1. Poyezd 180 km masofani soatu 30 minutda o’tadi. Uining tezligini toping

qadimiy masala) Kulol 50 ta ko’zani bozarga olib borish ucnun arava yo’lladi. “Sindirmay olib brogan har bir ko’za uchun 20 so’mdan beraman”- dedi kulol. Aravakash rozi bo’ldi. Bozarga kelgach , butun ko’zalarni sanab , kulol aravakashga 760 so’m pul berdi. Yo’lda nechta ko’za singan.




№8

70. Mo’jiza daraxtda bog’bon 25 dona olma va 30 dona anjir etishtirdi. Har kuni ikkita meva uzadi va shu zaxoti daraxtning qaysidir shoxida 1 ta meva paydo bo’ladi: agar bit xil meva uzilsa – olma; har xil meva uzilsa – anjir haydo bo’ladi. Daraxtda oxiri qanday meva qoladi. ( J: olma)

71. 3 ta shkafda 264 ta kitob bor. Agar uchinchi shkafdan 18 ta kitobni ikkinchi shkafga olinsa , u holda birinchi va ikkinchi shkafda kitoblar soni o’zaro teng bo’ladi. Sunda ikkinchi shkafdagi kitoblar soni birinchi shkafdagi kitoblar sonidan 2 marta ko’p bo’lib qoladi. Dastlab har bir shkafda nechtadan kitob bo’lgan ?

72. Ko’chamizdagi uylar oldiga a donadan ko’chat ekilsa , b dona ko’chat ortib qoladi; c donadan ko’chat ekilsa , d dona ko’chat yetmaydi (c>d) . Ko’chamizda qancha uy bor? Uylar oldiga qancha ko’chat o’tqazilgan?

№9

73. Savdogar saqichning bir donasini 15 so’mdan sotsa , 900 so’m zarar ko’rar edi. Agar bir donasini 20 so’mdan sotsa , 900 so’m foyda ko’radi. Savdogarda necha dona saqich bor? Bir dona saqichni necha so’mdan sotgan?

74. Savdogar molining bir donasini ( 1 kilogrammini, 1 metrini ,….) a so’mdan sotsa , b so’m zarar ko’radi; 1 donasini c so’mdan sotsa , d so’m foyda ko’radi. Savdogarda qancha mol bor? U molni qancha so’mdan sotgan .
75. Uchta sonning yig’indisi 75438 ga teng. Birinchi son 18345 ga teng. Ikkin son birinci sondan 345 taga kam . ikkinchi sonni toping.




№10

76. Omborda 820 sr guruch bor edi. Birinchi kuni 180sr , ikkinchi kuni birinchi kunga qaraganda 20 sr ko’p guruch sotuvga chiqarildi. Omborda necha tonna guruch qoldi?

77. Bir necha sonning o’rta arifmetigi 40 ga teng. Bu sonlar qatoriga 80 ni qo’shib hisoblansa , u 45 ga teng bo’ladi. Dastlab qo’shiluvchilar soni nechta bo’lgan.
78. Onasi 50 yoshda , qizi 28 yoshda . necha yil oldin qizi onasidan 2 marta yosh bo’lgan?
79. 3ta firmada 624 nafar ishchi bor. 2-firmada ,1- sidagiga qaraganda ishlovchilar 5 marta ko’p, 3- firmada esa 1- va 2- firmalarda birgalikda nechta ishchi bo’lsa , shuncha ishcni bor. Har bir firmada nechtadan ishchi bor?




№11

80. Uzunligi 48 sm bo’lgan kesma 3 ta kesmaga bo’ligan. Chetki kesmalarning o’rtalari orasidagi masofa 12 sm ga teng. O’rtadagi kesmaning uzunligini toping.

81. Uzunligi 60 sm bo’lgan kesma 3 ta kesmaga bo’ligan. Chetki kesmalarning o’rtalari orasidagi masofa 23 sm ga teng. O’rtadagi kesmaning uzunligini toping.
82. AB kesma C va D nuqtalar bilan 3 ta qisamga bo’lindi. Agar AB=48 sm , AC= 16 sm , DB= 12 sm bo’lsa , CD kesmaning uzunligini toping.
83. Gavhar bozardan 3 kg konfet, 5kg olma , 4 kg uzum sotib oldi. 1 kg konfet 1230 so’m, 1 kg olma 180 so’m, 1 kg uzum 200 so’m bo’lsa , Gavhaedagi 8600 so’m puldan qanchasi qolgan?




№12

84. AB kesma C va D nuqtalar bilan 3 ta qisamga bo’lindi. Agar AB=15 sm , CD ning uzunligi AC dan 3 marta kam . Agar AB =60 sm bo’lsa , DB kesmaning uzunligini toping?

85. Mashina manzilga borish uchun 632 km yo’l yurishi kerak. U 60km tezlik bilan 3 soat, 72 km tezlik bilan 2 soat-u 15 minut , 70 km tezlik bilan esa 2 soat-u 30 minut yurdi. Mashina manzilga yetish uchun necha kilometr qoldi?

86. To’g’ri to’rtburchakning yuzi 720 sm² , asosi esa 24 sm. Perimetri shu to’g’ri to’rtburchakning perimetriga teng bo’lgan kvadratning yuzini toping?

87. Kitob daftarga qaraganda 7 marta qimmat . Kitob uchun daftarga qaraganda 900 so’m ortiq to’landi. Kitob necha so’m turadi?




