1-мавзу: Қурилиш ташкилотларида

5-МАВЗУ: АНГЛИЯДА БУХГАЛТЕРИЯ ҲИСОБИ ТИЗИМИ ВА ҲИСОБОТИ
5.1. Англияда бухгалтерия ҳисоби тизимининг мазмуни, моҳияти.
Англияда бухгалтерия ҳисобини тартибга солиш қуйидаги ҳужжатларга асосан амалга оширилади:

• 
  қонунчилик ҳужжатлари;
  
• 
  ҳисобнинг мажбурий ва тавсия қилинган стандартлари;
  
• 
  қимматли қоғозлар бўйича биржаларнинг талаби;
  
• 
  турли ҳисоб ташкилотларининг мажбурий бўлмаган тавсиялари;
  

- Европа директивлари талаби ва халқаро ҳисоб стандартлари тавсияси.
1981 йилгача Буюк Британияда компаниялар томонидан тақдим қилиниши керак бўлган молиявий ҳисоботнинг қонуний тартибланиши деярли йўқ эди. 1981 йилда молиявий ҳисобот шаклига кирадиган Европа итифоқи дирек-тивасининг тўртинчи талабини ўз ичига олган “Компаниялар ҳақидаги АКТ” қабул қилинди. 1985 йилда 1947,1948,1957, 1980 ва 1981 йиллар актлари талабини бирлаштирган компанияларнинг ҳақида “Умумлашган” АКТ кучга кирди. Компаниялар ҳақидаги АКТнинг (1985йил) тўртинчи бўлими Англия компанияларининг йиллик молиявий ҳисоботининг қоида ва шаклларини аниқлайди (банк ва суғурта компанияларидан ташқари). Компания баланснинг икки шаклидан бирини ҳамда кирим ва чиқимлар ҳисобининг тўрт шаклидан бирини танлаб, уни доимий қўллаши шарт. Баланс ҳамда кирим ва чиқимлар ҳисобидан ташқари компания ҳисоботи пул маблағларининг ҳаракатланиши ҳисоби ва тушунтиришларни ўз ичига олади. Шу билан бирга ҳисоботнинг бу шакллари худи ташкилотнинг ўзи каби бирлаштиришни амалга ошириш шарт. Ҳисобот аудитор хулосаси билан тасдиқланиши лозим. Компания 1985 йилда АКТларни еттинчи “Бирлашган ҳисобот” ва саккизинчи “Аудит” талабини ўрганган ҳамда 1989 йил компания АКТлари билан тўлдирилган ва тузатилган. Европа итифоқи директиваси кичик компания ва директорларининг аҳамиятини тартибга солувчи қоидани қўллади. Молия ҳисоботидаги маълумотлар “Адолатли ва ҳақиқий тушунча” тамойили билан қонуний мустаҳкамланган ва бухгалтерия ҳисобнинг асосий тамойиллари (узлуксизлик, ҳисоб сиёсатини доимийлиги, эҳтиёткорлик ва бошқалар) ва активларни баҳолаш тамойиллари ҳам амал қилади.
Ҳақиқатда бухгалтерия ҳисоби ва амалиёти стандартлари, Молиявий ҳисоб стандартларини ишлаш жараёнининг бошланиши 1970 йилга бориб тақалади. Бу пайтда Уелс ва Англия дипломли бухгалтерлари институти молиявий ҳисобот стандартларини ишлаб чиқариш асосий масаласи бўлган ҳисоб-китоб масала-лари бўйича бошқарувчи махсус қўмитани юзага келтирди. Кейинчалик юқорида айтилган институтга бошқа етакчи бухгалтерия профессионал ташкилотлари: Шотландия дипломли бухгалтерлар институти, Ирландия дипломли бухгал-терлар институти, Дипломли бухгалтерларнинг уюшмаси, Ҳисобни бошқариш бўйича бухгалтерларнинг дипломли институти, молиявий ҳисоб бўйича дпломли очиқ институти қўшилди. Улар ҳисоб стандартлари қўмитаси билан бирга шаклланди. Бу қўмита юқоридаги олтита ташкилотга бўйсунади. Қўмита бухгалтерия касби ҳамда саноат ва савдони яхши эгаллаган 21 та аъзолардан иборат эди. Бу қўмита томонидан барча манфаатдор томонлар фикрини эътиборга олиб қабул қилинган ҳисоб стандартлари ишлаб чиқиш тартиби аниқланди. Ўз фаолияти давомида (1990 йил июлгача) қўмита томонидан бухгалтерия ҳисобининг зарур ҳамда аҳамиятли масалаларига тааллуқли, унинг бажарилиши учун зарур бўлган 25 та бухгалтерия ҳисобининг стандарти ва бошқа аниқ бўлинмалар муаммоси ва алоҳида махсус масалалар бўйича қўлланилиши ихтиёрий бўлган 27 та амалиётлар бўйича стандартлар ишлаб чиқилиб, тавсия қилинган.