1. Reproduktiv salomatlik haqida tushuncha bering. Reproduktiv salomatlik

DEZINFEKTSIYA HARAKAT USULLARI 

•  hal otilib chiqish ishlash. 

•  Hacimsel sug'orish hal yuzalar, eritmasiga namlangan mato yoki shimgichni yordamida yuzasi davolash. 

•  maxsus eritmada dezinfeksiya qilish uchun ma'lumotlar ho'llash. 

---

21 

 

 

 

37.  Kimyoviy dezinfeksiyalovchi moddalarni sanab bering.  

Kimyoviy  dezinfeksiyalaydigan  moddalar  mikrob  hujayrasiga ta`sir  qilganda paydo bo’ladigan va kechadigan jarayonlar dezin-feksiya 

qiladigan moddalarning ta`sir mexanizmi deyiladi. Òurl  

xil  dezinfeksiyalovchi  preparatlar  mikroblarga  tanlab  ta`sir  qiladi  va  ularni  har  xil  kuch  va  faollik  bilan  yo’qotish  xususiyatiga  ega. 

Dezinfeksiya qiladigan moddalar eritmada bo’lganda, ularning hujayra ichiga kirish xususiyati oshadi. Aksincha, ular qattiq holatd mikrob 

hujayrasining pardasi orqali o»tish xossalaridan mahrum bo’ladi. Masalan,  xloraminning  suvli  eritmalari,  lizol,  fenol  va boshqa preparatlar 

suvli eritmalari birmuncha kuchli dezinfeksiya-laydigan ta`sir qiladi. Dezinfeksiya qiladigan moddaning mikrob 

hujayrasiga  uni  nobud  qiladigan  darajada  emas,  balki  hayot  fao-liyatining  so’nishiga  olib  keladigan  qayta  ta`sirini  bakteriostatik  ta`sir, 

moddaning o’zi esa, bakteriostatik modda deyiladi. Agar dezinfeksiya qiladigan modda mikrob hujayrasiga ta`sir qilganda, uning uzil-kesil 

nobud bo’lishiga olib keladigan qaytmas o’zgarishlarni yuzaga chiqarsa, bunday ta`sirni bakteritsid ta`sir, modda esa, bakteritsid deyiladi. 

Sporalarni  o’ldiradigan  kimyoviy  dezinfeksiyalovchi    vositalar    sporotsidlar    deyiladi.    Filtrlanuvchi  viruslarni  o’ldiradigan  vositalar 

virulitsidlar  deyiladi. Zamburug’- larga ta`sir qiladigan vositalar fungitsidlar deb ataladi. 

Dezinfeksiya qiluvchi vositalar sifatida foydalaniladigan kimyoviy  moddalarning  asosiy  guruhlari Oksidlovchilar.  Faol  ta`sir  etadigan  

modda  molekulasining kimyoviy strukturasi bo’yicha bir-biridan farq qiladigan dezin-feksiyalovchi moddalar hujayra ichiga kirib, uning 

tarkibiy  qism-lariga  tanlab  ta`sir  qiladi  va  uning  ta`siri  bir  xil  bo’lmaydi.  Ok-sidlovchilar  hujayralar  proteinlari  bilan  o’zaro  ta`sirga 

kirishib,oksidlanish  reaksiyasini  keltirib  chiqaradi.  Oksidlovchilar  gu-ruhi  xlor  va  xlor  saqlaydigan  preparatlarni,  vodorod  peroksidiva 

boshqa preparatlarni o’z ichiga oladi.Xlor sarg’ish yashil rangli, bo’g’uvchi hidli gaz, nafas yo’llarishilliq  pardalarini  qattiq  achishtiradi,  

metall  buyumlarga  vagazmollarga yemiradigan ta`sir ko’rsatadi. Xlor mikrob hujayrasiga,uning hayotiy muhim funksiyalariga to’g’ridan 

to’g’ri ta`sir qilibo’ldiradi, shuningdek, dezinfeksion va deratizatsion ta`sirga ega.