1. Postindustrial jamiyat uch jihati. Islom moliya bozorlarining globallashuvi

Postindustrial jamiyatda iqtisodiy tizimlarming rivojlanish xususiylashtirish Barqaror rivojlanish (tavsifi)

1.YalMning o'sish sur'atlario’rtamuddatidavrdataqqoslanadiganmamlakatlarguruhidao'rtachadanyuqoribo'ladi	Foydaning (daromadningyokikompaniyalarkapitalizatsiyasining) o'sishsur'atlaritaqqoslanadigankompaniyalarguruhidao'rtachadanyuqoribo'ladi.
2.O’sisho'rtamuddatitavsifgaegabo'lib, tashqjiqtisodiyahvolhamdaiqtisodiyotdagitubo'zgarishlarbilanbog'liqholdauzoqdavometmaydiganunqirozlardanhamxolibo’lmagan	Unchauzoqdavometmaydiganinqirozlardanham хolibolmagan. bo'lib, tovarlarninghayotiysikli, mavsumiyligi, shuningdek, biznesniqaytatashkiletishbilanbogliqbo1ganuzoqdavometmaydiganinqirozlardanhamxoliemas
3.Davlatstrategiyasivarivojlanishustuvorliklarigamuvofigtarzdaхalqaromehnattaqsimotida гaqobatbardoshliknioshirishuchuniqtisodiyotningtarmoqtuzilmasidao'zgarishlaryuzberadh.	.Mahsulotningrаqobatbardoshliginioshirish, ichkivatashqibozorlarniegallashmaqsadiaridakompaniyаningstrategikrejalarigamuvofigravishda. biznesnimuntazamqауtatashkiletish (moslashtirish) ishtariamalgaoshiriladi

. Jahon iqtisodiyotining bunday postindustrial rivojlanish bosqichi uchun quyidagi xususiyatlar хos:

1) jtimoiy ishlab chiqarish jarayonida ishtirok etayolgan omillar rolining о ozgarishi; bu kapitalning adekvat shakllarini oluvchi insoniy, texnik, tabiy, institutsional, tashkily, axborot omillarini o'z ichiga olgan "tabiat-inson- jamiyat' tizimidagi asosiy munosabatlarga asoslanadi

2) O'zgartirilgan mehnat predmeti: inson faoliyati tabiatning o'zgarishidan ongning o'zgarishi tomon siljiydi;,

3) jahon iqtisodiyotining xalgarolashuvida tovarar, xizmatlar va axborotlar ogimining. insonlar va g'oyalar bilan almashinuvning tezligi. jadalligi va omma orasiga singish teranligi turli mamlakatiarigtisodiy tizimlarining o'zaro munosabatlari rivojlanishiga olib keladi;

4) iqtisodiy tizimlarning global iqtisodiyotga integratsiyalashuvi natijasida mahalliy ishlab chiqaruvchilar xогіjјy iste'molchilar bilan yanada uzviyroq bog'lanib qoladilar,

5) ichki bozorlarda хorijy iqtisodiy subyektlar bilan raqobat yanada kuchayadi;B yangi sharoitlarda raqоbat kurashida g'alaba qozonishning zartriy sharti sifatida o'zaro munosabatlarning miqdoriy o'sishi o'rnini sifat o'sishi egallaydi

..." Postindustrial jamiyat konsepsiyasi shundaki, sivilizatsiya taraqqiyotning ushbu muаyyan tarixiy bosqichida axborot va bilimlar ishlab chiqarishning eng muhim mahsuli hisoblanadi. Mazkur konsepsiyaning o'ziga хоs xususiyatlari quyidagilardan iborat: аxborot va bilimlarning jamiyat hayotida tutgan o'nini oshirish; . har bir davlatning yalpi ichki mahsulotida axborot kommunikatsiyalari, mahsulotlari vа хizmatlari ulushining o'sishi; * insonlarning o'zaro samarali axborot almashinuvi (a), хalgaro аxborot гesurslariga erkin kira olish (b) va insonlaming аxborot mahsulotlari va xizmatlariga bo'lgan ehtiyojlarini qondirish(v)ni ta'minlay oladigan global axborot makonini yaratish.

