1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

95 
4.1-jadval 
Sotishni rag‘batlantirishning maqsadlari 
Iste’molchilarni rag‘batlantirish 
Tijorat faoliyatini rag‘batlantirish 
Yangi iste’molchilarning tovarlarni 
sinab(tatib) ko‘rishiga imkon berish 
Yangi tovarni bozorning yangi 
sohalariga kiritish 
Yangi va sifati yaxshilangan tovarlarni 
taklif qilish 
Tijorat harajatlarini kamaytirish 
Iste’molchilarning tovarlardan takroriy 
foydalanishlarini rag‘batlantirish 
Xodimlarning sotish malakalarini 
oshirish 
Doimiy va ko‘p sonli harid jarayonini 
ta’minlash 
Tovarlarni siljitishda raqib tovarlarning 
salbiy ta’siridan himoyalanish 
Iste’molchilarning harid faolligini boshqa 
tomonga o‘zgartirish 
Sotish hajmini oshirish va zahiralarni 
optimal boshqarish 
Mijozlarni rag‘batlantirish orqali ularni 
saqlab qolish 
Savdo nuqtalari faoliyatini 
rag‘batlantirish 
Reklamani kuchaytirish yoki shaxsiy 
sotishlarni kuchaytirish 
Sotuvchilarning mas’uliyati va savdo 
madaniyatini oshirish 
Tijorat faoliyatini rag‘batlantirish 
Sotishni rag‘batlantirishning strategik, maxsus va bir martalik maqsadlarini 
alohida ajratib ko‘rsatishimiz mumkin: 
1)
Strategik maqsadlar: 
−
iste’molchilar sonini oshirish; 
−
har bir iste’molchi tomonidan sotib olinadigan tovarlar sonini oshirish; 
−
iste’molchilarning tovarga bo‘lgan qiziqishini oshirish; 
−
tovar aylanmasini marketing rejasi ko‘rsatkichlaridan oshishini ta’minlash; 
−
sotish faoliyatining reja ko‘rsatkichlarini bajarish [19,17]. 
2)
O‘ziga xos maxsus maqsadlar: 
– eng ko‘p naf keltiradigan tovarlar sotuvini tezlashtirish; 
– muayyan tovarlarning aylanuvchanligini oshirish; 
– omborlarda ortiqcha tovar zahiralarining bo‘lmasligini ta’minlash; 
– mavsumiy tovarlar sotuvini maqbullashtirish; 
– raqiblarga qarshi harakatlarni ishlab chiqish va amalga oshirish; 
– sotuvni jadallashtirish. 
3)
Bir martalik maqsadlar: 
– turli bayram tadbirlari, voqea-hodisalar ro‘y berganda vaziyatdan foydalanib 
yuqori foyda olish; 
– reklama tadbirlarini qo‘llab-quvvatlash [19,17]. 
Sotishni rag‘batlantirish boshqa marketing kommunikatsiyasi elementlariga 
qaraganda afzalliklarga ega bo‘lishi bilan birgalikda ayrim kamchiliklarga ham ega 
(4.2-jadval). 

---