1. O`zbekiston Respublikasining yer kodeksi

O`zbekiston Respublikasining yer kodeksi. Suv va suvdan foydalanish to`g`risidagi qonuni, yerlarning meliorativ holatini yaxshilash va suvdan oqilona foydalanishga oid qarorlar.
Reja:
1. O`zbekiston Respublikasining yer kodeksi.
2. Suv va suvdan foydalanish to`g`risidagi qonuni.
3. Yerlarning meliorativ holatini yaxshilash va suvdan oqilona foydalanishga oid qarorlar.
Vazirlar Mahkamasining 2019 yil 20 dekabrdagi 1023-sonli qarorining ijrosi doirasida “YERELEKTRON” AAT asosida jami 8883 ta yer uchastka tanlash materiallaridan 8719 tasi ko‘rib chiqildi va ekologik talablarga mos kelmagan 120 ta materiallarga rad etildi.
Joriy yilning 1-yarmida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007 yil 7 iyundagi PQ-649-sonli qaroriga asosan, 9 ta uglevodorod konlarida texnologik jarayonlari davomida ajralib chiqadigan chiqindi suvlarini yer osti qatlamiga joylashtirish uchun litsenziyalar berildi.
Hisobot davrida Davlat geologiya qo‘mitasi bilan hamkorlikda noruda foydali qazilmalarni geologik jihatdan o‘rganish, ularni qazib olish uchun yer uchastkalaridan foydalanish huquqini beruvchi litsenziyalar olgan xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning ekologik me’yoriy hujjatlar bilan qamrab olinganligi tahlili amalga oshirildi.
Suv va suvdan foydalanish maqsadlariga ko‘ra ichimlik, maishiy-xo‘jalik, davolash, kurort, rekreatsion, baliqchilik ahamiyatiga ega, sanoat ishlab chiqarish, energetika, qishloq xo‘jaligi va boshqa turlarga bo‘linadi. Suv xo‘jaligining foydalanuvchi tashkilotlari, suv iste’molchilari uyushmalari, kommunal-maishiy soha, gidroenergetika korxonalari, boshqa korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari, boshqa davlatlarning fuqarolari hamda fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar suvdan foydalanuvchilar bo‘lishi mumkin.
Suv ob’ektidan suv olish usuliga, suvlarning va suv ob’ektlarining holatiga ta’sir etilishiga qarab suvdan foydalanish suvdan umumiy va maxsus foydalanishga bo‘linadi.
Jismoniy shaxslar tomonidan suvlarning va suv ob’ektlarining holatiga ta’sir etuvchi maxsus inshootlar va qurilmalarni qo‘llamagan holda o‘z ehtiyojlarini hamda boshqa ehtiyojlarni qondirish maqsadida suvdan foydalanish suvdan umumiy foydalanishdir.
Yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan suvlarning va suv ob’ektlarining holatiga ta’sir etuvchi maxsus inshootlar va qurilmalarni qo‘llagan holda amalga oshiriladigan suvdan foydalanish suvdan maxsus foydalanish deyiladi. Suvdan maxsus foydalanishga ayrim hollarda maxsus inshootlar va qurilmalarni qo‘llamagan holda, ammo suvlarning va suv ob’ektlarining holatiga ta’sir etadigan suvdan foydalanish ham kiritilishi mumkin.
Suv ob’ektlari tanho yoki birgalikda foydalanishda bo‘lishi mumkin. Qonun hujjatlarida belgilangan tartibda yuridik yoki jismoniy shaxslarga butunlay yoki qisman foydalanishga berilgan suv ob’ekti tanho foydalaniladigan suv ob’ektidir.
Suv ob’ektlari, avvalo, aholining ichimlik suvga bo‘lgan ehtiyojini va maishiy ehtiyojini qondirish uchun foydalanishga beriladi. Suv ob’ektlari tanho foydalanish uchun O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi yoxud tegishli vakolatga ega davlat organi tomonidan qonun hujjatlarida belgilanadigan tartibda batamom yoki qisman beriladi. Suv ob’ektlari tanho foydalanish uchun suvdan maxsus foydalanish yoki suvni maxsus iste’mol qilish ruxsatnomasi albatta rasmiylashtirilgan holda beriladi.
Suvdan maxsus foydalanish yoki suvni maxsus iste’mol qilish ruxsatnoma asosida amalga oshiriladi.
Tabiiy suv ob’ektlarining suvidan maxsus foydalanish yoki ularning suvini maxsus iste’mol qilish uchun ruxsatnoma yer usti suvlari bo‘yicha — qishloq va suv xo‘jaligi organlari, yer osti suvlari bo‘yicha — geologiya va mineral resurslar organlari bilan kelishilgan holda ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish organlari tomonidan beriladi.
Suvdan maxsus foydalanish yoki suvni maxsus iste’mol qilish uchun ruxsatnoma berish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining «Tabiatdan foydalanish sohasida davlat xizmatlari ko‘rsatishning ayrim ma’muriy reglamentlarini tasdiqlash to‘g‘risida» 2018 yil 31 martdagi 255-son qarori bilan belgilangan.
Jismoniy va yuridik shaxslar suni iste’moli va suvdan maxsus foydalanish uchun ruxsatnomani olish uchun yagona davlat hizmatlari markazlari orqali murojaat qilishlari mumkin.
Egalik qilish, foydalanishdan kelib chiqadigan munosabatlarni tartibga solish va mineral resurslarni tasarruf etish (tog‘-kon munosabatlari) muvofiq amalga oshiriladi 23.09.1994 y.O‘zbekiston Respublikasining "Mineral resurslar to‘g‘risida" gi qonuni talablari bilan № 2018-XII. Maxsus vakolatli davlat organlari tog‘-kon munosabatlari sohasida O‘zbekiston Geologiya va mineral resurslar Davlat qo‘mitasi, O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish Davlat qo‘mitasi, O‘zbekiston Respublikasi sanoat xavfsizligi Davlat qo‘mitasi bo‘ladi.
Ekologiya Davlat qo‘mitasi qurilishga litsenziya beradi va bevosita muzokaralar natijalari asosida chiqindilarni saqlash va yo‘q qilish uchun yer osti inshootlarini ishlatish. Litsenziya berish talablari muvofiq amalga oshiriladi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007 yil 7 iyundagi PQ-649-sonli qarori talablari bilan. "Litsenziya berish tartibini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida yer osti sohalaridan foydalanish huquqi". Qurilishi uchun yer qa’ridan foydalanish uchun litsenziya va tog‘-kon bilan bog‘liq bo‘lmagan yer osti inshootlarini ishga tushirish, uning egasining yer osti inshootlarini qurish va ekspluatatsiya qilish, shu jumladan uglevodorodlarni yer osti saqlash, chiqindilarni saqlash va yo‘q qilish uchun muayyan yer qa’ridan foydalanish huquqini tasdiqlaydi.
Qurilishi uchun yer qa’ridan foydalanish uchun litsenziya va tog‘ - kon bilan bog‘liq bo‘lmagan yer osti inshootlari operatsiya, davlat ekologik ekspertiza ijobiy xulosa faqat berilishi mumkin.Er qa’ri uchastkasidan foydalanish huquqi uchun litsenziya berish saqlash uchun yer osti inshootlarini qurish va ishlatish uchun va chiqindilarni yo‘q qilish, shuningdek, mineral zaxiralar bo‘yicha Davlat komissiyasining ijobiy xulosasiga ega bo‘lish kerakfoydalanish uchun taqdim etilgan yer qa’ri uchastkasi uchun geologik materiallarni davlat ekspertizasi natijalari asosida Geologiya Davlat Komiteti qoshida.