2. Islom rnoliya bozorining g/obal/ashuvi.Arab monarxiyalarining islom banklari mahalliy bozorlarda katta foyda olgan holda, faol tarzda xorij tomon intilmoqda.Ular qo'shni davlatlar, jumladan. Turkiya, Pokiston va Eron bozorlarida ishtirok etishdan katta imkoniyatlarni ko'zlamoqdalar. Islom moliyasining ikki markazi - arab monarxiyalari bilan Malayziya o'rtasidagi aloqa mustahkamlanib bormoqda. bu mamlakatda mazkurturdagi 9 ta bank faoliyat ko'rsatmoqda, ularning birinchisi 1983 y.da tuzilgan edi. 2004 yilda Malayziya hukumati ilk bor arab monarxiyalaridan kelib chiqqan uchta xorijiy bankka faoliyat uchun litsenziya berdi.
Blroq arab banklari nafaqat musulmon dunyosida faoliyat yuritadi. Ularning G'arb mamlakatlari bozoriga chiqishi faollashdi, sababi bu yerlarda moliyachilarning islom bank sektoriga bo'igan qiziqishi ortib bormoqda.Bu tipdagi investitsiya banklari Yevropada 1978 y.dan boshlab ish boshladilar, bunda Lyuksemburgda Islamic Bank System (hozirda Islamic Finance Bank) ochildi.Shveysariyada 1981 y.da oar-al-Mal ai-Islamic (hozirda Faisal Private Bank) tashkil topdi, u Bahrayn Ithmaar Bank tarkibida bo'lib, 1 mlrd.AQSh dollariga teng kapitalga egalik qiladi.London islom moliyasining muhim markaziga aylanib bormoqda.Bu jarayonda Britaniya Moliyaviy xizmatlar agentligining faol siyosati katta rol o'ynamoqda.2004 y.da u Yevropada birinchi bor Islamic Bank of Britain islom bankiga faoliyat ko'rsatishi uchun litsenziya berdi. Qatar International Islamic Bank uning yirik aksioneri sanaladi,boshlang'ich kapital esa,bahraynlik investorlar tomonidan taqdim etilgan. Keyinroq, Buyuk Britaniyada Europyean Islamic Investment Bank, shuningdek, arab monarxiyalari investorlari tomonidan nazorat qilinadigan. "Arab Banking Corporation"ning Bahrayn bo'linmasi - AI-Buraq banki tashkil etildi.

Britaniyaning HSBC va Lloyds TSB banklari esa jamg'armalarni islom tamoyllariga asoslangan holda qabul qila boshladi.

Islom moliya bozorida 2006 y.da 500 min. AQSh dollariga teng mablag'ni jalb etish bo'yicha konsultant sifatida chiqkan WestLB Germaniya bankining London filiali faol xizmat qilmoqda.Citigroup, HSBC, Morgan Chase, BNP Paribas, Barclays, lNG, UBC, Deutsche Bank,ABNAmro, Society Generate, Lloyds TSB kabi gigantlardan iboratjahonning yetakchi banklari islom moliya bozoriga kirib bormoqda. Bu esa islom moliyasi kuchga to'lib borayotganidan dalolat beradi.Bu banklarning katta qismi islom tamoyillariga asoslangan qimmatli qog'ozlarni chlqaradilar, ba'zilari esa, hattoki o'z tarkibida is10m bo'linmalarini tashkil etmoqdalar.Fors ko'rfazi mamlakatlari bo'yicha yetakchi mutaxassis J.F.Seznekning (AQSh, Kolumbiya universiteti) fikriga ko'ra, "islom moliyasi sifat belgisini oldi.
3. inson kapitali - bu eng avalo, хodimning intellekti (aql-zakovat) va malakasi, degan haqiqatga e'tiborlarini qaratadilar. U ishlab chiqarishning joriy vazifalarini bajarish uchun qaratigan kompaniya xizmatchilarining bilimlari, amaliy malakalari va ijodiy qobiliyatiaridan iborat, u shuningdek, ma'naviy qadriyatlar, mehnat madaniyati va ishga umumiy yondashuvni ham o'z ichiga oladi

Inson kapitaliga kiritiladigan investitsiyalar bevosita va bilvosita bo'lishi mumkin. Bevosita investitsiyalarga ta'lim uchun va хоdimlarni kasbgа o'qitish hагajatlari, bilvositaga - tibbiy xizmat ko'rsatish, bolalar parvarishi, ularning tarbiyalash, boshqacha qillb aytganda inson kapitali moddiy egalarini takror ishlab chiqarish bilan bog'liq xarajatiar taalluqli. Rivojlangan mamlakatlardagi inson kapitaliga bevosita investitsiyalar hajmi ancha katta miqdorlarga yуetdi va hanuz o'sishda davom etmoqda.

Masalan, 1995 yilda AQShda o'z хodimlarini o'gitish uchun ish haqi fondi (amg'armasijning 5-7% sarflangan, bu eng ko'p foyda olib keladigan kapital sarfi hisoblanadi. Inson kapitaliga јalb etiladigan investitsiyalar o'z tarkibiga ko'ra bir xil emas хarajat turlari bo'yicha aniqlashtiriladi. Investitsiyахаrајatlarining uch turi: salomatlik kapitali, madaniyat kapitali, ta'lim kapitaliga ajratiladi. Salomatik kapitaliga investitsiyalar inson kapitali uchun asos bo'lib hisoblanadi, chunki u inson hayotining mehnatga layogati bo'lagini uzaytradi va shu orqali inson kapitalining jsmoniy yemiriishini sekinlashtiradi. Makroiqtisodiy darajada jamiyat salomatigi" (Public Health as a resourse) maxsus termini qo'llaniladi va u milliy хavfsizlikni ta'minlashga yordam beruvchi tibbiy-jtimoiy resurslar va jamiyat qudratini anglatadi.