1-мавзу. ЎЗбекистон миллий тарақҚиётининг янги босқичида фуқаролик жамиятининг шаклланиши ва ривожланиши режа

Фаннинг вазифалари қуйидагилардан иборат:
-жаҳон тажрибаси ва миллий воқеликларни ўрганиш асносида фуқаролик жамиятига доир классик ва замонавий концепциялар мазмун-моҳиятини очиб бериш;
-талабаларга фуқаролик жамиятига доир тушунчаларни таҳлил қилишда, унга доир назарияларни ўрганишда ҳар томонлама кўмаклашиш, уларнинг жамиятга доир қарашларини бойитиш; Ўзбекистонни ривожлантириш стратегиясининг асосий йўналишилари бўйича тўлиқ тасаввурга эга бўлиш;
-фуқаролик жамияти қуриш ислоҳотларида шахснинг ролини очиб бериш асносида талабаларда шахсий фуқаролик нуқтаи назарларни шакллантиришга ёрдамлашиш;
-талабалар онгига фуқаролик жамияти қуриш жараёнида пайдо бўладиган муаммолар ва уларнинг ечимларига доир билимларни сингдириш;
-талабаларга фуқаролик жамиятига доир назарий ишланмаларни таҳлил қилиш кўникмаларини шакллантиришларида уларга ҳар томонлама кўмклашиш;
-тараққиётнинг “Ўзбек модели” ва фуқаролик жамиятини барпо этишнинг илмий-методологик асосларига доир билимларни ўзлаштиришларига кўмаклашиш;
-талабаларга ҳуқуқий давлат вафуқаролик жамиятининг асосий белгилари ва ўзаро таъсир этиш механизмларига доиртушунчалар, билимлар бериш;
-фуқаролик жамиятини барпо этишнинг ижтимоий-сиёсий, иқтисодий, ҳуқуқий, маънавий асосларини очиб бериш;
-фуқаролик жамиятининг иқтисодий таянчи –давлат ва хусусий мулкчилик, тадбиркорлик ва фермерликни ривожлантиришга доир билимлар бериш;
-талабалар онгини фуқаролик жамиятининг маърифий ва руҳий асоси – миллий маънавиятни тиклаш ва уни ривожлантиришга доир билимлар билан бойитиш;
“Кучли давлатдан – кучли фуқаролик жамияти сари” тамойилининг мазмун-моҳиятини тушунтириш;
-“Адолат – қонун устуворлигида” тамойилининг моҳияти ва аҳамиятига доир билимлар бериш;
-Инсон манфаатларининг ҳамма нарсадан устунлиги;
-Ҳаракатлар стратегиясида фуқаролик жамиятини ривожлантиришга доир концептуал мақсадларнинг мазмун-моҳияти;
-Президентнинг “Халқ давлат идораларига эмас, давлат идоралари халқимизга хизмат қилади” деган ғоясини аҳамиятини очиб бериш;
-сайлов ҳуқуқи эркинлиги - фуқаролик жамиятининг муҳим мезони эканлигини асослаш;
-фуқаролик жамияти институтлари ривожланишида жаҳон тажрибасининг ўрнини очиб бериш;
-ижтимоий инновацияларнинг фуқаролик жамияти шаклланиши ва ривожланишига таъсири тўғрисида билимлар бериш;
-сиёсий, иқтисодий, ижтимоий ва бошқа соҳаларни эркинлаштириш ислоҳотларини фуқаролик жамиятини ривожлантиришдаги аҳамиятини очиб бериш;
-жамиятда фуқаролар манфаатлари мувозанатини таъминлаш масаласи ҳақида тушунчалар бериш;
-фуқароларнинг моддий фаровонлигиниошириш бўйича “халқ бой бўлса, давлат бой бўлади” тамойилининг моҳиятини тушунтириш;
-фуқаролик жамиятини ривожлантиришда сиёсий партияларнинг ўрни ва аҳамиятини кўрсатиб бериш;
-нодавлат нотижорат ташкилотларининг фуқаролик жамияти институти сифатидаги ўрнини очиб бериш;
-оммавий ахборот воситаларини эркинлаштиришга доир билимлар бериш;
-фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари фаолиятини ёритиб бериш;
-ижтимоий шериклик тўғрисида;
-жамоатчилик назорати ва давлат органлари фаолиятининг очиқлигини таъминланиш масалаларини ёритиш;
-ёшларда фаол фуқаролик позицияларини шакллантириш механизмларига доир билимлар бериш.
-талаба ёшларда коррупцияга қарши муросасиз кураш интелектларини шаклантириш.
