1 мавзу: Ҳужжатларни классификациялаш ҳақида умумий тушунча

Jorj Braun klassifikatsiyasi

Ingliz kutubxonashunosi Jorj Braun XX asr boshlarida juda o‗ziga xos, ammo umuman yaxshi chiqmagan va amalda foydalanish noqulay bo‗lgan kutubxona klassifikatsiyasi sxemasini yaratib, uni «predmet klassifikatsiyasi» deb atagan edi. Braun bilimning asosiy sohalari bo‗limlarini dunyoning anorganik tabiatdan inson va jamiyatga tomon evolyutsiyasini aks ettiradigan izchillikda joylashtirgan; ammo u bunda tabiat taraqqiyotini idealistik tushunishga asoslangan edi. Masalan, Jorj Braun anorganik tabiat haqidagi fanlarga «materiya», haqidagi fanlar deb qaragan, inson va jamnyat haqidagi fanlarni insonda aql-idrok mavjudligi bilan bog‗lagan edi.
Asosiy bo‗limlar sxemada latin harflari bilan belgilangan; bir guruhdagi fanlar bo‗limlariga bir necha bosh harflar qo‗yilgan. Keyingi bo‗linmalar uch xonali raqamli (tuzilishiga ko‗ra o‗nli indekslarga o‗xshash) indekslar bilan ifodalangan. Jorj Braun texnikaga doir fanlar, meditsina, san‘at degan
alohida bo‗limlar hosil qilishdan voz kechib, bu fanlarning ayrim sohalarini ularga tegishli nazariy fanlar bo‗limlariga kiritgan edi.
Masalan, mexanika bo‗limidan keyin sxemada mexanika bilan aloqador «amaliy» fanlar (texnika) san‘at, yorug‗lik fizikasi (optika) bo‗limidan keyin — yoritish texnikasi bo‗limi, tovush fizikasi (akustika) bo‗limidan keyin — muzika va qo‗shiq
bo‗limlari keladi. Shunday qilib, go‗yo «predmet komplekslari» yaratilgan yorug‗lik» predmeti, «tovush» predmeti bilan bog‗liq bo‗lgan barcha bilim sohalari shu kompleksga kiritilgan edi.
Jorj Braun nazariy va amaliy fanlarni bir-biriga yaqinlashtirish haqidagi to‗g‗ri fikrni rasman amalga oshirib, texnikaga oid fanlar, san‘at meditsinaning tabiiy komplekslarini buzgan. Braun anqlagichlar xususida yoki
ularning, mualidek «kategoriyalar» xususida ham shunchalik noizchildir. Sxemada «kategoriyalar»ning bitta jadvali berilgan bo‗lib, u juda xilma-xil va tasodifiy tartibda joylashtirilgan 1000 ta tushunchani o‗z ichiga oladi.