1. Organizm genotipining o’zgarishi bilan boradigan va bir necha avlodlarda saqlanadigan o’zgaruvchanlik nima?

Blok-26

1. Organizm genotipining o’zgarishi bilan boradigan va bir necha avlodlarda saqlanadigan o’zgaruvchanlik nima?

A.mutatsiyB.irsiy o’zgaruvchanlik C.polimeriyaD.epistaz

2. To’satdan vujudga kelgan va qatiy ravishda nasldan naslga o’tadigan o’zgarishlar natijasida qanday belgilar paydo bo’lgan?

A.xushbo’y no’xatning kalta poyali navlari B.qat qat tojbargli o’simliklarC.g’alladoshlarda boshoq uzunligi,makkajo’xori so’tasining kattaligi. D.A va B

3. Qanday mutatsiyalar gomo va geterozigota holatda yashovchan bo’lmaydi, individual rivojlanishning dastlabki bosqichlarida nobud bo’ladi

A.resessiv mutatsiya B.dominant mutatsiya C.somatik mutatsiya D.jinsiy mutatsiya

4.Aniq ko’zga tashlanadigan o’zgarishlar

A. kalta oyoqli qo’y,tovuqlarda pat bo’lmasligi,mushuk barmog’I ayriligiB.pigment bo’lmasligi(albinism),barmoq kalta bolishi C.hamma to’g’ri D.ko’p barmoqlilik(polidaktiliya)

5.Xo’rozning bo’yin qismida pat bo’lmasligi –

A.somatik mutatsiya B.dominant mutatsiya

C.resessiv mutatsiya D.jinsiy mutatsiya

6. Jinsiy hujayralarda(I) va somatic hujayralarda(II) paydo bo’lgan mutatsiyalar mutatsiya uchragan organizmga(1) va keyingi avlodga(2) qanday ta’sir ko’rsatadi?a) namoyon bo’ladi b)namoyon bo’lmaydi

A I 1-a;2-b; II1-a;2-b; B I 1-a;2-b; II 1-b;2-a;

C I 1-b;2-a; II 1-a;2-b; D I 1-b;2-a; II 1-b;2-a;

7.Qaysi mutatsiyalar oqsil tuzilishiga o’zgartirish kiritadi,polipeptid zanjiridagi aminokislotalarning ketma-ketligini yangilaydi shu bilan oqsilning funksional faolligini o’zgartiradi ?

A.resessiv mutatsiya B. dominant mutatsiya C.somatik mutatsiya D.nuqtali mutatsiya

8. Xromosoma(a) va nuqtali(b) mutatsiya uchun xos xususiyatlarni juftlab yozing

1) gen doirasida sodir bo`ladi 2) xromosomalar soni karra ortadi 3) oqsillar tuzilishiga o`zgarishlar kiritadi 4) xromosomaning ma’lum bir qismini yo`qolishi tufayli yuzaga keladi 5) oqsil molekulasining funksional faolligini o`zgartiradi 6)genlarning yangi kombinatsiyasini hosil qiladi

A a-1,3; b-2,4,5 B a-2,4,5; b-1,3 C a-2,4,6; b-1,3,5

D a-2,4; b-1,3,5,6

9……. – sodda hayvon va o’simliklarda xromosomalarning karra ortishi?

A.polimeriy B.pleyotropiya C.poliploidiya D.polidaktiliya

10. Himolay quyonlarini 30⁰Cda –

A.hamma qismi oq,faqat oyog’i va dumida qora patlari bor. B.hamma juni oq bo’ladi

C. hamma qismi qora,faqat oyog’i va dumida oq patlari bor. D. hamma juni qora bo’ladi

11. Suv yong`og`ining(I) suv osti(a) va suv usti(b) barglari va nilufar gulining(II) suv usti(c) va suv osti(d) barglari qanday tuzilgan 1)voronkasimon 2)ingichka lansetsimon 3) yaxlit 4)patsimon qirqilgan

A I a-4; b-3; II c-2; d-;1 B I a-3; b-4; II c-2; d-1;

C I a-2; b-1; II c-3; d-4; D I a-4; b-3; II c-1; d-2;

12. Reaksiya normasiga xos bo`lgan belgilarni aniqlang

1) tashqi muhit natijasida kelib chiqadigan belgilarning xilma-xillik darajasi 2) tashqi muhit natijasida kelib chiqadigan belgilarning o`zgaruvchanlik darajasi