Фуқаролик жамияти фанини талабалар томонидан ўзлаштириш жараёнида уларда қуйидаги билим, кўникма шакллантириш мўлжалланади:
-фуқаролик жамияти тўғрисида назарий билимлар ва уларнинг Ўзбекистондаги ислоҳотлар жараёнида амал қилиши, намоён бўлишининг ўзига хос жиҳатлари тўғрисида; талабаларда фуқаролик жамиятига доир назарий билимлар ва кўникмалар; ривожланган давлатларда фуқаролик жамиятининг шаклланиш ва ривожланиши тажрибалари; фуқаролик жамияти институтларининг ривожланиши ва фаолият юритиши тўғрисида; ўтмиш, бугун ва келажак воқеаларини баҳолашда илмий билишнинг турли услубларидан фойдаланиш; фуқаролик жамиятини ривожланишига уйғун равишда давлат бошқарув органларини демократлаштириш ва модернизациялаш жараёнлари; давлат ҳокимияти органлари тизими ва фуқаролик жамияти ўзаро муносабатлари; фуқаролик жамияти институтлари ва давлат бошқарувининг ўзига хос жиҳатлари; фуқаролик жамияти қуриш ислоҳотларининг мазмун-моҳиятига доир муайян билимларга эга бўлиши;
-фуқаролик жамият қуришнинг миллий ва умуминсоний демократик тамойилларини; фуқаролик жамият қуришга доир илғор тажриба ва усулларни; ривожланган давлатларда мамлакатни демократлаштириш ва модернизациялашнинг асосий тамойиллари ҳамда уларнинг “Ўзбек модели” тамойиллари билан қиёсий таҳлилини амалга оширишни; фуқаролик жамиятини қуришнинг ҳуқуқий асосларини; тараққиётнинг “Ўзбек модели” тамойиллари моҳиятини билиши ва улардан эркин равишда фойдалана олиши, Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегиясининг мазмун-моҳиятини билиши ва уни амалга ошириш жараёнида иштирок этишга мойиллик туйғуларини уйғотиш;
-марказлашган режали иқтисодиёт ва ижтимоий йўналтирилган бозор иқтисодиётининг бир-биридан фарқли томонларини англаб етиш; мамлакатни демократлаштириш ва бозор иқтисодиётига ўтишининг инқилобий ва тадрижий (эволюцион) йўлларининг ютуқ ва камчиликларини баҳолай олиш; мулкни давлат тасарруфидан чиқариш, хусусийлаштириш ва бозор иқтисодиётига босқичма-босқич ўтишнинг моҳияти ва босқичлари; мамлакат иқтисодиётини модернизациялаш ва диверсификациялаш, кучли ижтимоий сиёсатнинг моҳиятини англаб етиш, уларни амалда қўллай олиш кўникмаларига эга бўлиши;
-талабаларнинг мамлакатда амалга оширилаётган ислоҳотлар моҳиятини англаган ҳолда ўз мутахассислиги бўйича улардан самарали тарзда фойдаланиш; “Ўзбек модели” асосида эришилган натижаларни билиш ва уларни аҳоли ўртасида тарғиб этиш; Ҳаракатлар стратегияси вазифаларини амалга ошириш, унга доир ислоҳотларнинг моҳиятини ўзлаштириш, мамлакатда фуқаролик жамиятини қуриш жараёнига доир ўз мустақил муносабатларини билдира олиш қобилиятини эгаллаш; мамлакатимизнинг жаҳон интеграциясига кириб бориш жараёнлари, бу соҳадаги ютуқларни эркин таҳлил қила олиш малакаларига эга бўлиши кўзда тутилади
Барча фанлар қатори Ўзбекистонни ривожлантириш стратегияси. Фуқаролик жамияти фанининг ҳам ўзига ҳос қонуниятлари, тушунчалари мавжуд. Фуқаролик жамиятининг шаклланиши ва ривожланиши тўғрисидаги умумэътироф этилган қонуниятларни 2 гуруҳга ажратиш мумкин.
1-гуруҳ. Фуқаролик жамиятининг шаклланиши ва ривожланишига доир умумэътироф этилган қонуниятлар.
-мулкий муносабатларнинг қарор топиши ва ривожланиши;
-инсон ҳақ-ҳуқуқлари ва эркинликларининг реал ва амалда таъминланиши;
-давлат ҳокимияти бошқарув органларининг номарказлашуви;
-жамиятнинг плюралистик ғоялар асосида ривожланишининг устуворлиги;
-фуқароларнинг давлат бошқарувига оид қарорларни қабул қилишда таъсири ва мавқеининг ошиб бориши;
-фуқаролик жамияти интитутларининг ижтимоий ҳаётидаги мавқеининг ошиб бориши;
-фуқаровийлик ва фуқаро фаоллигининг жамият ҳаётига таъсирини кучайиб бориши ва б.қ.
2-гуруҳ. Ҳар бир мамлакатларнинг миллий ва тарихий ривожланишидаги ўзига хос жиҳатларини хисобга оладиган қонуниятлар.
-Ўзбекистонни ривожлантириш стратегияси асосий йўналишиларининг тизимли ривожланиши;
-ўрта мулкдорлар қатламининг шаклланиши;
-ўз-ўзини бошқариш институтларининг жамият бошқарувидаги ўрни ва ролининг ошиб бориши;
-ижтимоий ҳимоянинг манзилли ташкил этилиши ва амалга оширилиши;
-маънавий етукликка эришиш имкониятлариннинг ошириб бориши ва ёшларнинг бунёдкор кучга айланиши ва б.қ.