1 Oqıw ámeliyatı

Protokollar, klientler h’a’m serverler.

Protokol -bul kompyuterler arasındag’ı baylanıs ornatılıwında, mag’lıwmatlardıqabıl etiw h’a’m uzatıwda paydalanatug’ın signallar standartı. Yag’nıy kampyuterlerprotokol ja’rdeminde bir-biri menen baylanısjasaydı. Protokol durıs bolsa g’ana, kompyuterler arasında baylanıs ornatıladı.

Server-bul basqa kompyuter yamasa programmalarg’a xızmet ko’rsetetug’ın kompyuter yamasa programma. Yag’nıy basqa kompyuterlerge o’zinin’ fayıllarınan paydalanıwg’a ruxsat beriwshi kompyuetr server bolıp tabıladı. Bir kompyuterde bir neshshe server islew mu’mkin.
Mısalı: Ftp, WWW, elektron pochtaserveri.
Klient-server resurslarınan paydalanıwshı kompyuetr yamasa programma. Server sıyaqlı birkompyuterde bir waqıta bir neshshe klientislewi mu’mkin.
Shlyuz-proiokoldın’ bir tu’rdegi jag’dayın ekinshi tu’rdegi jag’dayına o’tkeriwshi tarmaq qurılması. Mısalı kompyuterinternetke jalg’ang’anda shlyuzdan paydalanıladı.
Proxy-bir qansha koimpyuterlerdin’ internetke qosılıwın ta’menlewshi tezimi.
Proxy server tiykarınan ko’p isletiletug’ın resursların saqlaw imkaniyatlarına iye.
URL-(Uniform Resaurce Locator) İnternetke kiriwdin’ en’ a’piwayı h’a’m qolay usılı bolıp, bul adresti ifadalaydı URL adresten kereginshe paydalanıwı mu’mkin.

İnternet-Provayderdi tan’law boyınsha ma’sla’h’a’tler

İnternet tezligi h’a’m sıpatlı provayderge baylanıslı. Sonın’ ushın Prvovayderdi tan’lawda to’mendegilerdi esapqa alıw maqsetke sa’ykes keledi.
. Provayder qanday tarmaqtan paydalanadı.
. Qaysı tarmaqlar menen mag’lıwmatalmasadı, tarmaqtın’ mag’lıwmattı o’tkize alıw qa’bileti.
. Domentdi ashıw mu’mkinshiligi.
. Ftp mu’mkinshiliginin’ beriliwi.
. Elektronlı pochta xızmetinin’ ko’rsetiliwi.
. Baylanıs tezligi h’a’m sıpatı, modemge telefon ete alıw qa’bileti, provayder modemi tu’ri (birdey ka’rxana modemleri u’ziliksiz baylanıstı ornatadı).