№13

88. To’g’ri to’rtburchakning yuzi 648 sm² , asosi esa 18 sm. Perimetri shu to’g’ri to’rtburchakning perimetriga teng bo’lgan kvadratning yuzini toping?

89. Qalam daftarga qaraganda 6 marta arzon. Qalam uchun daftarga qaraganda 200 so’m kam to’landi. Daftar necha so’m turadi?
90. To’g’ri to’rtburchakning eni bo’yidan 10 sm uzun, perimetri esa 92 sm ga teng. Shu to’g’ri to’rtburchakni yuzini toping?
91. Bir aylananing diametri 6 dm , ikkinchi aylananing radiusi esa 5 sm ga teng. Birinchi aylananing radiusi ikkinchi aylana diametridan necha marta uzun?





№14

92. To’g’ri to’rtburchakning bir tomoni ikkinchi tomonidan 16sm qisqa , ularning yig’indisi esa 68 sm gat eng. Shu to’g’ri to’rtburchakning tomonlarini, perimetrini va yuzini toping?

93. To’g’ri burchakli parallelepiped barcha qirralari uzunliklarining yig’indisi 72 sm gat teng. Agar barcha qirralar uzunligi tub sonlarda ifodalangan bo’lsa , bu parallelepipedning hajmi qanday bo’lishi mumkin?

94.To’g’ri to’rtburchakning bir tomoni ikkinchi tomonidan 22 sm uzun, ularning yig’indisi esa 76 sm ga teng. Shu to’g’ri to’rtburchakning tomonlarini , perimetrini va yuzini toping?

95. To’g’ri burchakli parallelepiped barcha qirralari uzunliklarining yig’indisi 52 sm gat teng. Agar barcha qirralar uzunligi tub sonlarda ifodalangan bo’lsa , bu parallelepipedning hajmi qanday bo’lishi mumkin?




№15

96. Toshkent va Navoiy shaharlari orasidagi masofa 500 km . Bu shaharlardan bir vaqtda bir-biriga qarab ikki mashina yo’lga chiqdi. Birinchi mashinaning tezligi soatiga 54 km , ikkinchisining tezligi esa 60 km. 1 soat-u 20 minutdan so’ng mashinalar orasidagi masofa qancha bo’ladi?

97. Toshkent va Termiz shaharlari orasidagi masofa 700 km . Bu shaharlardan bir vaqtda bir-biriga qarab ikki mashina yo’lga chiqdi. Birinchi mashinaning tezligi soatiga 60 km , ikkinchisining tezligi esa 72 km. 1 soat-u 15 minutdan so’ng mashinalar orasidagi masofa qancha bo’ladi?
98. Yoyiq burchak nur bilan biri ikkinchisidan 5 marta katta bo’lganikki durchakkga bo’lingan. Shu burchakning gradus o’lchjvlarini toping va ularning turuni aniqlang.




№16

99. Oltin va durdan yasalgan bezakning og’irligi 3 misqol ( og’irlik o’lchovi). 1 misqol oltin 5 dinor, 1 misqol dur 15 dinor bo’lsa , btzakda necha misqoldan oltin va dur bor? ( J: 2 misqol oltin, 1 misqol dur)

100. O’ylangan sonni 2 ga ko’paytirib , hosil bo’lgan songa 1 qoshilsa , so’ngra yig’indini 3 ga ko’paytirib , bu ko’paytmaga 2 qo’shilsa , so’ng hosil bo’lgan son 4 ga ko’paytirilib, bu ko’paytmaga 3 qo’shilsa , 95 hosil bo’ladi. O’ylangan sonni toping?

101. Ikki sonning yig’indisi 896. Qo’shiluvchilardan biri 5 raqami bilan tugaydi. Agar shu raqam o’chirilsa , ikkinchi son hosil bo’ladi. Shu sonlarni toping? ( J: 815, 81)

102. Savdogarda 110 kg mol bor. Agar u 1 kg molni 200 so’mdan sotsa 6000 so’m zarar ko’radi. Savdogar hamma molini sotib , 5000 so’m foyda qildi. U molning 1 kg ni necha so’mdan sotgan?

(J: 300 so’mdan)

№17

103. Firma buyurtmani 12 kunda bajarishi kerak edi. Firma har kuni rejadan tashqari 7 ta mahsulot tayyorlab , 10 kunda topshiriqni bajaribgina qolmay, qo’shimcha yana 20 ta mahsulot tayyorladi. Firma bir kunda nechta mahsulot tayyorlashi kerak edi? ( J: 25 ta)

104. “A qishloq – Tuman markazi” yo’nalishida ( marshirutda , oralig’ida) 10 ta avtobus bir xil tezlikda qatnaydi. Ularning harakat vaqti oralig’I ham bir xil- 30 minutdan. Avtobuslarning harakat oralig’I vaqti 25 minutdan bo’lishi uchun shu yo’nalishga yana nechta avtobus qo’yish kerak? ( J: 2ta)

105. “A qishloq – Tuman markazi” yo’nalishida ( marshirutda , oralig’ida) 10 ta avtobus bir xil tezlikda qatnaydi. Ularning harakat vaqti oralig’i ham bir xil- 15 minutdan. Shu yo’nalishga yana 5 ta mashina qo’yildi. Avtobuslarning qatnash oralig’i qanchaga qisqardi? ( J: 5 min)

№18

106.