1. Reproduktiv salomatlik haqida tushuncha bering. Reproduktiv salomatlik

134.  Siydikning miqdori, tarkibi va xususiyatlari.  

Katta yoshdagi odamlarda me’yorda bir sutkada ajralib chiqadigan siydikni miqdori 1000 ml dan 2000 ml gacha bo‘lib, qabul qilingan 

suyuqlik hajmining o‘rtacha 50–80% tashkil etadi. 500 ml dan kam va 2000 ml dan ko‘p siydikni sutkalik miqdori katta  yoshdagilarda 

patologik holat deb hisoblanadi. Siydik hajmini ortishi (poliuriya) ko‘p miqdorda suyuqlik, diurezni ko‘paytiruvchi ovqat moddalari (tarvuz, 

qovoq va 

boshqalar)  qabul  qilinganda  kuzatiladi.   Patologik  hollarda  diurez  buyrak  kasalliklari  (surunkali  nefrit  va  piyelonefrit),  qandli  diabet  va 

boshqalarda uchraydi. Ko‘p miqdorda siydikni ajralishi – sutkada 15 l gacha va undan ko‘p qandsiz diabetda (diabetes insipidus) kuzatiladi. 

Sutkalik siydik miqdorini kamayshi (oliguriya) organizmga kam miqdorda suyuqlik qabul qilinganda, tana harorati ortganda (organizmdan 

teri orqali ko‘p miqdorda suv chiqariladi), qusganda, ich ketganda, toksikoz, o‘tkir nefrit va boshqalarda kuzatiladi. 

Me’yor bo‘yicha kechasiga nisbatan kunduzi siydik ko‘p ajraladi. Me’yorda siydikning rangi somon  – sariqdan to‘q sariqqacha bo‘ladi. 

Siydik rangi undagi pigmentlar – uroxrom, urobilin, uroeritrin, urozein 

va boshqalarni saqlanishiga bog‘liq. 

 

 S.  ogʻ.  10101025  g/sm³;  r-n=4,88,0  (S.  reaksiyasi  oqsilga  boy  ovqat  isteʼmol  qilinganda  kislotali,  oʻsimlik  ovkatlar  yeyilganda  bir  oz 

ishqoriydir).  S.  tarkibida  96%  suv,  1,5%  tuz,  2,5%  organik  moddalar  (mochevina,  siydik  kislota  va  boshqalar)  bor.  S.da  ham  qon 

plazmasidagi kabi tuzlar, asosan, NaCl, shuningdek, sulfatlar, fosfatlar va kaliy, magniy, ammoniy karbonatlari uchraydi.  

Siydikning kimyoviy tarkibi- Siydik tarkibidagi quruq moddalar (sutkalik miqdori taxminan 60 g) organik va anorganik moddalardan tarkib 

topgan 

Siydikchil  – siydik tarkibidagi organik moddalarni katta qismini tashkil etadi. Katta odam siydigi bilan o‘rtacha bir sutkada 30 g ga yaqin 

(12-36 g) siydikchil chiqariladi. Bir sutkada siydik bilan ajratiladigan azotni umumiy miqdori 10 dan 18 g gacha bo‘lishi mumkin, aralash 

ovqatlanganda siydikchilning azoti 80-90%ni tashkil etadi.