2 ta; B) 3 ta. C) 4 ta; D) 1 ta;

52. Suv shillig’i qon aylanish sistemasi to’g’ri keltirilgan javobni aniqlang.

A) yurak bo’lmasi –> arteriya –> to’qima va organlar –> qon tomiri –> o’pka -> yurak qorinchasi;
B) qorin aortasi –> jabra kapilyarlari –> orqa aorta –> to’qima va organ kapilyarlari;
C) yurak qorinchasi –> arteriya –> to’qima va organlar –> qon tomiri –> jabra -> yurak bo’lmasi;
D) yurak –> arteriya –> to’qima va organlar –> qon tomiri –> o’pka -> yurak;

53. Qon aylanish sistemasi harakati tog`ri ko`rsatilgan

javobni ko`rasting?
A) yarim oysimon klapan ochiq bo`lganida kovak
venalaridan qon o`ng bo`lmachaga quyiladi;
B) uch tavaqali klapan ochiq bo`lganida qon o`pka
arteriyasiga quyiladi;
C) Yarim oysimon klapan yopiq bo`lganida o`pka
venasidan chap bo`lmachaga qon quyilad;
D) ikki tavaqali klapan yopiq bo`lganda qon chap bo`lmachadan chap qorinchaga o`tadi;

54. Uy pashshalari (I) va kanalar (II) odamlarga qanday kasalliklarni yuqtirish mumkin?

1. vabo; 2. sil; 3. terlama; 4. ensefalit; 5. ichburuq;
6. tulyaremiya;
A) I-1,3,5, II-1,4,6; B) I-1,2,6, II-3,4,5;
C) I-4,2,5, II-3,1,6; D) I-1,2,5, II-3,4,6;

55. Drozafila blastamerlar soni undagi xromasomalar sonidan 1792 martaga farq qilsa hosil bo`lgan jami blastamerlar sonini aniqlang.

A) 256; B) 128; C) 64; D) 512;
56. Ayirish sistemasi ikki uchi ochiq nayga ega hayvonlarni aniqlang.
1) olma mevaxo’ri; 2) falanga; 3) turkiston termiti;
4) ustritsa; 5) zorka; 6) dreysena.
A) 1, 2, 6; B) 1, 3, 5;
C) 2, 4, 6; D) 3, 4, 5;

57. Akmal yugurganda 1 daqiqada 80 kj energiya sarflaydi. Unda 150 gr uglevod zaxirasi sifatida bo`lsa, necha daqiqadan so`ng yog` parchalanadi?

A) 33; B) 45; C) 50; D) 60;
58. Qaysi element jinsiy gormonlarning faolligini oshiradi?
A) Ca; B) Zn; C) Fe; D) Na;

59. Nozema hasharotlarning qaysi turkumlari vakillarida parazitlik qiladi?

1) ikki qanotlilar; 2) to‘g‘ri qanotlilar;
3) tangachaqanotlilar; 4) pardaqanotlilar
A) 1, 2; B) 2, 3; C) 2, 4; D) 3, 4;

60. 28 Yoshli sog’lom erkakning yuqorigi jag’ining o’ng

tomonida xos tish formulasini aniqlang.
A) 1-2-2-2; B) 2-1-2-2;
C) 2-1-2-3; D) 3-2-1-2;

61. Ituzumdoshlar (I) va bug'doydoshlar (II) oilasiga

mansub o simliklarning kelib chiqish markazi bilan
juftlang?
1) tamaki; 2) makkajo’xori; 3) soya; 4) beda; 5) arpa;
6) loviva; 7) qalampir; 8) kartoshka; 9) bug'doy; 10) sholi;
a) Janubiy Osiyo tropik markazi; b) Sharqiy Osiyo;
c) Janubi-g'arbiy Osiyo; d) O’rta Yer dengizi;
e) Abissiniya; f) Markaziy Amerika; g) Janubiy Amerika
A) I-1 -g, 7-f, 8-g; II-2-f, 5-e, 9-c, 10-a;
B) I-2-f, 5-e; II-3-g, 4-c, 5-a;
C) I-6-c, 7-a; II-7- a, 8-e, 9-g;
D) I-3-c, 4-b, 5-a; II-5-a, 7-e, 10-f;

62. Ko’rish analizatorining markaziy (a) va muvozanat

analizatorining periferik (b) qismlari qayerda joylashgan?
A) a-ko‟z to‟r pardaning orqa qismida. b- dahliz va yarim
doira kanalchalarda;
B) a-yarim sharlar po’stlog’ining ensa qismida. b-dahliz
va yarim doira kanalchalarda;
C) a- yarim sharlar po‟stlog‟ining ensa qismida. b-yarim
sharlar po‟stlog‟I tepa qismining oldingi markaziy egatida;
D) a- ko‟z to‟r pardaning orqa qismida. b-muskulning pay va tolalarida;

