1 мавзу: Ҳужжатларни классификациялаш ҳақида умумий тушунча

Hujjatlarni bibliografik tasvirlash — kitobxonga hujjatning mazmunini 
va  iste‘molchi  uchun  zarur  ahamiyatini  to‗liq  ochib  berishdir.  Kutubxonaga 
kelgan  kitobxon  hujjat  to‗g‗risidagi  dastlabki  ma‘lumotni  ko‗pincha 
bibliografik  ko‗rsatkichlardan  bilib  oladi.  Shuning  uchun  bibliografik  tasvir 
bilan  katalog  tasviri  o‗rtasida  farq  bo‗lishi  kerak  emas,  balki  ular  o‗zaro 
bog‗langan  holda  bo‗lishi  kerak.  Kutubxona  kataloglarini  tuzishda  hujjatlarni 
bibliografik  tasviri  asos  bo‗ladi.  Barcha  mamlakatlar  o‗rtasida  bibliografik 
ma‘lumotlarni  almashlash  uchun
 
(IFLA)  Xalqaro  Hujjatlar  Assotsiatsiyasi  va 
muassasa  federatsiyasi
 
doirasida  universal  hisobga  olish  xizmati  tashkil 
qilingan.  Shu  asosda  kutubxona  kataloglari  va  bibliografik  tasvir    uchun 
tuziladigan tasvirlar bir holatga keltirilgandir. 
Axborotlashtirish, kutubxonashunoslik va nashriyotchilik ishi standartlari 
tizimiga  kiruvchi    O‗zbekiston  Davlat  Standarti  –2009  yil  14  aprelda  1215 
raqami ostida tasdiqlandi. Xalqaro talablarga asoslangan «Библиографическая 
запись.  Библиографическое описание —  GOST  7,1-2003  (GOST  7,1-2003 
—  «Bibliografik  yozuv,  Bibliografik  tasvir)  ga  asoslanib  tasdiqlangan— 
Axborotlashtirish,  kutubxonashunoslik  va  nashriyotchilik  ishi  standartlari 
tizimiga  kiruvchi    O‗zbekiston  Davlat  Standartining  buyurtmasiga  ko‗ra 
kutubxonachilik  va nashriyot ishi sohasida me‘yoriy huquqiy hujjatlarni ishlab 
chiqish  bo‗yicha  maxsus  ishchi  guruhi  (X.Mamatraimova,  D.Kudratova) 
tomonidan  ishlab  chiqildi.  Mazkur  standart    (Oz‘DSt  1215-2009)  2009  yil  20 
apreldan amalga joriy qilingan. Oz‘DSt 1215-2009 da tasvir sohalarida shartli 
belgilar yangidan qayta ishlandi.  
Hujjatlarga  ishlov  berish  alfavit  katalogini  tashkil  etish  metodikasi 
asosida olib boriladi.
 
Hujjatlarni tasvirlashda ishlatiladigan tasvir usullari va qoidalariga hujjatlarni 
tasvirlashning metodikasi ikkiga bo‗linadi: 

---

 
 
 
24 
1. 
Umumiy metodika 
2. 
Xususiy metodika