1. Menejment – bu

10. Kimlar “Inson munosabatlari maktabi” (1950-yildan hozirgacha)ning namoyondalari bo’lgan:
a) Teylor A., Emerson G. va boshqalar;
b) Fayol A., Veber M. va boshqalar;
c) Saymon G., Druker P. va boshqalar;
d) Meyo E., Laykert R. va boshqalar.-
11. Amir Temur fikriga ko’ra vazirlar quyida qayd qilingan sifatlarning qay biriga ega bo’lishlari shart:
a) asillik, toza nasllik va ulug'vorlik;
b) aqilli, farosatlilik;
c) sabr bardoshlilik, muloyimlik;
d) hamma javob to'g'ri.-
12. Boshqariluvchi ob'yekt boshqa ob'yektlar bilan o'zaro bog'lanishda va aloqadorlikda o'rganilmoqchi bo'lsa, u holda menejment fani:
a) iqtisodiy matematik yondashuv usulini qo'llaydi;
b) sotsiologik kuzatuv usulini qo'llaydi;
c) sistemali yondashuv usulini qo'llaydi;
d) kompleksli yondashuv usulini qo'llaydi.-
13. Kimlar mumtoz yoki ma'muriy menejmentning (1920-1950) namoyondalari bo'lgan:
a) Saymon G., Druker P. Deyl E. va boshqalar;
b) Meyo E., Laykert R. va boshqalar;
c) Teylor F., Emerson G. va boshqalar;
d) Fayol A., Veber M. va boshqalar.-
14. Kimlar miqdoriy, tizimli yoki zamonaviy menejment (1950-yildan hozir gacha)ning namoyondalari bo'lgan:
a) Teylor F., Emerson G. va boshqalar;
b) Fayol A., Veber M. va boshqalar;
c) Meyo E., Laykert R. va boshqalar;
d) Saymon G., Druker P. Deyl E. va boshqalar.-
15. F. Teylorning diqqat markazida, eng avvalo:
a) 2 prinsp, ya'ni aniq qo'yilgan maqsad va g'oyalar shuningdek oqil va sog'lom fikr turadi;
b) 14tadan iborat boshqarish prinsiplari turadi;
c) "Insoniy munosabatlar", "Birdamlik ruhi", "Mushtaraklik tuyg'usi"ni shakllantirish fikri turadi;
d) yollanma ishchilar mehnatining unumdorligini oshirishda g'oyatda samarador va maq'bul usullarni izlash turadi.-
16. G.Emersonning diqqat markazida, eng avvalo:
a) 14tadan iborat boshqarish prinsiplari turadi;
b) "Insoniy munosabatlar", "Birdamlik ruhi", "Mushtaraklik tuyg'usi"ni shakllantirish fikri turadi;
c) yollanma ishchilar mehnatining unumdorligini oshirishda g'oyatda samarador va maq'bul usullarni izlash turadi;
d) 2 prinsp, ya'ni aniq qo'yilgan maqsad va g'oyalar shuningdek oqil va sog'lom fikr turadi.-
17. A.Fayolning diqqat markazida, eng avvalo:
a) "Insoniy munosabatlar", "Birdamlik ruhi", "Mushtaraklik tuyg'usi"ni shakllantirish fikri turadi;
b) yollanma ishchilar mehnatining unumdorligini oshirishda g'oyatda samarador va maq'bul usullarni izlash turadi;
c) 2 prinsp, ya'ni aniq qo'yilgan maqsad va g'oyalar shuningdek oqil va sog'lom fikr turadi;
