1-Modul. Psixologiya predmeti 1-mavzu. Psixologiya fanining predmeti va rivojlanish tarixi. Reja


  Psixologiya  fanining  taraqqiyoti  tarixi.  Psixologiya  fanining  yirik  ilmiy



Download 378,67 Kb.
Pdf ko'rish
bet13/16
Sana29.12.2021
Hajmi378,67 Kb.
#82456
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16
Bog'liq
1-maruza. Psixologiya fanining predmeti va rivojlanish tarixi

1.4.  Psixologiya  fanining  taraqqiyoti  tarixi.  Psixologiya  fanining  yirik  ilmiy 

yo`nalishlari va maktablari. 

Shunday qilib` psixologiya predmetmi to`liq bayon etish psixologiya fanining o`zini ko`rib 

chiqishni taqazo etadi. 

«Psixologiya» so`zi birinchi marta 1590 yilda nemis teolog olim R. Goklenius tomonidan 

qo`llanilgan  edi.  XVIII  asrda  esa  nemis  olimi  X  Volf  birinchi  marta  ilmiy  atamalar  qatoriga 

«psixologiya»  atamasini  kiritdi.  U  dastlabki  yirik  ilmiy-psixologik  asarlar:  «Empirik 

psixologiya» (1732) va «Ratsional psixologiya» (1734) ni yaratdi. 

Psixologiya  -  ham  qadimiy,  ham  ma`hun  darajada  yangi  fan.  Qadimiy  fan  sifatida  u  ikki 

ming yil awal paydo bo`lgan. 



Psixika haqidagi dastlabki ilmiy tasawurlar qadimgi dunyo (Hindiston, Xitoy, Misr, Bobil, 

Yunoniston)da  falsafa  bag`rida  paydo  bo`lgan  va  jamiyatdagi  amaliyot,  davolanish  va  tarbiya 

ehtiyojlaridan kelib chiqqan edi. 

XIX  asrning  70-80-yillarida  psixologiya  mustaqil  fan  sifatida  ajralib  chiqdi.  Ilmiy 

psixologiyaning, xususan, eksperimental psixologiyaning asoschisi sifatida 1879  yilda  Leyptsig 

shahrida  dunyoda  birinchi  bo`lib  eksperimental  psixologik  laboratoriyani  ochgan  nemis 

tadqiqotchisi V. Vundt tan olingan. Bunga mos  ravishda ushbu  yil psixologiyaning fan sifatida 

yuzaga  kelgan  sanasi  bo`lib  hisoblanadi.  Dastlab  eksperimental  psixologiyaning  asosiy 

mavzulari sifatida sezgilar va ta`sirlanish vaqti (F. Donders), keyinchalik esa -assotsiatsiyalar (G. 

Ebbingauz),  diqqat  (Dj.  Kettel),  bissiy  holat  (U.  Djeyms,  T.A.  Ribo),  ong  va  iroda 

(Vyurtsburgskaya shkola, A. Bine) xizmat qildi. 

XX  asrning  birmchi  yarmida  amaliy  psixologiyaning  ko`plab  maxsus  bo`limlari  yuzaga 

keldi - bu mehnat psixologiyasi, pedagogik psixologiya, tibbiyot psixologiyasi va boshqalar, shu 

bilan  bir  qatorda  ilmiy  psixologiyaning  ko`plab  maxsus  sohalari  -  psixofiziologiya,  oila,  yosh, 

differentsial psixologiya va boshqalar ajralib chiqdi. Ilmiy amaliy psixologiya turli  yo`nalishlar 

bo`yicha  rivojlanib  bordi,  inqiroz  ma`lum  darajada  bartaraf  etilgan  bo`lsada,  ko`plab  masalalar 

hal etilmagan edi. 

XX  asrning  ikkinchi  yarmida  ilmiy-texnik  inqilob  psixologiyaga  katta  ta`sir  ko`rsatdi. 

Fanda  matematika,  kibemetika,  informatika  nazariyalari  metodlari,  shuningdek,  elektron-

hisoblash  texnikasi  kengroq  qo`llanila  boshladi.  Psixologiya  tibbiyot  va  biologiya  sohalaridagi 

eng so`nggi yutuqlardan faol tarzda foydafana boshladi. 

Shunday  qilib,  psixologiya  rivojlanish  yo`lida  uzoq  tarixiy  yo`lni  bosib  o`tgan  holds, 

o`rganish  predmeti  va  fan  sifatidagi  nomlanishini  o`zgartirib  bordi.  L.D.  Stolyarenko 

psixologiyaning fan sifatidagi rivojlanishini to`rt bosqichga ajratadi. 




Download 378,67 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish