1. Pedagogik menejment tushunchasi. Pedagogik menejmentning mohiyati va shakllanishi. Menejment – ingliz tilidagi “manajer”

4-davr – axborot davri (1960 yildan xozirgi kunga qadar). Bu davrda matematik apparatni foydalanishga tayangan boshqarish konsepsiyasini ishlab chiqish boshlandi. Buning yordamida matematik analizlarni va menedjerlarning qarorlarini integratsiyalashga erishildi. Boshqarish matematik ko‘rinishda namoyon bo‘lishi mumkin mantiqiy jarayon sifatida qaraldi.

Boshqarish funksiyalarining ba’zi birlarining qayta qurilishi, inson mehnati va EHM uyg‘unlashishi tashkiliy tizim elementlarini qayta ko‘rib chiqishni taqoza etdi.

Boshqarish ilmining rivojlanishi menedjmentning u yoki bu aspektini ishlab chiqqan maktablarning va yondashuvlarning ko‘plab paydo bo‘lishi bilan xarakterlanadi. Zamonoviy boshqaruv ilmiga katta xissa qushgan olimlarning ichida Frederik Teylorni alohida atab o‘tish kerak. Ratsionalistik maktabning asoschisi amerikan injeneri F.Teylorning (1856-1915) ko‘rsatishicha, boshqaruv to‘rtta “buyuk asosoiy prinsiplarga”: 1) ishlab chiqarishning ilmiy asosiini ishlab chiqishga; 2) ijrochilarni ilmiy asosda tanlab olishga; 3) ularni ilmiy tayyorlashga; 4) ma’muriyat bilan ijrochilarning orasida mustahkam dustlik hamkorlik o‘rnatishga asoslanishi kerak.

F. Teylor va uning izdoshlari (G. Gantt, F. va L. Shilbertlar, S. Tamson va b.) ilmiy prinsiplarga asoslangan boshqaruv empirik tajribaga asoslangan boshqaruvga qaraganda yuqori natijalar ko‘rsatishini isbotladi. Ratsionalistik maktab asoschilarining bosh g‘oyasi shundan iboratki:

-ishlab chiqarishni ratsionalizatsiya qilish asosiy vazifasi bo‘ladigan menedjmentni faoliyatning mustaqil sohasi va turi sifatida tan olish;

-ishlab chiqarish jarayoni va mehnat operatsiyalarini alohida elementlarga ajratish, ularni bajarishga sarf qilinadigan vaqt diapazonini aniqlash;

-ishni bajarishning belgilangan vaqti; yuqori ish xaqi yordamida ish unumdorligini oshirish; tanlab olish.