1-qisim. Mexanika va molekulyar fizika

17.15.
 
Konkichi 12 m/s tezlik bilan 50 m radiusli aylana bo’ylab harakatlanmoqda. U muvozanatni saqlash 
uchun gorizontga nisbatan qabday burchakka og’ishi kerak? 
17.16.
 
Samolyot aylanada doimiy gorizontal 700 km/h tezlikda harakatlanadi. Agar samolyot korpusi 5
0
burchak ostida burulgan bo’lsa, aylananing radiusini toping. Qanotning ko’tarish kuchi samolyot korpusiga 
perpendikuliyar yo’nalgan. 
17.17.
 
Girizintal aylanayotgan platformada aylanish o’qidan 10 sm masofada yuk joylashgan. Yuk va 
platforma oarsidagi ishqalanish koeffisenti 0.01. Platformaning qanday aylanish tezligida yuk sirpaga 
boshlaydi? 
17.18.
 
Gorizontal silliq stol ustida aylanish markaziga prujina orqali mahkamlangan yuk aylanadi. Aylanish 
chastotasi 0.5 Hz bo’lganda prujina deformatsiyasi 10 % bo’ldi. Bu yuk prujinaga osilsa uni 2 marta 
uzaytirsa, yukning aylanish radiusini aniqlang.
17.19.
 
20 sm uzunlikdagi prujinaga mahkamlangan yuk gorizontal silliq stol ustida aylantirilganda, prujina 
1sm ga cho’zildi. Aylanish chastotasi 2 marta oshirilsa, prujina dastlabki uzunligiga nisbatan qanchaga 
uzayadi? 
Uchinchi daraja 
17.20.
 
Motosiklchi shosse bo’ylab 36 km/h tezlik bilan harakatlanmoqda. Ishqalanish koeffisenti 0.5 . 
Motosiklchi tezlikni kamaytirmasdan qanday ninimal vatqt ichida ortga burulib olishi mumkin.
17.21.
 
Radiusi 40 m bo’lgan ko’prikdan o’tayotgan avtomobil ko’prikning eng yuqori nuqtasida tormoz 
berdi. Avtomobilning ko’prikning eng yuqori nuqtasidagi maksimal gorizontal tezlanishi qanday bo’ladi? 
Tomozlanish boshidagi avtomobil tezligi 50.4 km/h, ishqalanish koeffisenti 0.6 .
17.22.
 
Gorizontal sterjenga kiydirilgan, massalari 
g va 
g bo’lgan ikki shar uzunligi 20 
sm bo’lgan ip orqali bog’langan(64-rasm). Agar sharchalar aylanish o’qiga nisbatan siljimayotgan bo’lsa, 
sterjenni 10 rad/s burchak tezlik bilan aylanishida ipning taranglik kuchini toping. Sharlarning sterjen 
bo’ylab ishqalanishi etiborga olinmasin.