63. Sut shakarini aniqlang?

A) maltoza; B) laktoza;
C) saxaroza; D) amilaza;

64. Umurtqali va umurtqasizlar(a), faqat umurtqalilar(b) tanasida parazitlik qiladigan organizimlarni juftlang?

1) jigar qurti; 2) rishta; 3) bezgak paraziti; 4) bolalar gijjasi; 5) exinakokk; 6) askarida;
A) a-1,5; b-4,6; B) a-2,3; b-4,5;
C) a-1,2; b-3,6; D) a-2,5; b-4,6;

65. Oddiy (I) va murakkab bargli (II) o’simliklarni aniqlang.

1) soxta kashtan; 2) na'matak; 3) jag'-jag';
4) yeryong'oq; 5) ituzum; 6) tugmachagul
A) I-3, 4, 5; II-1, 2, 6; B) I-1, 2, 4; II-3, 5, 6;
C) I-2, 3, 5; II-1, 4, 6; D) I-3, 5, 6; II-1, 2, 4;

66. Pomidorning sariq gulli yumoloq mevasi bilan oq gulli noksimon shaklli mevasi chatishtirilganda barcha avlodlar novvot rangli yumoloq shaklli meva olindi. Digeterazigota pomidorlar o`zora chatishtirilganda

3200 ta avlod olindi. Olingan avlodning nechtasi yumoloq shaklli sariq rangli genotipga ega bo`ladi?
A) 600; B) 1200; C) 1800; D) 1400;

67. Erkak asalarilarga mos kelmaydigan belgilami

ko‘rsating?
1) qishda nobud bo’ladi; 2) nashtari yo‘q;
3) ishchilarga nisbatan yirik; 4) ishchilarga nisbatan kichik; 5) mo‘ylovi yaxshi rivojlanmagan;
6) urug‘lanmagan tuxum hujayradan rivojlanadi;
7) orqa oyog’idagi savatchada gul changini yig‘adi;
8) og‘zi kemiruvchi- so’ruvchi; 9) og‘iz organi yaxshi rivojlanmagan; 10) mumdan katak yasaydi;
11) urug’langan tuxum hujayradan rivojlanadi;
12) ko'zi yaxshi rivojlangan; 13) nashtari bor.
A) 2, 4, 5, 7, 9, 10, 11, 12
B) 4, 5, 7, 8, 10, 11, 13
C) 1, 2, 3, 6, 8, 12
D) 3, 5, 7, 9, 10, 12, 13

68. Fotosintez jarayoni qaysi darajada o’rganiladi?

A) biosfera; B) hujayra;
C) biogeotsenoz; D) molekula;

69. Barcha tirik organizmlar energiya olish turiga qarab qanday guruhlarga bo'linadi?

A) fototrof, xemotrof; B) avtotrof, geterotrof;
C) avtotrof, saprofit, parazit; D) fototrof, geterotrof;

70. Sholi o’simligida poyaning baland va donning yirik bo’lishi poyaning past va donining mayda bo’lishi ustidan to’liq dominantlik qiladi. Tajribada digeterozigotali sholi navlari o’zaro chatishtirildi. Natijada olingan 2400 ta baland poyali sholi o’simliklarining nechtasida doni mayda bo’ladi?

A) 800; B) 450; C) 600; D) 300;

71. Itsigakning afsonakdan farq qiluvchi jihatlarini

ko‘rsating.
1) gultojibarglarining ikkitasi qo‘shilgan, uchtasi
erkin; 2) barglari oddiy barg, yonbargsiz;
3) avtoxor o‘simlik; 4) gulgo‘rg‘oni oddiy,
gultojsimon; 5) barglari yonbargchaga ega, poyada
navbat bilan joylashgan; 6) sho‘radoshlar oilasiga
mansub; 7) burchoqdoshlar oiasiga mansub;
8) gulqo‘rg‘oni oddiy kosachasimon
A) 1, 2, 4; B) 1, 3, 5;
C) 3, 4, 7; D) 2, 6, 8;

72. Hayvonlar haqida to`g`ri fikrni aniqlang.

1.erkak baqaning boshining ikki yonida rezanator bo`ladi 2.chuchuk suv tikan balig`ining erkagi urchish davridan suv o`tlaridan uya quradi 3.daryo qisqichbaqasining urg`ochisini qorin qismi boshko`krakka nisbatan kengroq 4.ishchi arilar partanagenez usulida rivojlangan voyaga yetmagan urg`ochilardir 5. Erkak tuya qushning patlari qo`ng`ir-kulurang tusda bo`lganidan cho`l manzarasida uzoqdan ko`zga tashlanmaydi 6.yo`rg`a tuvaloq yirtqich hayvonlarni e`tiborini tortish uchun nayrang ishlatadi
A) 1,2,6; B) 1,3,5; C) 2,4,6; D) 3,5,6;

