LEKSIKOLOGIYA 2
1. Quyidagi o’xshatishlarning qaysisi metafora yo’li bilan hosil bo’lgan?
A) po’lat qush (samolyot ma’nosida)
B) tulki (makkor ma’nosida)
C) gumbaz(osmon ma’nosida)
D) barchasi metafora yo’li bilan hosil bo’lgan.
2. Metonimiya yo’li bilan ma’nosi ko’chgan so’z qatorini toping.
A) Egarning qoshi naqshdor edi.
B) Hademay suruvda tuyoqlar ko’payadi.
C) Qabr ustida butun Hirot yig’ladi.
D) Bulbulning ishqi-gulda.
3. Metafora uchun berilgan misolni toping.
A) Bilim hamisha farazlardan boshlanadi.
B) Mehribon qo’llar hamisha sizni qo’llab-quvvatlaydi.
C) Dasturxonga boqqan do’st emas.
D) Daryoning yoqasida bir chol o’tin terardi…
4. Sinekdoxa yo’li bilan ma’no ko’chgan so’zni aniqlang.
A) Quvnoq tongning oltin bo’sag’asida Tongni kutar ming-ming ko’z.
B) Eski buloqning ko’zi ochildi.
C) Do’stlar suhbat qizidi.
D) Fuzuliyni oldim qo’limga Majnun bo’lib yig’lab qichqirdi.
5. Allaqanday qo’llar uni suyab-surgab, amal kursisiga o’tqazib qo’ydi. Bu gapda qo’llar so’zidan ma’no qanday yo’l bilan ko’chgan?
A) metafora B) metonimiya C) sinekdoxa
D) vazifadoshlik
6. Metafora yo’li bilan ma’no ko’chishi qaysi javobda berikgan?
A) Qarasam uyimiz boshqacha bo’lib ketibdi:devorlar oqlangan,uyning singan derazasiga yangi ko’z solingan.
B) Kechga yaqin tog’ tomondan sovuq shamol esa boshladi.
C) U har to’g’rida tinimsiz gapirib, gapni gapga ulab yuboradi D) A va B
7. Sinekdoxa yo’li bilan ma’no ko’chishini aniqlang.
A) Yoshlarni fan cho’qqilarini egallashga undadi. B) Uning zehni juda o’tkir,o’zi tirishqoq edi.
C) Men ham tirnoqqa zor emasman.
D) Har bir kishining ko’zi cho’l tomonga tikilgan edi.
8. Shirin xayollarga berildi gapidagi sifatda qanday ma’no ko’chishi bo’lgan?
A) metafora B) metonimiya C) sinekdoxa
D) vazifadoshlik
9. Quyidagi o’xshatishlarning qaysi biri metafora yo’li bilan hosil bo’lgan?
A) yong’oq(daraxt ma’nosida)
B) xazon bo’lmoq(o’lmoq ma’nosida)
C) oqsoqol (kata ma’nosida)
D) besh qo’l (barmoq ma’nosida)
10. Mehmon kelib, kasalning oyog’iga o’tirdi.Ushbu gapdagi oyoq so’zida qanday ma’no ko’chishi sodir bo’lgan?
A) metafora B) metonimiya C) sinekdoxa
D) vazifadoshlik
11.- Nima qilay aylanay? Meni u eshikka qadam bostirishmaydi. Ushbu gapda ko’rsatilgan ma’no ko;chishining turini aniqlang.
A) metafora B) metonimiya C) sinekdoxa
D) vazifadoshlik
12. Eshitgan quloq nima deydi? Ushbu gapda ko’rsatilgan ma’no ko’chishining turini aniqlang.
A) metafora B) metonimiya C) sinekdoxa
D) vazifadoshlik
13. Shaxs yo predmetning nomi o’rnida biror bo’lak orqali o’sha tushunchani berish ko’chishning qaysi turiga kiradi?
A) metafora B) metonimiya C) sinekdoxa
D) vazifadoshlik
14. Sinekdoxa asosida ma’no ko’chishi qaysi qatorda berilgan?
A) Dasturxonga qarang, mehmon.
B) O’pkasini rentgen apparatdan tekshirish kerak ekan.