3)kengligi fenotip bilan aniqlanadi 4)kengligi genotip bilan aniqlanadi 5)organizm hayot faoliyatidagi belgilarning ahamiyatiga bog`liq

A 1,2,3 B 1,2,4 C 1,2,3,5 D 1,2,4,5

13. Sut tarkibidagi yog’ miqdori nimaga bog’liq?

A fenotip B genotip C barchasi D tashqi muhit omillari

14. Odamdagi dominant belgilar –

1)jingalak soch(geterozigotada taram taram soch) 2)sochning erta to’kilishi 3)malla bo’lmagan soch 4)qo’y ko’z, 5)sepkillar, 6)pakanalik 7) polidaktiliya 8)to’g’ri soch 9)normal,malla soch 10)ko’k yoki kulrang ko’z 11)sepkil bo’lmasligi 12)normal bo’y 13)barmoqlar soni normalA.1,2,3,11,12,13 B.1,2,3,4,5,6,7,8,11

C.1,2,3,4,5,6,7 D.8,9,10,11,12,13

15. Sitogenetik usulga xos bo`lmagan xususiyatlarni aniqlang1. bir genotipli organizmlarda faqat tashqi muhit natijasida yuzaga keladigan o`zgarishlarni o`rganadi 2.irsiy kasalliklar sabablarini o`rganib olish uchun ko`pgina qimmatli ma’lumotlar beradi 3. qandli diabet kasalligi sabablarini o`rgangan 4.xromosomalarning nozik o`zgarishlarini ham o`rganishga imkon beradi 5.odamning nasl nasabini o`rganib chiqqishga to`g`ri keladi A 1,2,4 B 1,3,5 C 2,4 D 2,4,5

16. Odam genetikasini o`rganishning usullarini juftlab yozing

a) egizaklar b) sitogenetik c) geneologik

1)xromosomalarning nozik o`zgarishlarini ham o`rganishga imkon beradi 2) bir genotipli organizmlarda faqat tashqi muhit natijasida yuzaga keladigan o`zgarishlarni o`rganadi 3) ko`pgina ressessiv kasalliklar shu metod yordamida aniqlangan 4)irsiy kasalliklarni sabablarini tushunib olish uchun qimmatli ma’lumotlar berdi A a-2,4; b-1; c-3 B a-2; b-1,4; c-3

C a-2; b-1; c-3,4 D b-1,2,4; c-3

17.Dominant gen kasalliklari ?

A.fenotipda aniq yuzaga keladi, davolash imkoni bo’ladi B.davolash imkoni yo’q

C.fenotipda aniq yuzaga keladi, davolash imkonini yo’q D. neytral holda uchraydi

18. Qaysi retsessiv gen kasalligi dominant gen kasalligiga sabab bo’ladi?A albinizm B fenilketonuriya C qandli diabet D daltonizm

19. Qaysi kasalliklar jinsiy X-xromosomaga birikkan holda nasldan naslga o’tadi?

A.fenilketonuriya, albinizm, gemofiliya, daltonizm

B. Klaynfelter, Shershevskiy-terner sindromi

C. Daun sindromi D. gemofiliya, daltonizm

20. Daun sindromi bilan tug’ilish sababi –

A.onaning yoshi 40dan oshgan bo’lsa bu kasallik bilan tug’ilish ehtimoli katta

B. onaning yoshi 30dan oshgan bo’lsa bu kasallik bilan tug’ilish ehtimoli katta

C. jinsiy xromosoma bittaga kamayib,XO bo’ladi.Natijada diploid to’plamda 44 ta xromosoma bo’ladi D.tashqi muhit omillari.

21. Shershevskiy-Terner belgilari ?

A. qo’l oyoqlari uzun,yelka chanoqqa nisbatan tor,skelet tuzilishi ayollarnikiga o’xshash

B.boshi nomutanosib kichik,yuzi keng,ko’zlari kichiik va yaqin joylashgan.Og’zi yarim ochiq aqli zaif,odatda bepusht,uzoq yashamaydi.

