1-modul. Hayot faoliyati xavfsizligining nazariy asoslari 1-mavzu. “Hayot faoliyati xavfsizligi” faniga kirish

Tavakkalning turlari. Tavakkal ikki xil bo‘ladi: shaxsiy «tavakkal» — ayrim shaxs uchun aniq xavf turi; ijtimoiy yoki ko‘pchilik «tavakkali» — takroriy hodisalar natijasida jarohatlangan insonlar orasidagi bog‘liqlik. Bizda hozircha ijtimoiy «tavakkal» bo‘yicha hech qanday ma’lumot yo‘q. 6 Xorijda esa alohida ishlab chiqarish korxonalari, sanoat tarmoqlari, xavf turlari bo‘yicha to‘liq m a’lumotlar mavjud.
Jamoat «tavakkali» xavfni subyektiv (boshqacha) ravishda qabul etadi. Odatda ko‘pchilik kam uchraydigan va ko‘p qurbon bo‘lgan voqealarga keskin ravishda ahamiyat beradi. Masalan, ishlab chiqarishda har yili o‘rta hisobda 200—250 kishi halok bo‘ladi. Ammo bir halokatda 5—10 kishi qurbon bo‘lgani oldingi ma’lumotdan ko‘ra odamlaiga ko‘proq ta’sir qiladi. Kishilaming bu ruhiy holatini qabul qilinishi mumkin bo‘lgan «tavakkal» masalasi ko‘rilganda hisobga olish lozim. Xavflami baholashda tavakkal («T») usulini qo‘llash boshqa usullarga qaraganda ko‘proq to‘g‘ri keladi, deb hisoblanadi. Masalan, har xil sabablar natijasida halokatli (o‘lim bilan) tugagan ayrim shaxsiy «tavakkal» (AQSHning umumiy aholisiga nisbatan) qiymatlari quyidagichadir:

1. Yo‘l transporti hodisasi- 3x10^-4	5. Yashindan— 5-10^-7
2. Zaharlanishdan — 2x10^-5	6. Dastgoh-uskuna nosozligidan — 1x10^-5
3. Yong‘indan kuyish — 4-10^-5	7. Umumiy «T» — 6x10^-4
4. Elektr tokidan — 6x10^-5	8. Boshqalar — 4x10^-5