an: Informatika
Sinf: 5
Mavzu: Kompyuterdagi kalkulatordan foydalanish
1. O'quv maqsadi: Ta'limiy maqsad: O'tilganlarni yodga olish, xotirani kuchaytirish
Tarbiyaviy maqsad: O'quvchilarni bir - biriga hurmatini oshirish, yordam qo'lini cho'zishga chorlash
Rivojlantiruvchi maqsad:O'quvchilar olgan bilimlarini chuqurlashtirish
2. O'quv manbalari: kompyuter.
3. Dars tafsiloti va texnologik xaritasi:
T/r
Darsning bosqichlari
Qisqacha tavsif
Qo'llaniladigan usullar
Ajratilgan vaqt
1
Tashkiliy qism
1. Salomlashish
muloqot
3
2. Davomatni aniqlash
3. Navbatchi hisoboti
2
O'tilgan mavzu va uyga vazifani so'rash
O'tilgan mavzular bo'yicha savollar beriladi.
savol-javob
5
3
Yangi mavzuning qisqacha bayoni. Asosiy tushunchalar
Klaviatura buyruqlarni va axborotlarni kiritish qurilmasi hisoblanib asosiy qurilmalarga kiradi.
savol-javob
30
4
Mavzuni mustahkamlash
Mavzuni savollar yordamida mustahkamlash
og'zaki
3
5
O'quvchilarning bilimini baholash
Faol qatnashgani, savollarga to'g'ri javob bergani, ilg'orligi baholanadi
savol-javob
2
6
Uy vazifasini berish
O'qib kelish
2,3-mashqlar
1
7
Darsni yakunlash. Dars maqsadidan xulosa chiqarish
O'quvchilarning o'tilganlarini qay darajada o'zlashtirganliklarini aniqlash.
1
4. Mavzuning yoritilishi: “Kalkulator” (ingl. “calculator”) dasturi Windows operatsion sistemasining standart dasturlariga kiradi. Unda asosiy arifmetik amallar va muhandislik hisob-kitob vazifalarini ham bajarish mumkin.
Kalkulator dasturini ishga tushirish quyidagicha amalga oshiriladi:
1. Windowsning bosh menyusida joylashgan tez ishga tushiruvchi panelda “Kalkulator” dastri piktogrammasi mavjud bo’lsa, piktogramma ustiga sichqoncha ko’rsatkichi olib borilib chap tugmasi bir marta bosiladi.
2. Windowsning ish stolida “Kalkulator” dastri yorlig’i mavjud bo’lsa, sichqoncha ko’rsatkichi yorliq ustiga olib kelinib chap tugmasi ikki marta tez yoki avval o’ng tugma bir marta bosiladi va suzib chiquvchi menyudan “Открыть” buyrug’i ustiga sichqoncha ko’rsatkichi olib borilib chap tugmasi bir marta bosiladi.
3. “Пуск” bosh menyusi sichqoncha ko’rsatkichi olib borilib chap tugmasi bir marta bosiladi, hosil bo’lgan bo’limlardan “Программы” bo’limiga so’ngra hosil bo’lgan bo’limlardan “Стандарные” bo’limiga va hosil bo’lgan dasturlardan “Kalkulator” dasturi nomi ustiga sichqoncha ko’rsatkichi olib borilib chap tugmasi bir marta bosiladi.
“ Kalkulator” dasturi ishga tushgandan so’ng ekranda “Kalkulator” dasturi oynasi hosil boladi. Uning oynasi quyidagilardan tashkil topgan:
Sarlavha satri
Sarlavha satridan biz qaysi dasturda ishlayotganimizni bilishimiz mumkin. Sarlavha satrining o’ng tomondagi 3 ta belgilar esa, - oynani piktogramma shaklida yig’ib bosh menyuga tushirish, - oynani kattalashtirish yoki kichiklashtirish, - dasturdan chiqish ma’nolarini bildiradi.
Menyular satri
Bu menyular satri orqali quyidagi amallarni bajarish mumkin.
“Правка” (Tahrir) menyusi:
Копыровать (Nusxalash) yoki (Ctrl+C) – Ajratilgan qismning nusxasini buferga olish.
Вставить (Joylashtirish) yoki (Ctrl+V) – Buferga olingan qismni o’rnatish.
“Вид” (Ko’rinish) menyusi:
Обычный (Oddiy) – Oddiy kalkulator ko’rinishiga o’tish.
Инженерный (Muhandislik) – Muhandislik kalkulatori ko’rinishiga o’tish.
Перевод виличен (Razryadlar bo’yicha guruhlash) - Razryadlar bo’yicha guruhlash ya’ni turli ko’rinishdagi o’lchov birliklarida ishlash imkonini beradi.
“Справка” (Ma’lumot) menyusi:
Kalkulator dasturi haqida ma’lumot olish.
3. Sonlarni aks ettiruvchi ekran 4. Tugmalachalar maydoni - xotirani tozalash;
- xotiradagi sonni ekranga chiqarish;
- sonni xotiraga olish;
- ekrandagi sonni xotiradagi songa qo’shish;
- bajarilayotgan barcha amalni va ekranni tozalash;
- ekranni tozalash;
- oxirgi yozilgan sonni o’chirish;
Uyga vazifa:2,3-mashqlar.
5. Xulosa va kutiladigan natijalar: Shu vaqtgacha olgan bilimlarini mustahkamlaydi, yangi mavzularni o'zlashtiradi va mustaqil ishlashga undaydi.