C. tuxumdon rivojlanmagan, ikkilamchi jinsiy belgilari juda sust namoyon bo’ladi

D. .miya shakli buzilib,mikrosefaliya rivojlanadi

22.O'rta-Yer dengizidan qaysi madaniy o'simliklar kelib chiqqan?1)sholi 2)beda 3)sabzi 4)kofe 5)shakarqamish 6)arpa 7)ananas 8)soya 9)bug`doy 10)qand lavlagi 11)tariq 12)tamaki 13)karam 14)loviya 15)kakao 16)kartoshka 17)suli 18) dukkaklilar

A 2,8,11 B 2,10,12,13 C 3,9,17,18 D 2,10,13

23. Soya va tariq o’simliklari vatanini aniqlang.

A Janubiy Osiyo B Sharqiy Osiyo C Markaziy Amerika D Janubi- G’arbiy Osiyo

24. Zig’ir va dukkaklilar vatanini ko’rsating

A Janubiy Osiyo tropik markazi B Sharqiy Osiyo markaziC Abissiya markazi

D Janubi-G’arbiy Osiyo markazi
25.Kelib chiqish markazlari va o’simliklarni juftlab yozing

1) Janubiy Osiyo 2)Janubiy Amerika 3)Abissiya

4)Sharqiy Osiyo 5)Janubiy-G’arbiy Osiyo 6)Markaziy Amerika a)bug’doy b)sholi c)tariq d) kofe daraxti e)kakao daraxti f)suli g)qalampir j)ananas i)banan h)arpa

A1-b;2-i;3-d;j;h; 4-c; 5-a;f; 6-g;e;

B1-b;2-j;3-d;i;h; 4-c; 5-a;f; 6-e;g

C1-b;2-i;3-d;j;c; 4-h; 5-a;f; 6-e;g

D1-b;2-j;3-e;i;h; 4-c; 5-a;f; 6-d;g

26.Hozirgi vaqtda markazlar soni qanchaga ko'paytirilgan

A.7 B.12 C.10 D.11

27.Seleksiyaning asosiy vazifasi nimada?

A.hayot mohiati,tuzulish arajalari,shakllari,rivojlanish qonuniyatlarini o’rganish

B.tirik sistemadagi fizik qonuniyatlar va ko’rsatgichlarni o’rganish

C. organizm hayot faoliyatini tashkil etuvchi kimyoviy moddalar kimyoviy moddalar va jarayonlar haqida

D. odamning oziq ovqat estetik texnik talablarini qondiruvchi yuqori mahsuldor hayvon zotlari,o’simlik navlari mikroorganizm shtammlarini yaratish

bir xil organizmlar guruhi olinadi.

A seleksiya B duragaylash C yakka

28.Yalpi tanlash usulining mohiyati nimada

1)ekinzorlardan faqat kerakli sifatga ega bo'lgan o'simliklar ajratib olinadi2)kelgusi yili urug'lari ekilib,o'simlik orasidan ham ma'lum belgiga ega bo'lganlari tanlab olish takrorlanadi 3)bu usulda olingan nav genetik jihatdan bir xil bo'lmaydi 4)tanlash vaqti-vaqti bilan takrorlanadi 5)ekinzorlarda qimmatli belgiga ega bo'lgan o'simliklar tanlanadi,ulardan yangi avlod olinadi 6)tanlash orqali toza liniyalarning genetik jihatdan bir xil bo'lgan organizmlar guruhi olinadi?

A.1,2,3,4 B.5,6 C.3,4,5 D.1,2,5

29.Bug’doyning past bo’yli serhosil navi tarkibida qanday modda mavjud?

A.interferon B.fitoaleksinC.kleykobina D.tritikale

30.Bug’doyning diploid va tetraploid navlari qanday xromosoma naboriga ega?

A.4n=42;6n=67 B.2n=14;4n=28

C.2n=36;4n=48 D.3n=21;6n=42

31. Qanday shtammlar antibiotic, ferment vitamin preparatlari va ozuqabop oqsillarni ishlab chiqishda katta ahamiyat kasb etadi? A.yuksak o’simlik B.mikroorganizm

C.poliploid nav D.geterozis

32.Interferon oqsili qanday vazifani bajaradi?

