1. Nizo, ularning kelib chiqish sabablari va turlari. Nizo jarayonidagi bosqichlar va oqibatlar

63-chnzma. Nizo xillari. 
Ichki shaxsiy nizo
bir kishining o’ziga bir-biriga zid topshiriqlar berilib, rahbarning pirovard 
talabi bir-biriga mos kelmay, bajaruvchi bunday holda nima qilishini bilmay xunob bo’lgan hollarda 
vujudga keladi. Masalan, universal magazinda bo’lim boshlig’i sotuvchidan ish joyidan bir qadam 
ham jilmay, xaridorlarga xizmat qilishni talab qildi, deylik. Keyinroq esa u sotuvchidan bu ishga 
nihoyat ko’p vaqt sarflagani va natijada bo’limni yangi tovarlar bilan to’ldirmaganidan shikoyat 
qilishsa, bunday talab oldingi talabga zid bo’lib chiqadi. Natijada sotuvchi nima qilishni bilmay 
xunobi oshadi. Mana Sizga nizoli vaziyat. 
Boshqa bir misol. Ishlab chiqarish bo’limining boshlig’i ishchidan mahsulot sonini ko’p 
ishlab chiqarishini talab qilsa, mahsulot sifati bo’yicha rahbar esa undan mahsulotni rejadan 
oshirmay, hattoki uni bajarmasa ham uning sifatini oshirishni talab qiladi. Xo’sh, bechora ishchi 
nima qilishi kerak? U “ikki o’t” orasida, nima qilishini bilmaydi. Ko’rib turibsizki, bu yerda ham 
nizoli vaziyat ko’z o’ngimizda. 
Birinchi misolimizda bir kishining o’ziga qarama-qarshi, bir-biriga zid talab qo’yish 
natijasida nizoli vaziyat vujudga kelgan bo’lsa, ikkinchi misolimizda bunday vaziyat boshqarishda
yakka hokimlik tamoyilining buzilishi natijasida yuzaga keldi. 
Tadqiqotlar va kuzatishlar bunday vaziyatlar: ishchining o’z ishidan qoniqmaganlik, o’ziga va 
korxonaga ishonchsizlik, shuningdek, xodimda asab buzilishi holatlarining tez-tez sodir bo’lib 
turishi natijasida vujudga kelishini ko’rsatadi. 
Shaxslararo nizo hayotda eng tarqalgan nizolardir. Bunday nizolar, masalan: 
•
oilada:
• er bilan xotin o’rtasida; 
• ota bilan farzand o’rtasida; 
• ona bilan farzand o’rtasida; 
Nizo xillari 
Ichki shaxsiy 
nizo
Shaxslararo 
nizo
Shaxs va guruh 
o’rtasidagi nizo
Guruhlararo nizo
• ochiq nizolar 
• yopiq nizolar 
• ob’ektiv nizolar 
• sub’ektiv nizolar 
• konstruktiv nizolar 
• destruktiv nizolar 
• simmetrik nizolar 
• asimmetrik nizolar 

---

• farzand bilan farzand o’rtasida va hokazo.