1 O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi termiz davlat universiteti

Kartaga tushiriladigan ob'erktlarning
konturlarni umumlashtirish

---

159
Chergara va konturlarni gernerralizatsiya kilganda kartada tasvirlangan
ob'erktlarning (chiziklar va maydonli) geromertrik shakllarini uziga xos
xususiyatlarini saklab kolishga e'tibor berriladi. Kartada, ba'zan bir ob'erk
tushirilib kolinsa, ba'zilari burttirib tasvirlanishi mumkin.
Masalan: Daryoning ilon-izi (myandra) bulib, okishini gernerralizatsiya
kilganda usha daryoning xususiyatlarini saklab kolishga xarakat kilish kerrak.
Xuddi shunday kirgoklarni tasvirlashda xam shu xususiyatlar saklanadi.
Masalan: Fyord tipidagi kirgoklar karta masshtabidan kat'iy nazar uning
xususiyati saklanishi kerrak, ayniksa, derngiz kartalarida Orol va
Yarimorollarning chergaralari orierntir bulib xisoblangani uchun anik
kursatiladi.
Mikdor kursatgichlarini umumlashirish. Mikdor kursat-gichlarini
umumlashirish kuprok iktisodiy kartalarda, axoli, iklim va gipsomertrik
kartalarda uchraydi.
Masalan: Axoli kartalari uchun kuyidagi pogona buyicha axoli
yashaydigan joylar kursatiladi;
500 gacha, 500-1000 gacha, 1000-2000 gacha, 2000-5000 gacha,
5000-7500 gacha, 7500-10000 gacha, buni gernerralizatsiya kilsak;
500-1000, 1000-5000, 5000-10000 gacha. Lerkin umumlashtirishda
asosiy axoli yashaydigan joylar kuprok tasvirlanishi kerrak. Shunday misolni
rerlfni tasvirlovchi kartalarning balandlik va chukurlik shkalalarida xam
kurish mumkin.