1 mustaqil ish mavzu: tovar, mahsulot, xizmatlarga boʻlgan talab funksiyasini qurish bajaruvchi

№1 MUSTAQIL ISH

Mavzu: TOVAR, MAHSULOT, XIZMATLARGA BOʻLGAN TALAB FUNKSIYASINI QURISH
Bajaruvchi: Zuhra Ibragimova

Toshkent – 2022

TOVAR, MAHSULOT, XIZMATLARGA BOʻLGAN TALAB FUNKSIYASINI QURISH

Vazifa: Faraz qilaylik orzu qilib yurgan biznesingiz uchun yetarlicha mablag‘iz bor. Har bir talaba orzularidagi virtual zavod, fabrika qurib isteʼmolchilarni qiziqtiradigan mahsulot ishlab chiqarish, yoki biror bir xizmat turi taklif qilish vazifasi qoʻyiladi. Quyidagi savollarga javob topilsin:

1. 
   Taklif qilinayotgan tovar, mahsulot yoki xizmat turiga bo‘lgan talab ijtimoiy tarmoqlarda (telegrammda, odnoklassniki sayti, meta (facebook) va hokazolar) potensial iste‘molchilardan so‘rovnoma o‘tqazib aniqlansin. So‘rovnoma skrinshotlari ilova qilinsin. -0.5 ball.
   
2. 
   Ushbu mahsulot yoki xizmat turiga bo‘lgan talab aniqlansin – 1.0 ball.
   
3. 
   Eng kichik kvadratlar usulida talab funksiyasi qurilsin. Determinatsiya koeffitsiyenti R² hisoblansin – 1 ball.
   
4. 
   Maksimal daromad aniqlansin – 0.5 ball.
   
5. 
   Optimal ishlab chiqarishlar soni aniqlansin – 0.5 ball.
   
6. 
   Olingan natijalar xulosasi keltirilsin – 0.5 ball.
   

Ushbu mahsulot musulmon ahli uchun ishlab chiqilgan bo’lib, zamonaviy texnologiyalar hayotimizning asosiy qismini egallab borganligi sababli ushbu qurilma yaratildi. Bu qurilma yordamida siz qayerda bo’lsangiz ham zikr qilishingiz, har qaysi davlatda bo’lsangiz ham namoz vaqtlarini bilishingiz mumkin, undan tashqari qurilma ichiga GPS funksiyasi qo’shilganli sababli siz namoz o’qishingiz uchun qibla qaysi tarafda ekanligini bilishingiz mumkin. Yana bir qulayliklaridan biri smart uzukda namozni o’qishingiz kerakligini eslatib turuvchi vibratsiya rejimi borligi va uning quvvatini uzoq vaqtga yetishidi. O’ylashimizcha ushbu smart uzuk insonlarga kichik bo’lsa ham foyda keltiradi.






Talabni bahoga nisbatan bogʻliqligi – bu 4-ustunni 2-ustunga bogʻliqligidir. Jadvalfagi bogʻliqlikni 10 ta nuqtasi boʻyicha talab egri chizigʻini eng kichik kvadratlar usulida yasaymiz.
Aytaylik bitta xizmatni ko’rsatishdagi sarf-xarajat 500 ming soʻmni tashkil qilsin. Hozirgina talab funksiyasi topilgan bozorda ushbu darslikni qanday bahoda sotish lozim? Buning uchun har bir kitobdan olingan daromadni talab qilingan xizmatlar soni ga koʻpaytiramiz. Natijada har bir darslik uchun baho 1 200 ming soʻm qilib belgilanganda
Chiziqli regressiya tenglamasi ni qurish uchun, noma’lum va parametrlar topish formulalari quyidagicha:
=-3.35593E-05 =17.56218958

Juft chiziqli regressiyada determinatsiya koeffitsiyenti - juft chiziqli korryelyatsiya koeffitsiyenti kvadratiga teng.

= 0,949138301

Chiziqli juft korrelyatsiya koeffitsiyenti – y va x belgilar oʻrtasidagi chiziqli bogʻliqlik zichligi koʻrsatkichidir.

= -0,974237292

Bu yerda - faktorning oʻrtacha kvadratik chetlanishi,

- natijaning oʻrtacha kvadratik chetlanishi.

Xulosa
Qilingan hisob kitoblar natijalaridan koʻrinib turibdiki sarf qilingan xarajatlarning oshib borishi bilan ishlab chiqarish kerak boʻlgan smart uzuklar soni kamaymoqda va har bir xizmatning bahosi ortib borayapti. Sarf xarajatning 50 ming soʻmga oʻzgarishi, xizmat bahosini oʻzgarishiga olib kelishi ham, olib kelmasligi ham mumkin. Talab funksiyasini mikrostrukturasi shunda namoyon boʻladiki – bahono unchalik katta boʻlmagan miqdorda oʻzgarishi, isteʼmolchilarning juda katta guruhlarini sotib olishdan voz kechishiga olib kelishi mumkin, bu esa foydaning kamayishiga olib keladi.
Shunday qilib sarf-xarajatlar inflyatsiyasi iqtisodiyotga taʼsiri aynan mana shunday. Shuni taʻkidlash lozimki bozor tuzilmalari barcha isteʼmolchilarni qondirish imkoniyatiga ega emaslar, chunki bu foydali emas. 45 ta soʻrov oʻtqazilgan mijozlardan faqat 10 tasi 25% gina minimal sarf-xarajatlar boʻlgandagina ushbu xizmatni sotib olish imkoniyatiga ega boʻlar ekanlar. Agar jamiyat barcha fuqarolarni biror narsa bilan taʼminlashni xoxlasa, u holda uni tekinga tarqatish lozim, masalan maktablarda oʻquv darsliklari tekin tarqatilganidek.
Yana qo’shimcha qilib shuni aytish mumkinki mening bu mahsulotimga bo’lgan talab ko’proq o’rtacha narxga ya’ni 200 ming so’mga to’g’ri kelyapti deyarli 11 ta mijoz xarid qilishga tayyor.Agarda men mahsulotimni yuqoridagi narxda sotsam mening maksimal daromad im 5 250 000 so’mga to’g’ri keldi.