d) 14tadan iborat boshqarish prinsiplari turadi.-
18. X (iks) va Y (igrik) nazariyasining namoyondasi kim?
a) Amerikalik muhandis F.Teylor;
b) Amerikalik iqtisodchi G.Emerson;
c) Amerikalik menejer G.Fort;
d) Amerikalik olim D.Mak-Gregor.-
19. X (iks) nazariyasiga ko'ra yollanma hodim:
a) tabiattan fail, tashabbuskor bo'ladi;
b) uddaburon bo'ladi;
c) fahm-farosatsiz bo'ladi;
d) tabiattan yalqov bo'ladi.-
20. Y (igrik) nazariyasiga ko'ra yollanma hodim:
a) izzattalab bo'ladi;
b) tabiattan yalqov bo'ladi;
c) fahm-farosatsiz bo'ladi;
d) tabiattan faol, uddaburon, tashabbuskor bo'ladi.-
21. X (iks) nazariyasi sharoitida menejer:
a) hodimlarni rag'batlantirib tursa kifoya;
b) hodimlarga qulay muhit yaratib bersa kifoya;
c) a va b javob to'g'ri;
d) hodimlarni doimo majburlash, nazorat qilib turishi zarur.-
22. Y (igrik) nazariyasi sharoitida menejer:
a) hodimlarni rag'batlantirib tursa kifoya;
b) hodimlarga qulay muhit yaratib bersa kifoya;
c) hodimlarni doimo majburlash, nazorat qilib turishi zarur;
d) a va b javob to'g'ri.-
23. Amir Temurning e'tiqod qo'ygan piri tinchliksevar va raiyatparvar inson Zaynuddin Abu Bakir Toyibodiy Temurga maktub yozib, uning saltanat yumushlarida quyidagi ishlarning qaysi birini qo'llashini tavsiya etgan?
a) Kengash;
b) Mashvaratu Maslahat;
c) Hushyorligu mulohazakorlik;
d) hamma javob to'g'ri.-
24. Quyidagilarning qaysi biri menejmentning prinsiplari hisoblanadi:
a) nomenklatura prinsipi;
b) formalizm, rasmiyatchilik prinsipi;
c) konservatizm prinsipi;
d) iyerarxiya prinsipi.-
25. Ma'muriy buyruqbozlik tizimi sharoitida davlat quyidagi qaysi tamoyillarga asoslanib boshqariladi:
a) qayta aloqalar prinsipi;
b) demokratiyalash prinsipi;
c) a va b javob to'g'ri;
d) demokratiyani tan olmaslik prinsipi.-
26. Bozor iqtisodiyoti sharoitida O'zbekistonda davlat quyidagi qaysi prinsiplarga asoslanib boshqariladi:
a) demokratiya prinsipi;
b) iqtisodiy munosabatlarni demokratiyalash prinsipi;
c) yuksak ma'naviyat prinsipi;
d) noto'g'ri javob yo'q.-
27. Iqtisodiy munosabatlarni demokratiyalash prinsipi deganda:
a) monopollashgan iqtisoddan erkin iqtisodga o'tish tushuniladi;
b) mustaqillik fikrini kengroq anglash tushuniladi;
c) Respublikaning dunyo hamjamiyatiga kirish sur'atlarini tezlashtirish tushuniladi;
d) davlat va jamiyat boshqaruvida qonunning ustuvorligi tushuniladi.-
28. Demokratiya prinsipi deganda:
a) o'zining va o'z xalqining, vatanning qadru-qiymati, or-nomusini anglab, uni himoya qilish tushuniladi;
b) qat'iy belgilangan narxlardan erkin narxlarga o'tish tushuniladi;
c) sotsialistik musobaqadan erkin raqobatga o'tish tushuniladi;
d) barcha fuqarolarning teng huquqliligi tushuniladi.-
29. Yuksak ma'naviyat prinsipi deganda:
a) o'zining va o'z xalqining, vatanning qadru-qiymati, or-nomusini anglab, uni himoya qilish tushuniladi;
b) qat'iy belgilangan narxlardan erkin narxlarga o'tish tushuniladi;
c) sotsialistik musobaqadan erkin raqobatga o'tish tushuniladi;
d) yangi fikriy kashfiyotlar, yuksak g'oyalar, niyatlar og'ushida mehnat qilib, iste'dodi, bor imkoniyati, kerak bo'lsa jonini yurt istiqboli, eliga bahshida etish tushuniladi.-
30. Maqsad-bu:
a) muddao;
b) murod;
c) u yoki bu niyatga erishish uchun ko'zda tutilgan mushtarak orzu;
d) hamma javob to'g'ri.-
31. Boshqarish pog'ona (daraja)lariga qarab maqsadlar qanday turlarga bo'linadi:
a) siyosiy maqsadlar;
b) iqtisodiy maqsadlar;
c) sotsial (ijtimoiy) maqsadlar;
d) tuman maqsadlari.-
32. Umumjamiyat miqyosidagi munosabatlarni aks ettirishga qarab maqsadlar qanday guruhlarga bo'linadi?
a) korxona maqsadlari;
b) bo'lim maqsadlari;
c) yakka hodim maqsadi;
d) sotsial (ijtimoiy) maqsadlar.-
33. Uzluksiz maqsad deganda:
a) bir yil ichida, kvartal, bir oy mobaynida va undan ham kamroq muddat ichida amalgam oshiriladigan maqsadlar tushuniladi;
b) besh yillik yoki undan ko'proq davr mobaynida amalga oshiriladigan maqsadlar tushuniladi;
c) biror-bir muammoni hal etish zarurati tug'ilgan hollarda paydo bo'ladigan maqsadlar tushuniladi;
d) har Kuni qabul qilinadigan va amalga oshiriladigan odatiy maqsadlar tushuniladi.-
34. Innovation maqsadlar deganda:
a) besh yillik yoki undan ko'proq davr mobaynida amalga oshiriladigan maqsadlar tushuniladi;
b) biror-bir muammoni hal etish zarurati tug'ilgan hollarda paydo bo'ladigan maqsadlar tushuniladi;
c) har Kuni qabul qilinadigan va amalga oshiriladigan odatiy maqsadlar tushuniladi;
d) yangi mahsulotni ishlab chiqarish, yangi texnologiyani joriy qilish bo'yicha qo'yiladigan maqsadlar tushuniladi.-
35. "Maqsadlar darajasi" deganda:
a) maqsadning muhimligi jihatidan zanjirlanishi, tartiblanishi tushuniladi!
b) maqsadni qo'yish va amalga oshirishning mavjud shart-sharoitlarga bog'liqligi tushuniladi;
c) bir maqsadning boshqa maqsadga bo'ysunishi tushuniladi;
d) maqsadlar bilan ularga erishish vositalari o'rtasida aloqalarning grafik tasviri tushuniladi.-
36. Maqsadli boshqaruv usulining 1-pog'onasida:
a) faoliyat sohasidagi korxonaning umumiy maqsadlari aniqlanadi;
b) maqsadning qay darajada bajarilganligiga baho beriladi;
c) qabul qilingan rejalarga ayrim tuzatishlar kiritiladi;
d) korxonaning uzoq muddatli va strategic maqsadlari aniqlanadi.-
37. Boshqaruv funksiyasi deganda:
a) korxonaning moddiy-texnika bazasini yaratishga qaratilgan faoliyat tushuniladi;
b) hodimlarni korxonaning rejasini bajarishga safarbar qilishga qaratilgan faoliyat tushuniladi;
c) a va b javob to'g'ri;
d) u yoki bu ob'yektni boshqarishga oid aniq vazifalarni hal etishga qaratilgan faoliyat tushuniladi.-
38. Quyida qayd qilinganlarning qaysi biri boshqarish funksiyasi hisoblanadi:
a) rejalashtirish;
b) tashkil qilish;
c) nazorat va rag'batlantirish;
d) hamma javob to'g'ri.-
39. Boshqarish faoliyati turlariga qarab boshqarish funksiyalari:
a) hududiy va tarmoq funksiyalariga bo'linadi;
b) rahbar va bo'ysunuvchi funksiyalariga bo'linadi;
c) umumiy va aniq funksiyalarga bo'linadi;
d) iqtisodiy, sotsial, ma'naviy-ma'rifiy va tashkiliy funksiyalarga bo'linadi.-
40. Quyida qayd qilingan funksiyalarning qaysi biri boshqarishning iqtisodiy funksiyasiga kiradi:
a) mehnat sharoitini yaratish;
b) hodimlarni insoniylik ruhida tarbiyalash;
c) ishlab chiqarishni tashkil qilish;
d) marketing xizmatini uyushtirish.-
41. Quyida qayd qilingan funksiyalarning qaysi biri boshqarishning ijtimoiy funksiyasiga kiradi:
a) mablag'larning doiraviy aylanishini ta'minlash;
b) hodimlarni mehr-shavqatli va o'zaro munosabatlarda sabr-toqatli bo'lishi ruhida tarbiyalash;
c) axborotlar oqimini tashkil qilish;
d) ijtimoiy himoyani ta'minlash.-
42. Quyida qayd qilingan funksiyalarning qaysi biri boshqarishning ma'naviy-ma'rifiy funksiyasiga kiradi:
a) foyda olishni ta'minlash;
b) hodimlarning sotsial ehtiyojlarini qondirish;
c) boshqarish aparati hodimlari o'rtasida ma'suliyatlarni belgilash;
d) hodimlarda halollikni, adolat tuyg'usini tarbiyalashga xizmat qilish.-
43. Boshqarish strukturasi deganda:
a) boshqaruv organlari tizimida quyi o'rganlarning yuqori o'rganlarga bo'ysunishi va ular o'rtasidagi o'zaro aloqa tushuniladi;
b) bo'linmalar yig'indisi, ularning tarkibi va o'zaro aloqa shakllari tushuniladi;
c) to'g'ri javob yo'q;
d) boshqarish maqsadlarini amalga oshiruvchi va funksiyalarini bajaruvchi bir-biri bilan bog'langan turli boshqaruv organlari va bo'g'inlarining majmuasi tushuniladi.-
44. Tashkiliy strukturalarni hosil qiladigan boshqarish organlari:
a) boshqaruv tizimi shaklida bo'ladi;
b) boshqaruv bo'g'inlari shaklida bo'ladi;
c) boshqaruv organlari shaklida bo'ladi;
d) boshqaruv bosqichlari shaklida bo'ladi.-
45. Chiziqli-shtabli struktura:
a) har bir boshqaruv bo'g'iniga muayyan funksiyalarni biriktirib qo'yish orqali tshkil etiladi;
b) barcha quyi rahbarlar va ishlab chiqarish yacheykalarini korxona rahbariga bo'ysundirish orqali tashkil etiladi;
c) a va b javob to'g'ri;
d) har bir rejali rahbar qoshida iqtisoslashgan xizmatlar, maslahatchilar kengashi, ya'ni shtablar tuzish orqali tashkil etiladi.-
46. Agar boshqarishning hamma funksiyalari korxona rahbari qo'lida to'planib barcha quyi rahbarlar va ishlab chiqarish yacheykalari unga bo'ysunsa, u holda boshqarishning bunday tashkiliy strukturasi:
a) chiziqli-shtabli struktura ko'rinishida bo'ladi;
b) funksional ko'rinishda bo'ladi;
c) dasturli-maqsadli struktura ko'rinishida bo'ladi;
d) chiziqli (pog'onali) struktura ko'rinishida bo'ladi.-
47. Funksional struktura:
a) barcha quyi rahbarlar va ishlab chiqarish yacheykalarini korxona rahbariga bo'ysundirish orqali tashkil etiladi;
b) har bir rejali rahbar qoshida iqtisoslashgan xizmatlar, maslahatchilar kengashi, ya'ni shtablar tuzish orqali tashkil etiladi;
c) barcha javoblar to'g'ri;
d) har bir boshqaruv bo'g'iniga muayyan funksiyalarni biriktirib qo'yish orqali tshkil etiladi.-
48. Quyida qayd etilgan organlarning qaysi biri boshqarishning umumdavlat organlariga kiradi:
a) viloyat hokimligi;
b) oliy sud;
c) shahar hokimligi;
d) barcha javoblar to'g'ri.-
49. Quyida qayd etilgan organlarning qaysi biri boshqarishning mahalliy organlariga kiradi:
a) oliy kengash;
b) vazirlar mahkamasi;
c) vazirlik va qo'mitalar;
d) tuman hokimliklari.-
50. Quyida qayd etilgan organlarning qaysi biri tarmoq organlari bo'lib hisoblanadi:
a) siyosiy firmalar;
b) kasaba uyushmalar;
c) ijodiy uyushmalar;
d) vazirliklar, qo'mitalar.-
51. Quyida qayd etilgan organlarning qaysi biri o'z-o'zini boshqarish organlari hisoblanadi:
a) asotsiatsiyalar;
b) shirkat xo'jaliklari;
c) jamoa xo'jaliklari;
d) kasaba uyushmalari.-
52. Quyida qayd etilgan organlarning qaysi biri boshqarish uslubi bo'lib hisoblanadi:
a) iqtisodiy metodlar;
b) sotsial-ruhiy metodlar;
c) jamoa metodlar;
d) tashkiliy-ma'muriy metodlar.-
53. Quyida qayd qilingan metodlari qaysi biri boshqarish metodi bo'lib hisoblanadi:
a) tashkiliy-mamuriy metodlar;
b)iqtisodiy metodlar;
c) sotsial metodlar;
d)b va c javoblar to'g'ri.-
54. Boshqarishning iqtisodiy metodlari:
a)boshqarish apparatining muayyan strukturasini tuzishga asoslanadi;
b)buyruqlar,farmoishlar, va qo'llanmalar chiqarish ularning bajarilishini nazorat qilishga asoslanadi;
c)kadrlarni tóg'ri tanlashga asoslanadi;
d) iqtisodiy manfaatlaridan foydalanishga asoslanadi.-
55.Boshqarishning tashkiliy-mamuriy metodlari:
a) umumjamiyat manfaatlaridan foydalanishga asoslanadi;
b) jamoa manfaatlaridan foydalanishga asoslanadi;
c) shaxsiy manfaatlaridan foydalanishga asoslanadi;
d) har bir boshqaruv bóg'inining funksiyalarini belgilashga asoslanadi.-
56. Farmoyish berish shakllariga:
a) loyihalash kiradi;
b) normalash kiradi;
c)tóg'ri javob yo'q
d)buyruq chiqarish kiradi.-
57. Quyida qayd etilganlarning qaysi biri huquqiy normalar sanksiyalariga kiradi:
a) moddiy javobgarlik;
b) intizomiy javobgarlik;
c) ma'muriy javobgarlik;
d) barcha javob to'g'ri.-
58. Qaror - bu:
a) mavjud holatning bo'lishi lozim bo'lgan holat bilan mo's tushmasligi natijasida yuzaga keluvchi jarayondir;
b) bir necha muqobil paydo bo'lganda vujudga keladigan jarayondir;
c) a va b javoblar to'g'ri;
d) bajarilishi mumkin bo'lgan ishning aniq bir yo'lini tanlab olishdir.-
59. Qaror qabul qilish bu:
a) u yoki bu yo'lni tanlab olishda bir to'htamga kelish yoki qanday bo'lmasin bir fikrga kelishdir;
b) menejerning fikri - zikrini doim band qilib turadigan tashvishdir;
c) bajarilishi mumkin bo'lgan ishning aniq bir yo'lini tanlab olishdir;
d) maqsadga erishish uchun tashkilot rahbarining o'z vakolati va omilkorligi doirasida muqobilni tanlash jarayondir.-
60. Quyidagi qayd qilinganlarning qaysi biri boshqaruv qatorlarining unsuri bo'lib hisoblanadi:
a) vazifa;
b) vosita;
c) javobgarlik;
d) hammasi to'g'ri.-
61. Strategik qaror:
a) bir xil muammoga dahldor bo'lib barcha bo'g'inlar uchun birdek amal qiladi;
b) Tor doiradagi muammoga talluqli bo'lib korxonaning muayyan bir bo'lim yoki bir guruh hodimlar yuzasidan qabul qilinadi;
c) korxonaning joriy, tezkor rejalarini tuzish maqsadida qabul qilinadi;
d) yuqori boshqaruv organlari tomonidan tub va istiqbolli dasturlarni ishlab chiqish maqsadlarida qabul qilinadi.-
62. Amal qilish davriga qarab qarorlar:
a) sotsial-iqtisodiy qarorlarga bo'linadi;
b) texnikaviy qarorlarga bo'linadi;
c) stereotip va tashabbusli qarorlarga bo'linadi;
d) strategik va taktik qarorlarga bo'linadi.-
63. Takrorlanish va yangilik darajasiga qarab qarorlar:
a) aniq va noaniq qarorlarga bo'linadi;
b) yakdillik tamoyili asosida qabul qilingan qarorlarga bo'linadi;
c) yakka boshchilik va kollegial prinsip asosida qabul qilingan qarorlarga bo'linadi;
d) an'anaviy va tavsiyaviy qarorlarga bo'linadi.-
64. Stereotip qarorlar bu:
a) odatiy vaziyatlarda qabul qilinadigan qarorlardir;
b) tashabbusli qarorlardir;
c) tavakkal bilan chala axborotga asoslanib qabul qilingan qarorlardir;
d) rahbar faoliyati qat'iy ravishda yo'riqnomalar me'yoriy hujjatlar doirasida amalga oshirilishi lozim bo'lgan hollarda qabul qilinadigan qarorlardir.-
65. Boshqaruvchining shaxsiy fazilatlari ta'sirida quyidagi qarorlarning qaysi biri qabul qilinishi mumkin:
a) turtki beruvchi qarorlar;
b) tavakkal qarorlar;
c) ehtiyotkorona qarorlar;
d) hamma javoblar to'g'ri.-
66. Quyidagi qayd qilingan bosqichlarning qaysi biri qarorni ishlab chiqish jarayoni tarkibiga kiradi:
a) vaziyatni tahlil qilish;
b) muqobil variantlarni aniqlash;
c) muammoni aniqlash;
d) barcha javoblar to'g'ri.-
67. Quyidagi qayd qilingan bosqichlarning qaysi biri strategik rejalashtirishning 6-bosqichi bo'lib hisoblanadi:
a) tashqi muhitni tashkil qilish;
b) kuchli va kuchsiz tomonlarini tashkil qilish;
c) strategiyani amalga oshirishni boshqarish;
d) strategiyani baholash.-
68. Klassik yoki mamuriy boshqaruv maktabi fikrlarning rivojlanish davri:
a) 1885-1920 yil;
b) 1950- hozirgi davrgacha;
c) 1950-1985 yil;
d) 1920-1950 yil.-
69. Quyida qayd qilingan qaysi omillar korxonaning tashqi muhitiga ta'sir qiluvchi omillar bo'lib hisoblanadi:
a) iqtisodiy omillar;
b) siyosiy omillar;
c) raqobat;
d) noto'g'ri javob yo'q.-
70. Menejer va tadbirkor ortasida qanday farq bor?
a) birinchisi buyruq beradi, ikkinchisi bajaradi;
b) birinchisi yollanma boshqaruvchi, ikkinchisi uning faoliyatini nazorat qiluvchi;
c) ikkalasi ham faqat mulk egasi;
d) birinchisi yollanma boshqaruvchi, ikkinchisi esa mulk egasi.-
71.