1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

vaqt
 
Soti
sh haj
m
i
 

---

100 
1)
 
O‘sish bosqichi.
Sotish xajmining o‘sish bosqichida sotishni 
rag‘batlantirish strategik ahamiyatga ega. Bu bosqichda tovar doimiy ravishda yangi 
iste’molchilarni jalb etuvchiga aylanadi. Bundan tashqari raqiblardan ustunlikka 
erishish uchun sotish hajmini oshirish, savdo nuqtalari sonini ko‘paytirish va ayrim 
tovarlarga tanlov asosida rag‘batlantirish tadbirlari qo‘llaniladi. O‘sish bosqichida 
marketing harajatlarini quyidagi tarkibda shakllantirish maqsadga muvofiq bo‘ladi: 
−
50 % tijorat faoliyati bilan bog‘liq tadbirlarga;
−
40 % reklamaga;
−
10 % sotishni rag‘batlantirishga.
Ushbu bosqichda marketing byudjeti to‘liq shakllantirilgach, sotish hajmini 
oshirish maqsadida rag‘batlantirish rejasi ishlab chiqiladi. 
2)
 
Pasayish bosqichi.
Tovarlar iste’molchilarga yaxshi tanish, dimiy 
iste’molchilar soni yetarli bo‘lganda sotishni rag‘batlantirish tadbirlari doimiy 
ravishda qo‘llanilishi maqsadga muvofiq. Bu bosqichda reklamaning samardorligi 
pasayadi. Tovar sotuvini jonlantirish uchun sotishni rag‘batlantirishning bayramlar 
uyushtirish, yangi o‘ramlarni joriy etish kabi usullaridan keng qo‘llaniladi. Pasayish 
bosqichida marketing harajatlarini quyidagi tarkibda shakllantirish maqsadga 
muvofiq bo‘ladi: 
−
30 % tijorat faoliyati bilan bog‘liq tadbirlarga;
−
20 % reklamaga;
−
50 % sotishni rag‘batlantirishga.
3)
 
Inqiroz bosqichi.
Ushbu bosqichda rag‘batlantirishning barcha usullardan voz 
kechiladi. 
Sotishni rag‘batlantirish rejasini tuzishda quyidagilarga e’tibor qaratish lozim: 
–
 
sotishni 
rag‘batlantirish bilan bog‘liq tadbirlar aniq maqsadga 
yo‘naltirilganda va tovarlarning hayotiylik davri bilan uyg‘unlashganda samaralidir. 
–
 
sotishni rag‘batlantirish bilan bog‘liq tadbirlar ma’lum muddatlarda amalga 
oshirilganda va doimiy bo‘lmaganda samaraliroq hisoblanadi. keng iste’mol 
tovarlariga nisbatan sotishni rag‘batlantirish tadbirlari 1-2 oy davomida o‘tkazilishi 
maqsadga muvofiqdir. 
Mavsumiy va favqulodda harid qilinadigan tovarlarga nisbatan sotishni 
rag‘batlantirish tadbirlari mavsum vaqtida 2-4 hafta davomida o‘tkazilishi maqsadga 
muvofiq.