73. Inson tafakkurining oliy darajasi ko’rsatilgan qatorni aniqlang?

A) His qilish; B) Ilmiy bilish;
C) Tafakkur qila olish; D) Analiz qila olish;

74. Komilning ovqat ratsionida oqsil va yog’dan ajralgan energiya umumiy ovqatdan ajralgan energiyadan 2255 kkal ga kam, uglevod miqdori ovqat tarkibidagi oqsil va yog’ning umumiy miqdori (g) dan 300 g ko’pligi ma’lum bo’lsa va oqsil miqdori yog’ miqdoridan 50 g ko’p bo’lsa, Komilning ovqati tarkibidagi yog’ va uglevodni massa nisbatini aniqlang?

A) 5,5:1; B) 1:1; C) 1:5,5; D) 1:5;

75. 2 ta katta va kichik DNK da jami nukleotidlar

yigʻindisi 400 ta boʻlib, ular 8,5 nm uzunlikka farq qiladi.
Katta DNK da 30% guanin bor. kichik DNK da sitozin
necha foiz boʻlganda undagi guaninlar soni katta DNK
dagi adeninlar soniga teng boʻladi.
A) 28%; B) 34%;
C) 37,5%; D) 25,7%;

Kimyo

76) Stexiometrik nisbatda olingan alkan va kisloroddan iborat 12 ml aralashma yondirilganda, 4 ml karbonat angidrid hosil bo’lsa, alkan formulasini aniqlang.

A) CH4 B) C3H8 C) C4H10 D) C2H6

77) 1,1,1 –trixloretanga NaOH ning suvli eritmasi ta'sir ettirilganda hosil bo’lgan modda tarkibidagi C atom (lar) ining oksidlanish darajasi yigindisini aniqlang.

A) 0 B) +4 C)+3 D) +2

78) Alkanlardagi C - H atomlari orasida sigma bog'ning kimyoviy xossalari uchun qanday reaksiya turi xos?

A) gidratlanish B) hirikish
C) neytrallanish D) o’rin olish

79) Brometanni qanday moddalardan olish mumkin?

A) etan va brom (nurda)
B) etan va vodorod brom
C) eten va bromli suv
D) etan va bromli suv

80) 2-brombutanga Na metati ta'sir ettirib olingan alkan tarkibidagi ikkilamchi C atom (lar)i sonini aniqlang.

A) 2 B)4 C)3 D)1

81) To’yingan uglevodorodning yonishi uchun 16 g kislorod sarflanib, 0,4 mol suv hosil boisa, nomaium uglevodorodni aniqlang.

A) C₂H₆ B) C₄H₁₀ C) CH₄ D) C₃H₈

82) 12 g metan, etilen, vodorod aralshmasi to’liq yonishidan 27 g H₂O hosil bo’ldi. Bunda hosil bo’lgan CO2 massasini toping.

A) 16,8 B)22 C)33 D)11

83) 4 ml alken va 26 ml kislorod o’zaro reaksiyaga kirishdi. Suv buglari kondensatlangandan so’ng gazlar hajmi 20 ml ga teng bo’ldi. Alken formulasini aniqlang.

A) C₅H₁₀ B) C₂H₄ C) C₃H₆ D) C₄H₈

84) 296,7 gr tristearatni gidroliz qilish natijasida necha gr stearin kislota hosil bo’ladi

A) 250 B) 265 C) 278 D) 284

85) Etilen quyidagi moddalardan qaysilari bilan reaksiyaga kirishadi?

1) suv (katalizator H₂S0₄); 2) kumush (I) oksidining ammiakli eritmasi; 3) brom; 4) vodorod (nikel, t°);
5) mis (II) gidroksid.
A) 1,3, 4 B) 1,2, 3 C) 2, 5 D) 2, 3, 5

86) Qaysi alkenning kislotali muhitda KMnO₄ bilan oksidlanishidan aseton va chumoli kislota hosil bo’ladi?

A) 2,3-dimetilbuten-2 B) 3-metilbuten-1
C) 2-metilpropen D)propen

87) Benzolning olish usullarini ko’rsating.

1) siklogeksanni degidrogenlash; 2) geksanni degidrogenlash va sikllash; 3) atsetilenning trimerlanishi; 4) 1,6-dixlorgeksanga natriy metalini ta'sir ettirib.
A) 1,3 B)1,2, 3 C)2, 3 D) 2, 3, 4

88) Benzol uchun xos bo’lgan reaksiyalarni ko’rsating.