C) Jussasi ushoqqina bu odam kishiga tik boqar edi. D) Kechgacha tuz totmadi
15. Ushbu gapda ma’no ko’chishning qaysi turi mavjud? Dasturxonga qarang.
A) vazifadoshlik B) kinoya C) metafora D) metonimiya
16. Narsalar o’rtasida o’zaro o’xshashlik asosida ma’no ko’chirilish qanday nomlanadi?
A) sinekdoxa B) ko’p manolilik C) metonimiya D) metafora
17. Rahmi kelib bulutning, Yig’lab to’kar yoshini. Qushlar qochar, majnuntol, Ko’taradi boshini. Ushbu misralarda ma’no ko’chishining qaysi turi mavjud?
A)sinekdoxa B)ko’p ma’nolilik C)metafora D)vazifadoshlik
18.Narsa va hodisalar o’rtasida makon va zamondagi o’zaro aloqadorlik asosida birining nomi ikkinchisiga ko’chishi qanday nomlanadi?
A)metonimiya B)ko’p ma’nolilik C)metafora D)vazifadoshlik
19.Haybatli sharsharalarda sochar kumush zarralar. Gapda qanday ma’no ko’chishi mavjud?
A)metafora B)metonimiya C)ma’no ko’chishi bo’lmagan D)sinekdoxa
20. 1.Ko’ngildan ko’ngilga yo’l bor. 2.Nodir uni bir necha bor ko’zdan kechirdi. 3. Shunisi ham borki,keying vaqtlarda Azizbek Qo’qonning yorlig’ va farmonlarini iltifotsiz qoldira boshladi. Ushbu gaplarda qo’llangan bor sozlari o’zaro ma’no munosabatiga ko’ra qanday so’zlar?
A) 1,3-gapdagi so’zlar o’zaro ko’p ma’noli,ular esa o’z navbatida 2- gapdagi so’zga nisbatan shakldosh so’zlar. B) Har uchala gapdagi so’zlar bir so’zning turli ma’nolari C) Har uchala gapdagi so’zlar bir so’zning turli ma’nolari
D) 2,3-gapdagi so’zlar o’zaro ko’p ma’noli so’zlar,ular esa birinchi gapdagi so’zga nisbatan shakldosh.
21. O’z jigariga ham rahm –shafqat qilmaydilar. Ushbu gapda qanday ma’no ko’chishi mavjud?
A) kinoya B) sinekdoxa C) metonimiya D) metafora
22. Kumush ham ariq yoqasiga kelib to’xtagan chingilin yigitga beixtiyor qarab qoldi. Ushbu gapdagi chingilin so’zining ma’nosini toping.
A) pahlavon B) istarasi issiq C) kelishgan D) novcha
23. Qaysi gapda metafora usuli bilan ma’no ko’chishi hosil bo’lgan?
A) Quyoshning oltin qalami nur taratar edi.
B) Bozordan kattasini olib kelardim
C) Bektemir peshanasiga tars eti urdi,o’rnidan turib ketdi.
D) Tepadan chakka tomib badanlarni junjiktirdi.
24. Ko’k yuzida suzib yurgan bulut parchalari oftobni bir zumda yuz ko’yga solyapdi. Ushbu gapda ma’no ko’chishning qaysi turi mavjud?
A) kinoya B) sinekdoxa C) metonimiya D) metafora.
25. Qaysi qatordagi so`z rafiqa, turmush o`rto`g`i, qayliq sinonimik qatoriga mansub?
A) ayol B) sajiya C) kelinchak D) zavja
26. Qaysi qatorda atash ma`nosiga ega so`z berilgan?
A) faraz B) faqat C) filhaqiqat D)haqiqatan
27. Sarvixon daromadning buromadini eshitib gangib qoldi gapidagi buromad so`zining lug`aviy ma`nosi qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan?
A) chiqim, sarf B) hajm, miqdor
C) bu so`z o`z lug`aviy ma`nosini yo`qotgan D) natija, nihoya
28. Qaysi qatorda shakldosh so`zlar berilgan?
A) palata, oqibat, rasta B) ravon, ko`z, dunyo
C) soch, palla, otash D) oq, salla, ravish
29.Ko`k yuzida suzib turgan bulut parchalari tobora ko`payib borayotgan edi . Ushbu gapda ma`no ko`chishning qaysi turi mavjud?
A) metanimiya B) metafora C) vazifadoshlik D) sinekdoxa
30. Bir turkum doirasida omonim bo`ladigan so`zlarni toping.
A) palata, soch, nor B) yoz, palla, rasta
C) savag`ich, sandal, palla D) suz, savdo, oqibat