1. Reproduktiv salomatlik haqida tushuncha bering. Reproduktiv salomatlik

55.  Qon ketishini to’xtatishda qon ivish xususiyatining ahamiyati. 

Qon ivishi — suyuq qonning yumshoq quyqum (laxta)ga aylanishi; odam va hayvon organizmining qon yoʻqotishga qarshi fiziologik himoya 

reaksiyasi. Qon tomir zararlanib, qon oqqanda qon plazmasida erigan fibrinogen oqsilning erimaydigan fibrin holiga aylanishi va bu tolalar 

qonning shaklli elementlari (trom-botsitlar) bilan oʻralashib quyqum hosil boʻlishi natijasida vujudga keladi va u tomirning shikastlangan 

joyini toʻsib qoʻyadi. 

Qon ivishi murakkab fermentativ jarayon boʻlib, u bosqichma-bosqich (3 fazada) kechadi. Qon ivishi qon ivishi fak-torlari (qarangI.F.) — 

qon plazmasining qator oqsillari va Sa2+ionlari ishtirokida amalga oshadi. Asosiy Q.I.F. 13 ta boʻlib, ular rim raqamlari bilan belgilanadi. 

Bu faktorlarning bir nechtasi qonning shaklli elementlari tarkibida boʻladi. 

Qon  ivishining  asosiy  reaksiyalari  quyidagilar:  faol  tromboplastin  hosil  boʻlishi;  protrombin  trombinga  aylanishi;  fibrinogen  fibringa 

aylanishi; fibrinning stabilizatsiyasi. 

Normada odam qoni tomirdan chiqqach, 5—12 min.da iviydi. Ayrim patologik holatlarda Qon ivishi sekinlashishi yoki tezlashishi mumkin, 

bu trombozlarga olib keladi. 

Tibbiyotda qon ivishini susaytiruvchi (antikoagulyantlar), kuchaytiruvchi va barqarorlashtiruvchi vositalardan keng foydalaniladi.