1) biriktirish (+H₂); 2) polimerlanish; 3) kaliy permanganat bilan oksidlanish; 4) o’rin olish reaksiyalari (+HNO₃).
A) 1,4 B)2, 3 C)1,2 D)1,3

89) Benzolga qanday modda tasir ettirilganda kumol hosil bo’ladi.

1) propilen; 2) propan; 3) 1-xlorpropan; 4) 2-xlorpropan.
A) 1 B) 1 va 2 C) 3 D) 1 va 4

90) Aren bug'ining kislorodga nisbatan zichligi 4,1875 ga teng. Uning bitta molekulasi tarkibida nechta atom mavjud?

A) 24 B) 14 C)10 D) 6,02 10²³

91) 5,3 g aromatik uglevodorod nitrolovchi aralashma bilan nitrolanganda tarkibida bitta nitro guruh tutgan moddalar aralashmasidan 7,55 g olingan bo’lsa, uglevodorod nomini aniqlang.

A) 1,3-dimetilbenzol B) benzol
C) kumol D)toluol

92) Spirtlar HBr bilan qo`shib qizdirlsa, galogenli organik birikma olinadi. 23 g etil spirtidan necha gramm bromli organik birikma olinadi?

A) 55,4 B) 27,25 C) 54,5 D) 109

93) Sanoatda metanol is gazi va vodoroddan sintez qilib olinadi. 2 mol metanol olish uchun necha litr (n. sh.) gazlar aralashmasi kerak bo’ladi?

A) 134,4 B)44,8 C) 22,4 D) 67,2

94) Natriy etilat olishda 2 g vodorod gazi ajralib chiqqan bo’lsa, dastlabki spirt tarkibida necha mol vodorod atomi bo’lgan?

A) 2 B)6 C)4 D)12

95) Tarkibida 12 gr NaOH bo’lgan eritmaga 200 ml suv qo’shilganda uning kosentratsiyasi 8 % ga kamaygan bo’lsa, natriy gidroksid eritmasining boshlang’ich massasini (gr) toping.

A) 300 B) 400 C) 100 D) 200

96) Metanol va uning gomologidan spirtlar aralashmasi molekulalararo degidratlanganda 18 g oddiy efirlar aralashmasi (1:1:1 mol nisbatda) va 5,4 g suv hosil bo’ldi. Nomalum Spirtni aniqlang.

A) butanol B) etanol
C) propanol D) propanol

97) Yog' gidrolizida hosil bo’lgan uch atomli spirt mo’l miqdordagi natriy bilan reaksiyaga kirishganda 67,2 l (n. sh.) vodorod ajralsa, gidrolizga uchragan triglitsirid miqdorini (mol) hisoblang.

A) 2 B)1 C)4 D)3

98) Yog'larning gidrolizidan olingan modda natriy bilan reaksiyaga kirishganda 3,36 l (n. sh.) gaz ajralishi va mis (II) gidroksid bilan reaksiyaga kirishib kompleks birikma hosil qilishi ma'lum bo’lsa, uning massasini (g) hjsoblang.
A) 13,8 B)18,4 C) 9,2 D) 27,6

99) Yog'ning to’la yonishi uchun 23,2 g kislorod sarf bo’ldi. Bunda 0,49 mol suv va 0,51 mol karbonat angidrid gazi hosil bo’ldi. Yog'ning molyar (g/mol) massasini aniqlang.

A) 806 B)890 C) 834 D) 862

100) Yuqori molekulyar alifatik kislotalar tuzlari qanday ataladi?

A) sovunlar B) sikkativlar
C) salonaslar D) minimentlar

101) Lakmus indikatoriga eritmalar qanday ta'sir qiladi?

a) a - aminovalerian kislota; b) lizin.
A) a - kislota o’zgarmaydi; b – ko’k rang
B) a – ko’k rang; b – o’zgarmaydi
C) a – o’zgarmaydi; b - qizil rang
D) a - qizil rang; b – o’zgarmaydi

102) Alanin nitrit kislota bilan tasirlashishi natijasida qaysi organik birikmaga aylanadi?

A) atseton B) sut kislota
C) izopentanal D) propanal

103) Massasi 18 g bo’lgan ikkiamchi amin yondirilganda 5,6 g oddiy modda hosil bo’ldi. Aminni aniqlang.

A) dimetilamin
B) Metilamin
C) ikkilamchi propilamin
D) etilamin

104) 0,6 mol uratsilni yondirish uchun zarur bo’lgan yetarli miqdorda kislorod olishga sarflangan bertolle tuzining massasini (g) aniqlang.

A) 147 B) 130,6 C)294 D) 196

105) Piperidin aromatik xususiyatlarga va asos xususiyatlari piridinga qaraganda …… ifodalangan.

A) ega emas; kuchli B) ega; kuchli
C) ega emas; kuchsiz D) ega, kuchsiz