A.virus ko’payishi to’xtatadiB.zamburug’ o’sishini toxtatuvchiC.qonda glyukozani nazorat qiluvchi

D.zamburug’ o’sishiga sharoit yaratadi

33. G’alla(1) va go’za(2) navlarini belgilang.

a) ,,Sanzor” b),,Yulduz” c),,Ulug’bek-600”

d) ,,Samarqand” e),,Toshkent” f),,Samarqand-3”

g) Qozi dastorA 1-e;g; 2-a;b;c;d;f; B 1-a;c; 2-b;e;f C2-a;c; 1-b;e;f D 1-a;c; 2-b;d;e;f

34.Uzum navlarini ko’rsating-

1)Gultish 2)Zarg`aldoq 3) Sohibi 4)Farhod 5)Hiloliy 6)Lola 7) Rizamat 8)Obidov 9)Zarafshon 10) Nimrang 11)qozi dastor

A 2,4,6,9 B 8,10 C 1,3,5,7,9 D 1,3,5,7

35.Kim tomonidan yaratilgan qaysi kartoshka navidan yiliga ikki marta hosil olinadi-

A.Abdukarimov “Samarqand”

B.Muzaffarov “Nimrang”

C.Musayev “Sangzor” D.Abdukarimov “Obidov”

36.Turli xil oilaga mansub bo’lsada , kelib chiqish markazi bitta bo’lgan o’simliklarni aniqlang.

A)kartoshka,tamaki B)qand lavlagi, loviya C)qalampir,oshqovoq D)karam ,arpa

37.Odam embrionining maydalanish(a) gastrulyatsiya (b) jarayonlari dastlab qayerda boshlanadi?1)tuxum yo’lida 2)tuxumdon po’stlog’ida bachadonda/

A)a-2; b-3 B)a-1;b-3 C)a-3; b-3 D)a-3;b-2

38.DNK molekulasining bo’lagi 12 juft nukleotididan iborat.Mazkur DNK bo’lagining uzunligini toping.A)40.1 B)24 C)12 D)40.8

39.Odamlarda sochning qora rang malla rang soch ustidan sepkillilik sepkilsizlik ustidan dominantlik qiladi.Qora sochli sepkilli yigit xuddi shunday ayol bilan turmush qurgan. Ushbu nikohdan qora sochli

sepkilsiz o’g’li va malla sochli sepkilsiz qiz tug’ilgan.Ota-ona genotipini toping. A)AAbbxAaBb B)aabbxAABB C)AaBbxAaBb D)AaBBxAabb

40.Odamda kar-soqovlik kasalligining 2 xil turi uchraydi va ular retsessiv ,autosomaga birikkan genlar bilan ifodalanadi.Agar ota-onalar kar-soqovlikning bir turi bilan kasallangan,boshqa turi bo’yicha esa sog’ va geterozigotali bo’lsa.Kar- soqov bolaning tug’ilish ehtimolini aniqlang.A)50% B)100% C)75% D)25%

41.Agar DNK ning uzunligi 183.6nm ga teng bo’lib,undagi qo’shni nukleotidlar orasidagi masofa 0.34 nm gat eng bo’lsa, ushbu DNK fragmentida nechta nukleotidlar bo’ladi va ular nechta aminokislatalarni kodlaydi?A)540;180 B)540;540 C)540;170 D)180;180

42. Ma’lum bir oqsil sentiziga javobgar i-RNK dagi nukleotidlarning boshlang’ich qismidagi ketma-ketligi quyidagicha boshlanadi;UAGGSUAUSSUG. Ushbu qismdan sintezlangan aminokislotalardagi peptid bog’lar sonini toping. A)3 B)4 C)2 D)1

43.Rus oq tovuq tovug’ining ozuqa miqdori oshirilishi uning vazni ortishiga olib kelmasligi aksincha tuhumlar soni ko’payishi bioligiyaning qaysi metodi orqali o’rganiladi?A)kuzatish B)ekspremental tajriba C)taqqoslash D)matematik modellashtirish

44.Qaysi mitoz bosqichida bir xromatidli xromasomalarning tetraploid to’plami (a) va ikki xromatidli xromasomalarning diploid to’plami (b) kuzatiladi?A)a-anafaza;b-telofaza B)a-profaza;b-metofaza C)a-metofaza;b-anafaza D)a-anafaza;b-profaza,metofaza

45.Sebargada aerob sharoitda 1000kj energiya ATF da to’plangan bo’lsa,shu vaqtning o’zida yorug’lik ta’sirida sintezlangan ATF miqdorini aniqlang.A)750 B)850 C)150 D)30000